سرویس سیاسی-

اروپا پس از 9 ماه وقت‌کشی و وعده و وعید در نهایت کانال مالی INSTEX (مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو) را رونمایی کرد.
این کانال مالی حتی یک دهم تعهدات برجامی اروپا هم نیست و به هیچ عنوان اقلام تحریمی آمریکا را پوشش نمی‌دهد. به همین خاطر وزارت خارجه آمریکا با صدور بیانیه‌ای صراحتا اعلام کرد که انتظار نداریم کانال‌هایی از این دست به هیچ نحو بر کارزار فشار حداکثری ما علیه ایران اثرگذار باشند.
به عبارت دیگر، روش مبادله نفت در برابر غذا و دارو، نیازی به اینستکس و اس‌پی‌وی نداشت. اما اروپایی‌ها با این بازی جدید، تعهد خرید نفت را نیز که در SPV محتمل بود، منتفی کرده‌اند.
اجرای این کانال مالی به زمانی نامعلوم در آینده حواله داده شده است و مقامات و رسانه‌های اروپایی با بی‌مسئولیتی اعلام کرده‌اند که اجرای کانال مالی INSTEX زمانبر است. با این حال در بیانیه سه کشور اروپایی با لحنی گستاخانه و طلبکارانه تاکید شده است که ایران باید دستورات FATF از جمله تصویب لوایح پالرمو و CFT را در اسرع وقت انجام دهد!
اینکه بعد از حدود 9 ماه وقت کشی و بی‌عملی، اروپا به جای اجرای تعهدات برجامی خود در مقابله با تحریم‌های نفتی و بانکی و مالی آمریکا، سیاست «مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو»! را اجرا کند، چیزی جز توهین و تحقیر مردم ایران نیست. اما این بسته توهین‌آمیز اروپایی با واکنش منفی اغلب مسئولین و کارشناسان کشور مواجه شد.

ایران شروط تحقیرآمیز اروپا را نخواهد پذیرفت
«آیت‌الله صادق آملی لاریجانی»، رئیس ‌مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس ‌قوه قضائیه در جلسه مسئولان عالی قضایی در واکنش به کانال اینستکس اروپا اظهار داشت: اروپایی‌ها بعد از 9 ماه تعلل و مذاکره، یک ساز و کار با ظرفیت محدود، آن هم نه برای تبادل پول بلکه برای تامین غذا و دارو ایجاد کرده‌اند. کشورهایی که در مقابل رذالت آمریکا در خروج از برجام، مدعی پایبندی به این توافق بودند، اقداماتشان محدود به «اینستکس» شده و حسب گزارش‌ها دو شرط عجیب نیز گذاشته اند؛ یکی اینکه ایران به FATF بپیوندد و دیگری آنکه در زمینه موشکی وارد مذاکره شود. لازم است این کشورها بدانند که جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه این شروط تحقیرآمیز را نخواهد پذیرفت و به بهای باز شدن یک آبراهه کوچک نظیر اینستکس، تن به هر خواسته‌ای نخواهیم داد.

اینستکس تنها یک کاغذ است
«سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» عضو هیئت‌رئیسه مجلس گفت: اینستکس تنها یک کاغذ است و هیچ کارآیی برای کشور ندارد.
قاضی‌زاده هاشمی افزود: غذا و دارو حتی در تحریم‌های آمریکا نیز مستثنی است و ما برای تهیه آنها مشکلی نداریم که این کانال بخواهند برای ما راهکار ایجاد کنند.
وی در ادامه گفت: اینستکس بازی جدیدی است که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها شروع کرده‌اند تا ایران را پای میز مذاکره کشانده و مجبور به پذیرش تعهدات جدید کنند. آمریکا و اروپا قصد داشتند که زیر برجام بزنند اما آنها تنها روش‌های متفاوت داشتند، به این شکل آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند تا فشار بیرونی را مدیریت کرده و تحریم‌ها را بازگردانند و اروپا نیز بدون هزینه ما را وادار کند تا در مسائل مختلف به خواسته آنها تن دهیم.

امیدی به اینستکس نیست
«ولی ا... سیف» مشاور رئیس‌جمهور در امور پولی و بانکی در همایش نظام مالی اسلامی در قم درخصوص میزان تاثیرگذاری اینستکس بر تبادلات پولی و بانکی جمهوری اسلامی گفت: اروپاییان متعهد بودند همان‌گونه که ایران به برجام پای بند مانده اقداماتی را انجام دهند، اما حالا در کنار راه‌اندازی اینستکس آن حرف‌هایی را مطرح می‌کنند و می‌گویند شاید FATF مانع استفاده ایران از اینستکس شود. مشاور رئیس‌جمهور در امور پولی و بانکی در عین حال عنوان کرد: باید دو هفته‌ای منتظرماند تا ببینیم اینستکس نتیجه عملی دارد یا نه و در صورتی که موثر نباشد باید فکر دیگری کرد،این حرف‌ها در شروع کار بوی خوبی نمی‌دهد. سیف در عین حال بیان کرد: ایران گزینه‌های مختلفی دارد و با تدبیر مناسب تصمیم لازم را خواهد گرفت.

مشروط کردن اجرای اینستکس برخلاف تعهدات بین‌المللی است
«سیدحسین نقوی حسینی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: منوط کردن اجرای اینستکس به مواردی خارج از برجام برخلاف تعهدات بین‌المللی است، چرا که اروپا باید این کانال ارتباطی را برای اجرای الزامات و تعهدات خود در قبال برجام عملیاتی کند. نقوی حسینی افزود: برخی از مقامات اروپا اجرای این کانال را منوط به تصویب  FATF یا مذاکره پیرامون مواردی چون مذاکره موشکی کرده‌اند که این مسائل ارتباطی به برجام ندارد. وی در ادامه گفت: منوط کردن اجرای این کانال به موضوعاتی که در برجام نیامده است، خلاف قواعد بین‌المللی است و جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه شروط را نمی‌پذیرد. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس خاطرنشان کرد: ایران به هیچ وجه در حوزه موشکی با هیچ احدی مذاکره نخواهد کرد.

اینستکس امتیاز زیادی برای ایران ندارد
«محمد اسلامی» وزیر راه و شهرسازی در جمع خبرنگاران با بیان این‌که سازوکار مالی اتحادیه اروپا (INSTEX) امتیاز گسترده‌ای برای ایران به‌وجود نیاورده، گفت:‌ مردم ما نشان داده‌اند که هیچ‌کس نمی‌تواند برای آنها تصمیم‌گیری کند و دشمنان ما از درک این حقیقت عاجز هستند.  اسلامی افزود: سازوکار جدید مالی (INSTEX) که توسط اروپایی‌ها اعمال‌ شده تنها ایجاد مصونیت است تا شرکت‌ها توسط آمریکا تحریم نشوند. در این طرح امکان گسترده‌ای به‌وجود نیامده و تنها هدف این است که شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند دچار آسیب نشوند.
اسلامی افزود: دشمنان در این چهل سال انواع و اقسام توطئه‌ها را علیه این ملت اجرا کردند و این روزها مردم شاهد توطئه‌های اخیر آنها هستند.

اینستکس تحول خاصی در اقتصاد ایجاد نمی‌کند
«علی مطهری» نائب رئیس ‌مجلس با‌ اشاره به ساز و کار مالی جدید اتحادیه اروپا و شرط کشور‌های اروپایی برای پیوستن ایران به FATF اظهار کرد: اساساً FATF ربطی به برجام ندارد که کشور‌های اروپایی آن را به کانال مالی اینستکس ارتباط دهند.
مطهری افزود: این امر که اروپا راه‌اندازی این ساز و کار مالی را منوط به اجرایی شدن FATF از سوی ایران می‌داند نوعی دخالت در امور کشور ما بوده و قابل قبول نیست.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، وی در ادامه گفت: اینستکس تحول خاصی در اقتصاد ایران ایجاد نمی‌کند. نماینده مردم تهران در مجلس خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها ساز و کار جدید مالی خود را ثبت کرده‌اند، اما هنوز آن را اجرایی نکرده‌اند، در ابتدا ما باید نحوه اجرایی شدن این امر توسط آنها را مشاهده کنیم، اما فکر نمی‌کنم تأثیر تعیین‌کننده‌ای در امور ما داشته باشد.

اینستکس توطئه‌ای برای تحریم دارویی است
«محمد دهقان» عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس گفت: اینستکس خطری علیه صنعت داروسازی ایران است. دهقان افزود: کارخانجات دارویی داخلی بیش از ۹۵ درصد نیاز دارویی داخل کشور را تولید می‌کنند و شش هزار قلم دارو در داخل کشور تولید می‌شود، در حالی که کشور ترکیه با جمعیتی همانند ایران سالانه ۲۱ میلیارد دلار صرف واردات دارو می‌کند.  وی اینستکس را دام اروپا با هماهنگی آمریکا برای ایران خواند و گفت: دامی که اروپایی‌ها با هماهنگی آمریکا برای ایران پهن کرده است این است که ما از اروپا با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی محصول نهایی دارو را وارد کنیم. عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس خاطرنشان کرد: اگر بر اساس این سازوکار، محصول نهایی دارو را از اروپا وارد کنیم، هزینه ارزی واردات دارو به کشور ممکن است به تدریج به حدود ۲۰ برابر افزایش یابد و شاید ایران براساس این ساز و کار مجبور شود به تدریج حدود ۴۰ میلیارد دلار ارز صرف واردات دارو به کشور کند.دهقان تصریح کرد: اگر مسئولان فریب اروپا را بخورند خطری مهم کشور را تهدید می‌کند و اروپا و آمریکا خواهند توانست ایران را تحریم دارویی کنند.

اینستکس کمک حال تحریم‌های آمریکا است
«یعقوب شیویاری»، نماینده مردم میانه در مجلس گفت: سازوکار اینستکس نه تنها سبک‌کننده فشارهای تحریم‌ها نخواهد بود، بلکه به ابزار فشاری جدیدی برای ایران به منظور اخذ امتیازات بیشتر بدل می‌شود. شیویاری افزود: این سازوکار فقط با آن دسته از مؤسسات در ایران کار می‌کند که استانداردها را درخصوص تأمین مالی تروریسم و پولشویی مدنظر اروپا به طور کامل اجرا کنند و به این معنی است که این مکانیسم جدید خود به چشمه‌ای جدید برای تزریق پر فشار خودتحریمی و قطع همکاری بخش خصوصی با نهادهای مردم در ایران تبدیل می‌شود. وی در ادامه گفت: آمریکا هر‌گونه دور زدن تحریم‌های آمریکا را از ایران سلب کرده است و به شناسایی هویت مشتریان ایران از سوی آمریکا که در این مکانیسم وجود دارد می‌پردازد. این موضوع برای آمریکا خبری خوش‌تر است که ایران به دست خود اطلاعات مالی مربوط به شرکای خارجی را در اختیار نهادی قرار می‌دهد که در هماهنگی تنگاتنگ با خزانه‌داری آمریکا است. اینستکس کمک حال و تسهیل‌کننده تحریم‌های آمریکا خواهد بود نه مقابله‌کننده با آن.