گالیا توانگر

دفتر سفید چهل برگی را خط کشی می‌کردیم و در هر برگ اسم کشورهای همگروه و همبازی را با خط خوانا می‌نوشتیم.
 دل توی دلمان نبود که بالاخره بازی‌های جام جهانی آغاز شود و بساط پیش بینی هایمان در مورد برد و باخت‌های تیم‌های مختلف اوج بگیرد. هر کداممان برای خود یک کارشناس فوتبال قهاری شده بودیم. تلویزیون را می‌کشیدیم گوشه حیاط، همه مان جمع می‌شدیم و زیر سایه خنک نخل ‌ها و موز‌ها بازی‌های حساس را دنبال می‌کردیم.
چه تابستان‌های پرشور و حالی بود آن تابستان‌های نوجوانیمان. آن تابستان‌های هیجان‌انگیز فوتبالی در جنوب. واقعا هم بیراه نمی‌گویند که فوتبال اصیل و ریشه دار از همان کوچه خاکی‌های شهرهای جنوبی به ویژه خوزستان بر می‌خیزد.
اصلا انگار آرزوهای بچه محله هایمان در جام انعکاس می‌یافت! فرقی نداشت، ظل آفتاب هم می‌توانستی صدای پا خوردن توپ پلاستیکی زیر پای نوجوانی در خم کوچه خاکی را به وضوح از این سوی پنجره مشرف به کوچه بشنوی.
 فوتبال عین زندگی ما بود و زندگی ما عین فوتبال. آنجایی که از دویدن در کوچه خاکی،شوت و پاسکاری به گل‌های بزرگ فکر می‌کردیم، زندگی مان عین فوتبال می‌شد و آن‌زمان که تیم به ظاهر ضعیف و با امکانات کم در جام شگفتی می‌آفرید،فوتبال عین زندگی ما می‌شد.
فوتبال یک خوبی هم دارد که به جذابیتش می‌افزاید،اینکه اصلا نتیجه در آن قابل پیش بینی نیست؛درست مثل زندگی. اگر زندگی را می‌شد پیش بینی کرد که دیگر تلاش تا دقیقه نود در آن معنایی نداشت.
ظهر هشت آذر 76 را به یاد بیاورید،بازی صعود ایران به جام جهانی 98 فرانسه در برابر استرالیا را می‌گویم. هیچ وقت خاطره اش از ذهنمان پاک نخواهد شد. نسل فوتبالی ما در آن سال ها-17 سال پیش - به قدری قدرتمند و با انگیزه بود که تا سال ‌ها بعد فوتبال کشورمان از حضور آن ستاره ‌ها سود برد. تلفیقی از امید، غیرت، تعصب در تیمی یازده نفره:احمدرضا عابدزاده، محمد خاکپور، نعیم سعداوی، افشین پیروانی، مهدی پاشازاده، حمید استیلی، کریم باقری، رضا شاهرودی، مهدی مهدوی کیا، خداداد عزیزی و علی دایی.
ذخیره‌‌ها هم آمدند، ابراهیم تهامی با وقت‌کشی به یادماندنی‌اش، علیرضا منصوریان و علی‌اکبر استاد اسدی. بازی که دو - صفر به نفع استرالیا جلو افتاد همگان خیال می‌کردند کار تمام شد و این بارهم صعود شدنی نیست. تا اینکه یکی از تماشاگر نماهای استرالیایی با کارد به جان تور دروازه ما افتاد اما بچه ‌ها روحیه شان را نباختند و این حرکت که غیرتشان را به جوش آورده بود آنان را واداشت که تلاش از سر گیرند.
کریم باقری با پاس خداداد عزیزی دروازه مارک‌بوسنیچ را باز کرد، دوباره امید، اما استرالیا همچنان خودش را در فرانسه می‌دید، لحظاتی بعد خداداد عزیزی دوباره شگفتی آفرید. بازی دو بر دو مساوی شد و هشت دقیقه کذایی، شاید این بیشترین وقت اضافه‌ای بود که ساندر پل در تاریخ داوری‌اش اعلام کرد.
 سرانجام سوت پایان و این تساوی شگفت انگیز ما را به جام 98 صعود داد تا روبه‌روی آمریکا قرار بگیریم و با گل استیلی و مهدوی کیا شگفتی‌های 98 که نه، شگفتی‌های تیمی که منتخب ملتی سخت کوش بود را تکمیل کنیم.
ایران،آمریکا را دو بر هیچ مغلوب کرد.اولین بارتیم ملی کشورمان درجام 1978آرژانتین حضورپیدا کرده بود.بعد از 1998 فرانسه ،حضور در جام جهانی 2006 آلمان و نیز حضور اخیرمان در جام جهانی 2014 برزیل تجربه‌های دیگرمان از این عرصه است.خیلی از کارشناسان فوتبالی معتقدند هنوز آن شگفتی‌های جام 98 برای تیم ملی ما تکرار نشده و ما همچنان چشم به راه آن موفقیت ‌ها هستیم.
معرفی مستقیم کشورمان
به نیمی از مردم جهان
جدای از این که در جام گلزن باشیم ،برنده باشیم و یا نه، صرف همین حضور برای کشورمان افتخار آفرین است. اگر چه باید به دنبال تجدید موفقیت‌های گذشته تیم ملی و حتی ایستادن بر سکوی موفقیت در ارتفاعی بالاتر از جام 98 فرانسه نیز باشیم.آیا می‌شود؟! این سوالی‌ست که هر فوتبال دوست ایرانی که نه، بلکه هر ایرانی غیرتمندی چشمانش را می‌بندد و در ذهن، آن را از خودش می‌پرسد، حتی در دل آرزویش را می‌پروراند. روزهای جام که نزدیک می‌شود،آرزوهای ما هم هوس گل زدن می‌کنند. دست خودمان نیست، دوست داریم هر طور که شده پرچم کشورمان را در اقصی نقاط دنیا به حالت اهتزاز ببینیم و به ایرانی بودنمان ببالیم.
"کامبیز – ه" کارشناس فوتبال در مطبوعات در گفت و گو با گزارشگر کیهان درباره اینکه صرف حضور تیم‌ملی‌مان در جام جهانی می‌تواند چه مزایایی داشته باشد؟ می‌گوید:«فوتبال در حال حاضر یکی از پرجاذبه ترین ورزش‌های جهان به حساب می‌آید. چون عین زندگی هیچ چیز آن قابل پیش بینی نیست. ممکن است تیمی قدر باشد اما به گل دست پیدا نکند. یک تیم حمله نکند و در لاک دفاعی فرو برود اما ناگهان تهاجمی شود وگل بزند. همین فراز و فرودهای دور از ذهن باعث محبوبیت این رشته ورزشی در دنیای امروز شده است. کمیته برگزار کننده رقابت‌های فوتبال جام جهانی 2014 برزیل اعلام کرده پیش بینی می‌شود حدود نیمی از جمعیت 7 میلیارد و200 میلیون نفری جهان مسابقات بزرگ‌ترین همایش فوتبال دنیا را از طریق گیرنده‌های تلویزیونی به صورت مستقیم تماشا کنند.آیا این نمی‌تواند یک فرصت استثنایی برای مطرح شدن نام کشورمان در جهان باشد؟ به ویژه اینکه در حال حاضر در مورد وضعیت کشورمان پس از بحران‌های اقتصادی تحلیل‌های غیر واقعی زیادی بر روی آنتن شبکه‌های خارجی رفته است. هیچ می‌دانید چند میلیارد دلار باید صرف کنیم تا عرصه اینچنینی برای نمایش توانمندی‌های کشورمان فراهم آوریم و توطئه‌های خبری دشمنان را خنثی کنیم؟»
 به یاد داشته باشید که تعداد کمی از کشورهای جهان تنها 32 کشور از مجموع 198 کشور عضو سازمان ملل به رقابت‌های جام جهانی فوتبال راه پیدا می‌کنند.
 در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل طبق ادوار گذشته (از ۱۹۹۸ به بعد) ۳۲ تیم حضور دارند که شامل ۱۳ تیم از اروپا، ۶ تیم از آمریکای جنوبی (همراه با برزیل)، ۵تیم از آفریقا، ۴ تیم از آسیا و ۴ تیم از منطقه کونکاکاف (آمریکای شمالی، مرکزی و کارائیب) می‌شوند.
در این رقابت ‌ها ۶۴ مسابقه در ۱۲ شهر مختلف برزیل برگزار خواهد شد. همه آن‌ها هم از ابتدا می‌دانند که تنها یک تیم قهرمان می‌شود اما به این حضور می‌بالند؛ چرا که می‌دانند صرف همین حضور و معرفی کشورشان یک فرصت طلایی در عرصه معرفی توانمندی‌های هر کشور در دنیای امروز است. برای مثال کشور هندوراس درجام 2014 از کشورهایی ست که خیلی برای حضورش تلاش کرده و چون برای اولین بار وارد این رقابت ‌ها شده و در جمع 32 کشور شرکت کننده قرار گرفته خیلی خیلی خوشحال‌اند چون پیشی گرفتن از 166 کشور دیگر موفقیت کوچکی نیست.
این کارشناس ادامه می‌دهد:«همین که نام ایران در گروه F قرار گرفته و با چهار کشور نیجریه، بوسنی و آرژانتین هم گروه است در وهله اول باعث می‌شود مردم این ملت ‌ها در قاره‌های مختلف ونیز تماشاچیان فوتبال ایران در جای جای دنیا با شنیدن نام کشورمان راغب شوند که در مورد اوضاع داخلی و خارجی اش تحقیقاتی داشته باشند و راست و دروغ اخباری را که در دنیا در مورد این کشور و توانمندی هایش منتشر شده بسنجند. خیلی ‌ها سعی داشته‌اند در این اواخر ایران را ضعیف شده زیر بار تحریم ‌ها به نمایش بگذارند.اما باید حواسمان باشد در حد توانایی‌های واقعی تیم ملی سطح توقع مردممان را بالا ببریم.اگر چنین نباشد دلسردی‌هایی رقم می‌خورد که به نفع آینده تیم ملی مان نخواهد بود. تیم ما بیش از اینکه وابسته پشتیبانی مالی باشد به حمایت ملتش تکیه داده است. حتی ثابت کرده به خاطر ملت با چالش‌های دشوار زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و علی رغم همه این‌ها حتی ممکن است شگفتی‌هایی نیز بیافریند.»
از کوچه‌های خاکی شهرستان تا باشگاه‌های دسته یک
اما سوال اساسی دیگری که همواره نه تنها فوتبالی‌های کشورمان می‌پرسند بلکه همه ملت در ذهن دارند این است که چطور می‌توان افتخارات تیم ملی را بالاتراز سکوی افتخارات به یاد ماندنی جام 98 فرانسه قرار داد و آن خاطرات خوش را تجدید کرد؟
"کامبیز- ه " کارشناس فوتبال معتقد است چرا به خود نمی‌قبولانیم که اگر درست استعداد یابی داشته باشیم و زیر ساخت‌های این رشته ورزشی را در کشورمان تقویت کنیم، در جام قادر خواهیم بود یکی از شگفتی سازترین‌ها باشیم. بعضی ‌ها با شنیدن نام‌هایی چون آرژانتین تصورشان این است برد چنین تیم‌هایی از محالات است در حالی که چنین نیست. پنج گام موثربرای رسیدن به نقطه طلایی از دید او چنین است:«باید استعداد یابی در سطوح شهرستانی را جدی بگیریم و برایش برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشیم. در مورد آکادمی‌های فوتبال که به صورت قارچ گونه رشد یافته اند، نمی‌گویم جمع شوند بلکه معتقدم اگر با برنامه ،هدف و با علم روز اداره شوند در مسیر رشد فوتبال ما موثر واقع خواهند شد. باید نیروهای صاحب تجربه و پیشکسوت را بار دیگر به کار گیریم و از راهنمایی و پیشنهاداتشان بهره ببریم. در شهرستان‌های مختلف کشورمان با توجه به پتانسیل ‌ها، گرایش‌ها و علاقه‌های جوانان هر شهر قطب‌های ورزشی در رشته‌های مختلف ایجا کنیم. بیشترین بودجه را برای ترتیب دادن بازی‌های بین‌المللی در طول سال قرار دهیم. مهم‌ترین ضعف تیم ما در حال حاضر که کاملا محسوس است عدم بر خورداریش از بازی‌های تمرینی و تدارکاتی با تیم‌های قدر دنیاست.»
وی معتقد است هر چقدر بر روی ورزش در همه رشته ‌ها به ویژه فوتبال سرمایه گذاری داشته باشیم هم پرچم کشورمان به دفعات بیشتری در عرصه‌های بین‌المللی ورزش به اهتزاز در خواهد آمد و هم نسل امروز از خیلی از آسیب ‌ها مصون خواهد ماند.
این کارشناس با ورق زدن دفتر خاطراتش برایمان می‌گوید:«یک روز سوار تاکسی شدم. صندلی جلو جوانی نشسته بود که قبلا هم در این مسیر دیده بودمش. همیشه شاد بود و ساک ورزشی به همراه داشت .اما این‌بار سیگار به دست  تکیده به نظر می‌رسید. وی می‌گفت: اوایل خانواده و برخی دوستان مرا پشتیبانی می‌کردند ولی بعد دیگر از پس هزینه‌های باشگاه بر نیامدم و دوباره سرگرم برنامه‌های گذشته ام شدم!»
فرصتی طلایی برای نمایاندن هویت فرهنگی و ملی
سید محمد سعید مدنی یکی از مردان شماره یک مطبوعات ورزشی کشور و مدیر مسئول کیهان ورزشی در دفتر کارش ما را با خوش رویی همیشگی  پذیرا می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که کارکردهای پنهان جام از نگاه جامعه شناسی ورزشی چیست؟ برایمان می‌گوید:«یکی از اهداف بنیان نهادن چنین مسابقاتی رونق و رشد ورزش فوتبال درسطح بین‌المللی بوده است. اما روشن است که این مسابقات کارکردهای دیگری جز این نیز داشته باشد.بر هیچ کس پوشیده نیست که آمار تماشاگران این رشته ورزشی در سطح دنیا رکورددار و صدرنشین تماشاگران رشته‌های مختلف ورزشی است. برای مثال در یک دیدار باشگاهی در اسپانیا همین اواخر آمار بی سابقه‌ای به ثبت رسید. حالا تصور کنید در بازی‌های جام چه تعداد تماشاچی پای گیرنده‌های خود میخکوب شوند! مسلما یک چنین پتانسیلی از دید برنامه ریزان فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی دنیا پوشیده نمی‌ماند و در صدد خواهند بود که به نفع سیاست‌های خودشان بیشترین بهره برداری را از این فرصت طلایی داشته باشند. جام جهانی فوتبال به شکل امروزی اش بعد از جنگ جهانی دوم رونق گرفت. سردمداران قدرت تلاش کردند که به واسطه این جام الگوهای خودشان را پیش روی جوانان جوامع مختلف بگذارند. حتی سعی کرده‌اند به نفع خودبرتربینی هایشان چهره غلو آمیزی از توانمندی‌های ورزشی و... خود نشان دهند و این خود برتر بینی را از طریق ورزش به دنیا القا کنند. تلاش داشته‌اند از طریق ورزش وارد فضای فرهنگی سایر ملل شوند. در حال حاضر از لحاظ اقتصادی نیز فوتبال به صورت یک صنعت در آمده است و درآمد زایی اش برای باشگاه‌های به نام دنیا رقم‌های باور نکردنی است. با همه این اوصاف نمی‌توان مدعی شد که جام جهانی آشکارا شعارهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دارد. تنها می‌توان اینطور تجزیه تحلیل کرد که ملل مختلف می‌توانند زیرکانه از فرصت ایجاد شده برای معرفی خودشان به دنیا بهره بگیرند و حتی به طور غیرمستقیم  موج‌هایی را ایجاد کنند که از نگاه دنیا پنهان نمی‌ماند. من هیچ وقت فراموش نمی‌کنم که در دوره‌های گذشته وقتی تیم فلسطین و یا تیم ملی عراق وارد زمین مسابقه شدند به شدت مورد تشویق تماشاچیان حاضر در ورزشگاه قرار گرفتند. چون این کشور‌ها علی رغم اینکه زیر سلطه متجاوزین قرار داشتند خود را به جام رسانده بودند. تشویق تماشاگران حاضر در ورزشگاه آن هم به این شدت و حدت - که از ملل مختلف هم بودند- حکم تشویق بین‌المللی و جهانی این تیم ‌را ها داشت.خیلی وقت‌ها هم شاهد بودیم که خیلی از متجاوزین و مستکبرین از غوغای جام سوءاستفاده کرده و خواسته‌اند خیلی زیرکانه و بی سر و صدا نقشه‌های شومشان را عملی سازند. در ماجرای صبرا و شتیلا 1982اسرائیلی ‌ها درست در هیاهوی جام جهانی به این مناطق حمله ور شدند.»
وی با بیان صریح اینکه معتقد نیستم که باید به این عرصه ‌ها پشت کرد،ادامه می‌دهد:«اتفاقا باید با دست پر وارد این قبیل عرصه‌های رقابتی بین‌المللی شویم تا هم از لحاظ توانمندی‌های ورزشی مان حرفی برای گفتن داشته باشیم و هم هویت و فرهنگ خودی را به دنیا معرفی کنیم. هوشیار باشیم که خیلی ‌ها دوست ندارند ما در چنین رقابت‌های بین‌المللی شرکت داشته باشیم چرا که می‌خواهند به خیال خودشان از این طریق بحث ناکارآمدی نظام ما را پیش بکشند. نمی‌خواهند نام ایران به عنوان یک کشور ظلم ستیز در دنیای امروز مطرح شود. روزهای جام جهانی فرانسه را به یاد می‌آورم. من به چشم خودم دیدم که در هر شهر فرانسه که پا می‌گذاشتی حتی بالای برج ایفل زیر پرچم ایران یک جمله ایرانی نوشته شده بود. این بر خلاف خواست کسانی است که تلاش دارند امنیت و آرامش را در کشورمان زیر سوال ببرند و به دروغ ثابت کنند که ما کشور ضعیفی هستیم. بنابراین اگر خوب شرکت کنیم ،کاری انقلابی و ملی کرده ایم.»
فوتبال حرفه‌ای آرزویی که باید محقق شود
این روز‌ها بازار پیش بینی ‌ها در مورد نتایج بازی‌های 2014 داغ داغ است.
 یک شرکت اقتصادی با استفاده از تجزیه و تحلیل رگرسیونی و فرمول‌هایی که بیشتر در محاسبات اقتصادی به کار می‌روند در مورد همه تیم ‌ها دست به پیش گویی‌هایی زده است. در مورد تیم ملی ایران این طور پیش بینی کرده که با کسب دو امتیاز در گروه خود تنها تیم آسیایی خواهد بود که به دور دوم بازی‌‌ها راه پیدا خواهد کرد و در دور دوم هم مقابل فرانسه به نتیجه مساوی یک - یک دست پیدا کرده و در نهایت ایران در ضربات پنالتی با جام‌جهانی خداحافظی می‌کند.این شرکت اقتصادی قهرمان جام 2014 را برزیل معرفی کرده است.
مجید نامجو مطلق هافبک پیشین باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس و مربی فوتبال در جایگاه پیشکسوتان این عرصه در باب این که سطح توقعات مردم را از فوتبال کشورمان باید چطورهدایت و تربیت کرد؟ می‌گوید:«در تب و تاب جام جهانی 2014 در خیلی از محافل صحبت بر سر این بوده که تیم ما به مرحله بعد صعود می‌کند یا خیر؟ درست است که یک پای فوتبال شانس نشسته اما نه به صورت مطلق. باید انتظارات مردم از فوتبالمان را درست و بجا بالا ببریم. به نظر من در جام 2014 همین که تیم ملی ما بازی خوب و اخلاقی را به نمایش بگذارد،مردم راضی خواهند بود. همان‌طور که در جام 98 فرانسه علی رغم عدم صعود مردم راضی بودند.»
وی گله مندانه می‌گوید:«متاسفانه فوتبال ما به اسم حرفه‌ای است. باشگاه‌های ما صد در صد وابسته به دولت بوده و خودکفا نیستند. بازیکنان ما هم کمتر شرایط حرفه‌ای را رعایت می‌کنند. تنها به وقت بستن قرارداد ‌ها می‌خواهند شرایط فوتبالمان حرفه‌ای باشد!»
نامجو مطلق در فوتبال امروزمان تنها استعداد یابی در باشگاه‌های فولاد خوزستان و سپاهان را اصولی ارزیابی کرده و می‌گوید:«متاسفانه این همه هم که آکادمی‌های مختلف قد علم کرده‌اند اما در زمینه شناسایی استعداد‌ها در اقصی نقاط کشور و نیز تولید بازیکن حرفه‌ای نتوانسته‌ایم هدفمند و اصولی گام بر داریم. الان با این بی‌تفاوتی که نسبت به استعدادیابی در پیش گرفته ایم توان ساختن بازیکن حرفه‌ای را از دست داده ایم.»