«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهورآمریکا، با یک چالش مهم سیاسی از سوی نهادهای قانونگذاری این کشور روبرو شد؛ مجلس سنا با انتقاد از رویکردهای ترامپ، دو قطعنامه را علیه عربستان سعودی در زمینه ادامه تجاوز به یمن و قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد دولت ریاض، به تصویب رساند.
نکته جالب در مورد اقدام سناتورهای آمریکایی این است که اکنون جمهوری‌خواهان در سنا اکثریت را دارند و با این تصمیم‌گیری، به صراحت مقابل خواسته رئیس‌جمهوری هم حزبی خود ایستاده‌اند.
سناتورهای آمریکایی با ۵۶ رأی موافق، پیش‌‌نویس قطعنامه توقف حمایت نظامی از ائتلاف عربستان را تصویب کردند. این قطعنامه بر اساس طرح پیشنهاد شده از سوی «برنی سندرز» مبنی بر پایان دادن به پشتیبانی آمریکا از ائتلاف نظامی علیه یمن تدوین شده بود. در قطعنامه مربوط به خاشقچی که به وسیله «باب کورکر» پیشنهاد شده بود، نیزسناتورها «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را مسئول قتل این منتقد در ترکیه، معرفی و اقدام وی را محکوم کردند.
نارضایتی از ترامپ
تحلیلگران بر این اعتقادند که هدف سیاستگذاران آمریکایی، بی‌اعتبار کردن ترامپ است. آنها می‌گویند که ترامپ بدون توجه به گزارش نهادهای اطلاعاتی این کشور و سازمان‌های بین‌المللی، مقامات عربستان را بی‌گناه جلوه داده و از آنها دفاع می‌کند و بر ادامه روابط دوجانبه تاکید دارد.
نشریه «بیزینس اینسایدر» طی گزارشی نوشت، جمهوری‌خواهان سنا در یک حرکت اعتراضی نسبت به سیاست‌های ترامپ، به صورت رسمی «محمد بن سلمان» را عامل قتل روزنامه‌نگار مخالف رژیم سعودی دانسته و آین اقدام ولیعهد سعودی را محکوم کردند.
طبق گزارش نشریه فوق، قطعنامه مشترک دو حزب که غیرالزام‌آور است باید در مجلس نمایندگان آمریکا نیز به تصویب برسد و سپس به میز رئیس‌جمهوری راه پیدا کند. البته، ترامپ پیش از این گفته بود که به علت اهمیت مناسبات میان واشنگتن و ریاض، این اقدام سنا تاثیر عمیقی بر روابط دو کشور خواهد داشت. از آنجاکه این اقدام قانونگذاران در تعارض آشکار با موضعگیری‌های ترامپ در قبال ریاض قرار دارد، وی هر دو قطعنامه را وتو خواهد کرد.
حمایت‌های گسترده و محکم ترامپ از سران آل‌سعود، به ویژه درارتباط با پرونده خاشقچی، در حالی صورت می‌گیرد که آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سی.آی.ای) با اطمینان بسیار بالا، ولیعهد سعودی را دستور دهنده اصلی و عامل قتل روزنامه نگار معرفی کرده بود.
شبکه تلویزیونی «سی.ان.ان» هم در مورد محکومیت عربستان از سوی مجلس سنای آمریکا اعلام کرد، سناتورها با این اقدام، تلاش می‌کنند فشارها بر ترامپ، که حامی تمام عیار پادشاهی عربستان است، را افزایش دهند. آنها همچنین، با قطعنامه خود در زمینه لزوم پایان دادن به جنگ یمن، نارضایتی خود از سیاست‌های رئیس‌جمهور در قبال ریاض را نشان دادند.
به گزارش این شبکه خبری، اقدام فوق قابل ملاحظه‌ترین شکاف سیاسی و انتقاد از عربستان از سوی کنگره طی چند دهه اخیر ارزیابی می‌شود. بنا بر تحلیل سی.ان.ان، رای سناتورها در مورد یمن هم بازتاب نارضایتی سناتورهای هر دو حزب از نادیده گرفته شدن حقوق بشر در این جنگ است. ضمن اینکه انتقاد از سیاست‌های ولیعهد عربستان و حمایت‌های ترامپ از ریاض، به رغم گزارش نهادهای امنیتی هم بخشی از این نارضایتی را تشکیل می‌دهد.
