نگاهی به جام جهانی 2014 وتاثیراتفرهنگی،اقتصادی و سیاسی صنعت فوتبال (بخش دوم)
فریاد حق خواهی ملت ها از حنجره فوتبالیست ها (گزارش روز)
یک کارشناس فوتبال در مطبوعات: هر چقدر هم که بخواهند فوتبال را از مسائل سیاسی و فرهنگی روز دنیا دور نگه دارند نمی توانند. برای مثال وقتی بازیکنان آفریقایی مسلمان پس از به ثمر رساندن گل پیروزی به منزله شکر گزاری در یک خط کنار هم نشسته و سجده شکر به جا می آورند،کدام قانونی می تواند آنها را از این حرکت خودجوش که بر پایه اعتقاداتشان رقم خورده باز دارد؟
فوتبال مجموعه ای از همه حس های خوب و بد دنیاست. گاه اشک است و گاه لبخند. گاه گله است و گاه همدلی. گاه زد و بند است و گاه جوانمردی. نمایشی از همه بدجنسی ها و خوش جنسی های نهاد بشری ست. شاید به خاطر همین است که اکثر مردمان جهان در ردیف مشتاقان این رشته ورزشی قرار دارند و حتی اگر فوتبال دوست پر و پا قرصی هم نباشند لااقل بازی های تیم ملی کشورشان را دنبال می کنند تا در شادی پیروزی های ملت خود سهیم باشند.
اما داستان فوتبال و تاثیراتش به همین جا ختم نمی شود. اگر چه فیفا بارها علنا اعلام کرده که جام باید صرفا زمینه ای برای رشد فوتبال باشد و هیچ گونه فعالیت تبلیغاتی و سیاسی خاصی را بر نمی تابد اما مگر فیفا قادر خواهد بود حرکت های خودجوش ملل را که در حاشیه جام خواه یا ناخواه شکل می گیرند،متوقف کند؟! آخرین موردش هم شورش های طبقه مستضعف برزیل بود که در برابر هزینه های تحمیلی به کشورشان در آستانه بر گزاری بازی ها شکل گرفتند. البته فیفا به طور معمول و مرسومش به کشوری که میزبان است رقمهای هنگفت پولی را بابت هزینه های برگزاری و ساخت و سازها تزریق می کند اما مستضعفین بر این باورند که اگر صنعت فوتبال امروز پر سود هم باشد این سود تمام و کمال به جیب ثروتمندان رفته و سود فوتبال آنچنان که باید و شاید در زندگی عامه مردم تاثیر گذار نبوده است.
باشگاه های فوتبالمان باید خودکفا شوند
سید محمدسعید مدنی مدیر مسئول کیهان ورزش می گوید:«همین که فیفا اعلام کرده سیاست از فوتبال جداست،خودش سیاسی ترین شعارهاست! فوتبال امروزه به یک زبان همه فهمی در دنیا تبدیل شده است. اگر چه دست اندرکاران این صنعت تلاش میکنند که جایگاه آن را به اندازه یک مسکن تقلیل دهند و اینطور بنمایانند که فوتبال برای ملتهای ضعیف نوعی ابزار برای فراموشی رنج هایشان است،اما ملل مختلف اتفاقا از این ابزار برای بیان غیرمستقیم رنجها و مطالباتشان بهره میگیرند.فوتبال نه تنها مردم را در هیاهوی برد وباختهایش دچار فراموشی نکرده بلکه غیرمستقیم فرصتی در اختیار ملت ها قرارداده که از خودشان بگویند.»
این کارشناس مسائل ورزشی در مورد چالشهای پیش روی فوتبال کشورمان و نیز راهکارهای رفع این قبیل چالشها برایمان میگوید:«باید نیاز فدراسیون فوتبال را به دولت تا میتوانیم کم کنیم. الان روئسای فدراسیون مستقل انتخاب میشوند اما اگر هزینهای بخواهند باز دستشان به طرف دولت است. اگر بخواهیم فوتبال حرفهای را در کشورمان انسجام دهیم ناگزیریم طوری برنامهریزی کنیم که فدراسیون از طریق باشگاه های زیر مجموعهاش درآمد زایی داشته باشد و دستش به سمت دولت نباشد.»
ملت ها در هیاهوی برد و باخت
بی تفاوت نیستند
زاغه نشینها را جمع کردند و بیآنکه برایشان محل جدید سکونتی تدارک ببینند آنها را آواره ساختند. در این بین به کارگیری زور و متوسل شدن به نیروهای پلیس بر موج نارضایتیها افزود. درست در زمان شکلگیری یک رویداد جهانی که همه دوربینهای خبری بر شهرهای برزیل زوم کردهاند آیا بهترین فرصت برای اعلام نارضایتی از نابرابریهای ریشهدار اقتصادی نیست؟
البته رسانههای غربی نیز فرصت خوبی برای تسویه حساب با دولت نه چندان همسو با غرب در برزیل پیدا کردهاند. مطمئنا اگر دولتی غربگرا در این کشور حاکمیت داشت این همه غوغای رسانهای هم به وجود نمیآمد.
بنابراین با همه این مصادیق پر رنگ هرگز نمیتوان تاثیرات جام جهانی را بر جنبه های مختلف فرهنگی،اقتصادی و سیاسی منکر شد.
از سال 1930 فیفا دارای 208 عضو است که 16 عضو بیشتر از سازمان ملل و 3 عضو بیشتر از کمیته بین المللی المپیک دارد.
هیچ می دانید رقم گردش مالی سالیانه فیفا چقدر است؟ فيفا به عنوان يك بنياد غيرانتفاعي با درآمد سالانه بيش از 700 ميليون دلار عمل ميكند. بزرگترین منبع توليد درآمد فيفا، پخش جام جهاني است. اروپا و آمريكا دو بازار اصلي توليد درآمد از طريق امتياز پخش تلويزيوني بازيهاي جامجهاني هستند. انتظار ميرود قيمت امتياز اهداي مجوز تلويزيوني جام جهاني در سالهاي آتي همچنان افزايش يابد و فرصتهايي براي افزايش رشد درآمد فيفا فراهم كند.
اينترنت نيز در رشد محبوبيت فوتبال نقش بسزايي دارد. سايت رسمي جام جهاني فيفا به تعداد بيسابقه دو ميليارد بازديدكننده در جهان دست يافت. هيچ صفحه وب ورزشي ديگري هرگز به گرد اين سطح از بازديد نرسيده است. فيفا همچنين استفاده از اينترنت را براي استراتژيهاي بازاريابي خود از طريق فروش و پيشبرد فروش بليت بازيها و ساير محصولات بازاريابي جام جهاني آغاز كرده است.
با این اوصاف به تحلیلگران حق بدهید که فیفا را از لحاظ اقتصادی یکی از قدرتمندان جهان امروز معرفی کنند. البته با انصاف نگاه کنیم این مجموعه با تاسیس مراکز استعدادیابی در اقصی نقاط دنیا توانسته زندگی برخی از جوانان صاحب استعداد را که با فقر دست و پنجه نرم می کنند متحول سازد ویا کارهای عام المنفعهای را در آفریقا انجام داده است. با این حال این مردم دنیا هستند که باید بر این کارنامه قضاوت کنند. مطمئنا با چنین گردش مالی عظیمی می توان چه بسیار پروژه های بزرگتری برای فقر زدایی از چهره جهان امروز طرح ریزی کرد.
اعتبار برگزاری جام، تحول برانگیز در سرنوشت میزبان ؟!
حسین عبدی متولد 1346 بازیکن سابق باشگاه پرسپولیس ،مربی سابق تیم داماش گیلان و مربی سابق تیم پرسپولیس در پاسخ به این سوال که آیا اعتراضات برزیل بر روند جام 2014 تاثیری خواهد گذاشت یا خیر؟به گزارشگر روزنامه کیهان پاسخ می دهد:«این قبیل اعتراضات معمولا در کشورهای میزبان جام مرسوم بوده و گروه های مخالف دولت از این فرصت استفاده می کنند تا صدای اعتراضاتشان را به گوش رسانه های جهان برسانند. اما در مورد کشور برزیل که قبلا هم میزبانی جام را بر عهده داشته با توجه به تجربیات قبلی این قبیل اعتراضات نمی تواند بر روند بازی ها تاثیرات منفی بگذارد.چون برزیلی ها ملتی عاشق فوتبالند و به قول خودشان با توپ به دنیا آمده و با توپ هم دنیا را ترک میکنند، به محض شنیده شدن سوت آغاز مسابقات جام 2014 ترجیح می دهند به اعتراضات پایان دهند.»
این پیشکسوت در مورد تاثیرات مثبت اقتصادی میزبانی جام در کشور مذکور برایمان توضیح میدهد:«هیچ کس نمی تواند منکر رونق اقتصادی در کشور برگزار کننده جام شود. کل هتلها و مراکز فروشگاهی و خدماتی کشورمیزبان جام درگیر میشوند. گردشگران ارز آورند و فرصتی ایجاد میشود که مراکز اقتصادی کشور میزبان در سطح بین المللی محصولات و خدمات خود را معرفی و عرضه کنند. فیفا هم با پولهایی که تزریق میکند زیرساختهای ورزشی آن کشور را تقویت کرده و برای نسلهای بعدی فرصت های رشد زیادی فراهم میآورد. بنابراین مطرح شدن نام یک کشور در بُعد جهانی و ورود این میزان ارز به کشور در کنار تقویت زیرساختهای ورزشی و اقتصادی چیزی نیست که نخواهیم آرزویش کنیم. اما اینکه چرا با این همه تحولات مثبت در سطح لایه های زیرین طبقات اجتماعی تحولی رخ نمی دهد و سودی به جیب طبقه مستضعف نمی رود، باید دلیلش را در سیاستهای اقتصاد بینالملل جست و جو کرد. آیا نمی توانند به جای اینکه کل سود را به جیبهای ثروتمندان بسپارند قدری هم به سمت ضعفا هدایتش کنند؟! »
زیرکانه که بنگریم متوجه خواهیم شد درست در همین تقاطع هاست که سیاست ،اقتصاد و فرهنگ تحت لوای صنعت فوتبال به هم گره می خورند.
این کارشناس فوتبال مهمترین چالش فوتبال حال حاضرمان را در این می بیند که متاسفانه الان شرایط به گونه ای شده که دست اندرکاران و حتی بازیکنان، فوتبال را صرفا برای عشق به فوتبال نمیخواهند و بعضا در پی سود و زیان منافع خود هستند. وی گلهمندانه میگوید:« درست است که مدیریت فوتبال با توجه به فضای فرهنگی کشورمان باید در دست افراد متعهد باشد اما متخصص هم می خواهد تا مدیریت حرفه ای نه به شکل صوری بلکه واقعی اش محقق شود.در حال حاضر دلالیزم مانع این می شود که به صورت اصولی و سنجیده استعداد های بکر جذب شوند.متاسفانه افراد در این عرصه بیشتر به سود و زیان و منفعت مالی خویش می اندیشند.»
فوتبال در برابر ناحقی ها خنثی نیست
فردریک کانوته بازیکن مسلمان تیم سویا پس از به ثمر رساندن گل مقابل دپورتیوو لاکرونیا با نشان دادن کلمه فلسطین زیر پیراهنش از آنها حمایت کرد.
کانوته بازیکن مسلمان و مالیایى تیم سویا که به شکرگزارى اش از خداوند پس از به ثمر رساندن گل معروف است، پس از به ثمر رساندن گل خود مقابل دپورتیوو لاکرونیا در رقابت هاى جام حذفى با بالا بردن پیراهن اصلى اش و نشان دادن کلمه فلسطین از مردم این کشور حمایت کرد. این حرکت کانوته بازتاب گسترده اى در رسانه هاى مختلف جهان داشت اما فدراسیون فوتبال اسپانیا در حرکتى سؤال برانگیز اعلام کرد که احتمال جریمه این بازیکن مسلمان وجود دارد.آنچه خواندید خبری است که در تاریخ 21/10/87 بر روی سایت های خبری قرار داشت. آن زمان رژیم غاصب صهیونیسم به مناطق نوار غزه حمله کرده بود.
«رسول-ع» کارشناس فوتبال در مطبوعات با ورق زدن خاطراتی از این دست در بین اخبار مطبوعات و خبرگزاریها برایمان میگوید:«هر چقدر هم که بخواهند فوتبال را از مسائل سیاسی و فرهنگی روز دنیا دور نگه دارند نمیتوانند. در مصداق دیگری وقتی بازیکنان آفریقایی مسلمان پس از به ثمر رساندن گل پیروزی به منزله شکرگزاری در یک خط کنار هم نشسته و سجده شکر به جا می آورند،کدام قانونی می تواند آنها را از این حرکت خودجوش که بر پایه اعتقاداتشان رقم خورده باز دارد؟ البته فیفا برای حرکاتی که بر پایه باورهای مذهبی در زمین فوتبال شکل می گیرند موضع گیری ندارد. فیفا می خواهد فوتبال خنثی باشد و تنها به رشد این رشته ورزشی بپردازد،اما ستارگان فوتبال که معمولا از زندگیهای سخت و دردمندانه در دل جوامع مختلف بر می خیزند، گاه در برابر ناحقیها سرکشی کردهاند.»