بررسی کارنامه مبارزاتی آیت‌الله جنتی از لابه‌لای اسناد ساواک
تلاش برای تثبیت مرجعیت امام (ره)
سفرهای تبلیغی فرصتی
برای آگاهی‌دهی سیاسی
از روش‌های خاص یاران امام در تبیین انقلاب اسلامی برای مردم، استفاده از مراسم مذهبی تبلیغی بود. بر اساس سنت رایج در حوزه‌های علمیه، طلاب و سخنرانان طرفدار امام در مناسبت‌های مذهبی به شهرهای مختلف رفته و ضمن انجام رسالت تبلیغی به نقد رژیم و دفاع از امام (ره) می‌پرداختند. رژیم به دلیل اطلاع از ماهیت سیاسی این افراد معمولاً از طریق کنترل منابر و گرفتن تعهد مانع از فعالیت آنان می‌شد. در تیر ماه 1346 آیت‌الله جنتی به منظور تبلیغ در ماه‌های محرم و صفر به سنندج رفت و پس از سپردن تعهد عدم دخالت در امور غیر مذهبی اجازه منبر پیدا کرد.
بر اساس گزارش‌های ساواک ایشان بر خلاف تعهدش به شهربانی، به افشای جنایات رژیم اشغالگر قدس پرداخته و به همین دلیل از ادامه سخنرانی وی در سنندج جلوگیری شده است:
«در حسينيه سنندج احمد جنتي واعظ كه بر خلاف تعهد خود مطالبي درباره جنگ اعراب و اسرائيل و شكست مسلمانان بر اثر عدم اتحاد كشورهاي مسلمان ايراد نموده بود ... از ادامه سخنراني او در حسينيه مذكور جلوگيري و شخص مورد بحث تذكر داده شد كه حق رفتن به منبر را در شهرهاي استان كردستان ندارد. در تمام منابر خود بعد از اتمام وعظ به جان شاهنشاه آريامهر دعا ننموده و شخص ميهن پرستي به نظر نمي‌رسد.»
آیت‌الله جنتی در سال 1347 جهت تبلیغ به جزیره خارک رفت که با مخالفت مسئولین محلی مواجه شد. پافشاری ایشان برای اقامت در خارک بیانگر عمق اعتقاد ایشان به مبارزه با رژیم و آگاهی‌دهی سیاسی و دینی به مردم است:
«در اين جلسه احمد جنتي اظهار داشت كه بنا به دستور آقاي قائمي نامبرده بايستي در خارک اقامت و خانواده خود را نيز به خارک بياورد و از روساي شركت نفت تقاضاي منزل نمود. رئيس شركت ملي نفت خارک مشكلات منزل را در خارک تشريح نموده و غير مستقيم جواب داد كه براي شركت، دادن منزل مقدور نيست و احمد جنتي اظهار نظر نمود كه ممكن است براي او چادر بزنند و به نظر مي‌رسد كه تصميم كلي دارد در خارک اقامت نمايد. واعظ مذكور ... واعظ قابل اعتمادي به نظر نمي‌رسد.»
پس از اطلاع ساواک مرکز از موضوع، با ادامه سکونت آیت‌الله جنتی در خارک مخالفت شد:
«خواهشمند است دستور فرماييد از طريق مقامات مربوطه نسبت به جلوگيري از سكونت دايمي وي در خارك اقدام و نتيجه را اعلام نمايند.»
در پی محدودیت‌های ایجاد شده توسط ساواک، آیت‌الله جنتی به قم بازگشت، اما پس از مدتی با فراهم شدن شرایط، مجدداً به خارک رفت و در کتابخانه مسجد خارک سکنا گزید:
«واعظ مذكور اخيراً با هواپيماي شركت هواپيمايي ايران به خارك وارد شده و در كتابخانه مسجد اين شهرستان سكونت نموده گويا تسهيلات ورودي از طرف شركت ملي نفت در آبادان فراهم گرديده است. عليهذا اقامت وي در خارك به طور دايم ضروري به نظر نمي‌رسد.»
آیت‌الله جنتی یک سال بعد به نمایندگی از طرف «آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی» برای کمک به ساخت «حسینیه مریوان» به آن دیار عزیمت کرد، اما به دلیل شروط ساواک برای اقامت ایشان از جمله سپردن تعهد مبنی بر دعای به شاه و سایر مقامات، شهر را ترک کرد. در همین سال «آیت‌الله سید محمود طالقانی» در صدد تشکیل هیئتی پنج نفره در حوزه علمیه قم به منظور گسترش فعالیت‌های انقلابی برآمد که یکی از گزینه‌های ایشان آیت‌الله جنتی بوده:
«آقای طالقانی از تهران به قم آمده‌اند و پس از ملاقات با آقای شریعتمداری در نظر دارد هیئتی به نام نیروی سوم تشکیل دهند که وظیفه آن در ظاهر حفظ تعادل بین روحانیون طراز اول باشد و یک جلسه هم در منزل [خزعلی] تشکیل داده‌اند. افراد شناخته شده این هیئت:
1- خزعلی 2- مشکینی3- نوری 4- جنتی 5- مکارم می‌باشند.
تلاش برای تثبیت
مرجعیت امام خمینی(ره)
محمدرضا پهلوی به واسطه آنکه مرجعیت ایران را خطری برای تاج و تخت خود می‌پنداشت، در دو مقطع کوشید تا مرجعیت را از قم به نجف منتقل کند. مرحله نخست پس از ارتحال «آیت‌الله العظمی بروجردی» و مرحله دوم پس از رحلت «آیت‌الله العظمی سید محسن حکیم» در 14 خرداد ماه 1349 بود. رژیم شاه برای ایجاد چند دستگی در میان مراجع و جلوگیری از روی آوردن مردم به حضرت امام (ره) در اقدامی شتابزده پیام تسلیتی برای آیت‌الله خوئی ارسال و عملاً ایشان را به عنوان جانشین آیت‌الله حکیم معرفی کرد. این اقدام رژیم باعث شد تا علمای حوزه‌های علمیه قم در تلگرافی خطاب به حضرت امام (ره) ایشان را به عنوان «مرجع بزرگ شیعه» معرفی کنند:
«محضر مبارک حضرت آیت‌الله العظمی مرجع بزرگ شیعه آقای خمینی متع‌الله المسلمین به طول بقائه رحلت حضرت آیت‌الله العظمی آقای سید محسن حکیم قدس سره‌الشریف موجب تأسف عمیق قاطبه مسلمین خصوصاً جامعه روحانیت گردید. حوزه علمیه قم این فاجعه عظیم را به ساحت مقدس حضرت بقیهًْ‌الله امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و محضر آن مرجع عظیم‌الشأن تسلیت می‌گوید. عظمت اسلام و مسلمین و ترقی روز افزون جامعه روحانیت و حوزه‌های علمیه را در ظل توجهات امام زمان و رهبری ارزنده حضرت مستطاب عالی از پیشگاه خداوند قادر خواستار است.»
پس از این تلگراف، آیت‌الله جنتی به همراه یازده تن از علماء و مدرسان سرشناس حوزه در اقدامی حساب شده و دقیق به منظور بهره‌برداری از جو روانی رحلت آیت‌الله حکیم و تثبیت مرجعیت امام خمینی (ره) متنی را با عنوان «نظریه اساتید بزرگ و حجج اسلام حوزه مقدسه علمیه قم درباره مرجعیت آیت‌الله العظمی خمینی دامت برکاته» تهیه و منتشر کردند. این اقدام شجاعانه در مقطعی صورت گرفت که رژیم پهلوی در اوج اقتدار خویش قرار داشت و با شدت و سختگیری به دنبال محو نام حضرت امام (ره) بود.
برای آگاهی‌دهی سیاسی
از روش‌های خاص یاران امام در تبیین انقلاب اسلامی برای مردم، استفاده از مراسم مذهبی تبلیغی بود. بر اساس سنت رایج در حوزه‌های علمیه، طلاب و سخنرانان طرفدار امام در مناسبت‌های مذهبی به شهرهای مختلف رفته و ضمن انجام رسالت تبلیغی به نقد رژیم و دفاع از امام (ره) می‌پرداختند. رژیم به دلیل اطلاع از ماهیت سیاسی این افراد معمولاً از طریق کنترل منابر و گرفتن تعهد مانع از فعالیت آنان می‌شد. در تیر ماه 1346 آیت‌الله جنتی به منظور تبلیغ در ماه‌های محرم و صفر به سنندج رفت و پس از سپردن تعهد عدم دخالت در امور غیر مذهبی اجازه منبر پیدا کرد.
بر اساس گزارش‌های ساواک ایشان بر خلاف تعهدش به شهربانی، به افشای جنایات رژیم اشغالگر قدس پرداخته و به همین دلیل از ادامه سخنرانی وی در سنندج جلوگیری شده است:
«در حسينيه سنندج احمد جنتي واعظ كه بر خلاف تعهد خود مطالبي درباره جنگ اعراب و اسرائيل و شكست مسلمانان بر اثر عدم اتحاد كشورهاي مسلمان ايراد نموده بود ... از ادامه سخنراني او در حسينيه مذكور جلوگيري و شخص مورد بحث تذكر داده شد كه حق رفتن به منبر را در شهرهاي استان كردستان ندارد. در تمام منابر خود بعد از اتمام وعظ به جان شاهنشاه آريامهر دعا ننموده و شخص ميهن پرستي به نظر نمي‌رسد.»
آیت‌الله جنتی در سال 1347 جهت تبلیغ به جزیره خارک رفت که با مخالفت مسئولین محلی مواجه شد. پافشاری ایشان برای اقامت در خارک بیانگر عمق اعتقاد ایشان به مبارزه با رژیم و آگاهی‌دهی سیاسی و دینی به مردم است:
«در اين جلسه احمد جنتي اظهار داشت كه بنا به دستور آقاي قائمي نامبرده بايستي در خارک اقامت و خانواده خود را نيز به خارک بياورد و از روساي شركت نفت تقاضاي منزل نمود. رئيس شركت ملي نفت خارک مشكلات منزل را در خارک تشريح نموده و غير مستقيم جواب داد كه براي شركت، دادن منزل مقدور نيست و احمد جنتي اظهار نظر نمود كه ممكن است براي او چادر بزنند و به نظر مي‌رسد كه تصميم كلي دارد در خارک اقامت نمايد. واعظ مذكور ... واعظ قابل اعتمادي به نظر نمي‌رسد.»
پس از اطلاع ساواک مرکز از موضوع، با ادامه سکونت آیت‌الله جنتی در خارک مخالفت شد:
«خواهشمند است دستور فرماييد از طريق مقامات مربوطه نسبت به جلوگيري از سكونت دايمي وي در خارك اقدام و نتيجه را اعلام نمايند.»
در پی محدودیت‌های ایجاد شده توسط ساواک، آیت‌الله جنتی به قم بازگشت، اما پس از مدتی با فراهم شدن شرایط، مجدداً به خارک رفت و در کتابخانه مسجد خارک سکنا گزید:
«واعظ مذكور اخيراً با هواپيماي شركت هواپيمايي ايران به خارك وارد شده و در كتابخانه مسجد اين شهرستان سكونت نموده گويا تسهيلات ورودي از طرف شركت ملي نفت در آبادان فراهم گرديده است. عليهذا اقامت وي در خارك به طور دايم ضروري به نظر نمي‌رسد.»
آیت‌الله جنتی یک سال بعد به نمایندگی از طرف «آیت‌الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی» برای کمک به ساخت «حسینیه مریوان» به آن دیار عزیمت کرد، اما به دلیل شروط ساواک برای اقامت ایشان از جمله سپردن تعهد مبنی بر دعای به شاه و سایر مقامات، شهر را ترک کرد. در همین سال «آیت‌الله سید محمود طالقانی» در صدد تشکیل هیئتی پنج نفره در حوزه علمیه قم به منظور گسترش فعالیت‌های انقلابی برآمد که یکی از گزینه‌های ایشان آیت‌الله جنتی بوده:
«آقای طالقانی از تهران به قم آمده‌اند و پس از ملاقات با آقای شریعتمداری در نظر دارد هیئتی به نام نیروی سوم تشکیل دهند که وظیفه آن در ظاهر حفظ تعادل بین روحانیون طراز اول باشد و یک جلسه هم در منزل [خزعلی] تشکیل داده‌اند. افراد شناخته شده این هیئت:
1- خزعلی 2- مشکینی3- نوری 4- جنتی 5- مکارم می‌باشند.
تلاش برای تثبیت
مرجعیت امام خمینی(ره)
محمدرضا پهلوی به واسطه آنکه مرجعیت ایران را خطری برای تاج و تخت خود می‌پنداشت، در دو مقطع کوشید تا مرجعیت را از قم به نجف منتقل کند. مرحله نخست پس از ارتحال «آیت‌الله العظمی بروجردی» و مرحله دوم پس از رحلت «آیت‌الله العظمی سید محسن حکیم» در 14 خرداد ماه 1349 بود. رژیم شاه برای ایجاد چند دستگی در میان مراجع و جلوگیری از روی آوردن مردم به حضرت امام (ره) در اقدامی شتابزده پیام تسلیتی برای آیت‌الله خوئی ارسال و عملاً ایشان را به عنوان جانشین آیت‌الله حکیم معرفی کرد. این اقدام رژیم باعث شد تا علمای حوزه‌های علمیه قم در تلگرافی خطاب به حضرت امام (ره) ایشان را به عنوان «مرجع بزرگ شیعه» معرفی کنند:
«محضر مبارک حضرت آیت‌الله العظمی مرجع بزرگ شیعه آقای خمینی متع‌الله المسلمین به طول بقائه رحلت حضرت آیت‌الله العظمی آقای سید محسن حکیم قدس سره‌الشریف موجب تأسف عمیق قاطبه مسلمین خصوصاً جامعه روحانیت گردید. حوزه علمیه قم این فاجعه عظیم را به ساحت مقدس حضرت بقیهًْ‌الله امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و محضر آن مرجع عظیم‌الشأن تسلیت می‌گوید. عظمت اسلام و مسلمین و ترقی روز افزون جامعه روحانیت و حوزه‌های علمیه را در ظل توجهات امام زمان و رهبری ارزنده حضرت مستطاب عالی از پیشگاه خداوند قادر خواستار است.»
پس از این تلگراف، آیت‌الله جنتی به همراه یازده تن از علماء و مدرسان سرشناس حوزه در اقدامی حساب شده و دقیق به منظور بهره‌برداری از جو روانی رحلت آیت‌الله حکیم و تثبیت مرجعیت امام خمینی (ره) متنی را با عنوان «نظریه اساتید بزرگ و حجج اسلام حوزه مقدسه علمیه قم درباره مرجعیت آیت‌الله العظمی خمینی دامت برکاته» تهیه و منتشر کردند. این اقدام شجاعانه در مقطعی صورت گرفت که رژیم پهلوی در اوج اقتدار خویش قرار داشت و با شدت و سختگیری به دنبال محو نام حضرت امام (ره) بود.