افزایش فشار بر ترامپ
کارشناسان مسائل داخلی آمریکا اعتقاد دارند که ممکن است مخالفت‌ها با ترامپ در مجلس نمایندگان و کنگره آمریکا افزایش یابد، زیرا اکثریت در آنها از ابتدای سال بعد(11 دی) به دموکرات‌ها منتقل می‌شود. روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی، به روز پر کار سناتورها علیه خط مشی‌های کاخ سفید در قبال ریاض پرداخت و نوشت، سنا در تعارضی آشکار با رویکردهای ترامپ، به انتقاد از سیاست‌های عربستان پرداخته است.
این گزارش با ‌اشاره به مخالفت رئیس‌جمهوری آمریکا با گزارش سازمان‌های اطلاعاتی این کشور پیش‌بینی کرد که در سال آینده و با وقوع تغییرات در مجلس نمایندگان و ترکیب کنگره، رویکردها علیه ترامپ و سعودی‌ها تندتر شود. حتی این احتمال وجود دارد که با وجود مقاومت‌های دولت ترامپ، اقدامات تنبیهی گسترده‌تری همچون تحریم و حتی متوقف کردن فروش تسلیحات در دستور کار قرار گیرد.
سناتور «کریس مورفی» پس از این دو رای‌گیری اظهار داشت که سناتورهای دموکرات و جمهوری‌خواه نشان دادند برخی اوقات حاضرند از اقدامات رئیس‌جمهوری پشتیبانی کنند و گاهی زمان‌ها در حوزه سیاست خارجی در مقابل رئیس‌جمهوری موضع بگیرند. وی که سابقه طولانی در حمایت از سیاست‌های عربستان سعودی دارد تاکید کرد: آمریکا اکنون از طریق سنا اعلام کرد که حمایتش از ائتلاف سعودی، نامحدود نیست.
این رای سنا در حالی اعلام شد که در ابتدای هفته رهبران مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کردند با هر قطعنامه‌ای که به موضوع جنگ یمن مربوط باشد مخالفت می‌کنند. آنها سعی داشتند تا مانع هر تلاشی از سوی سناتورها علیه همکاری‌های عربستان و آمریکا شوند. بر اساس گزارش این روزنامه، به اعتقاد تحلیلگران و از جمله برخی سناتورها، تشکیل یک ائتلاف قوی‌تر از دو حزب در سال آینده می‌تواند چالش‌های بزرگتری را برای ترامپ ایجاد کند. یکی از دموکرات‌های برجسته که در مجلس آینده هم بسیار اثرگذار خواهد بود اظهار داشت، رهبران حزب دموکرات قول داده‌اند در سال آتی در وضع موجود مجلس تغییراتی را ایجاد کنند.
شبکه «الجزیره» نیز در گزارشی، موضوع تقابل سناتورها با عربستان سعودی را بسیار مهم ارزیابی کرد و افزود: پیش‌نویس طرح سنا در زمینه جنگ یمن، برای اولین بار پس از 45 سال، «قانون نیروهای جنگی»را بار دیگر مطرح کرد. کنگره این قانون را در دهه 1970 و در دوره ریاست جمهوری «ریچارد نیکسون» برای متوقف کردن استفاده از نیروهای آمریکایی در جنگ ویتنام تصویب کرده بود. اکنون ممکن است کنگره محکومیت رئیس‌جمهوری را به علت استفاده از ارتش این کشور در جنگ یمن بدون اخذ مجوزهای قانونی به جریان اندازد.
حامیان این قطعنامه می‌گویند همین رویکرد را در قبال نیروهای آمریکایی در یمن در مجلس بعدی آمریکا هم دنبال می‌کنند. به نظر می‌رسد دموکرات‌هایی که سال آینده کنترل مجلس نمایندگان را در دست می‌گیرند به شدت خواستار پایان جنگ در یمن باشند. با این حال ممکن است در صورت تنگ‌تر شدن عرصه بر ترامپ، جمهوری خواهان، که کنترل سنا را در اختیار خواهند داشت، به کمک رئیس‌جمهوری بشتابند.
منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی