رئیس ‌دانشگاه بالاترین مقام اجرایی یک مرکز آموزش عالی است. مسئولیت‌های یک رئیس‌دانشگاه از کشور به کشور و از دانشگاه به دانشگاه متفاوت است. به‌طور مثال، در ایران، روسای دانشگاه مقاماتی انتصابی هستند، در حالیکه در کشورهای غربی اغلب این مقام از طرف خود دانشگاه انتخاب و نامزد می‌شود. در برخی دانشگاه‌ها هم دانشجویان قدرت عزل رئیس‌دانشگاه را دارند.
در جمهوری اسلامی ایران ریاست دانشگاه با پیشنهاد وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی برای دوره 4 ساله به این مقام منصوب می‌شود که زمان این دوره در صورت موافقت افزایش یافته و در حقیقت وی ابقا می‌شود.
تمامی معاونت‌ها، ادارات و دفاتر دانشگاه زیر نظر ریاست عالی دانشگاه مدیریت می‌شوند.
به نقل از فارس؛ در دانشگاه‌های ایران تفاوت معناداری در سابقه و عمر مدیریتی هر فرد در راس دانشگاه وجود دارد به طوری که فاصله 11 سال و 7 ماه بین بیشترین عمر ریاستی یک رئیس‌دانشگاه با کمترین عمر ریاستی وجود دارد.
کامیار ثقفی با 11 سال و 9 ماه بیشترین عمر ریاستی را در بین روسای دانشگاه با حضور بر مسند دانشگاه شاهد و حجت‌الاسلام والمسلمین حسینعلی سعدی با سابقه 2 ماهه کمترین عمر ریاستی را با حضور بر صندلی ریاست دانشگاه امام صادق(ع) به خود اختصاص داده است.
با بررسی دوران مدیریتی روسای دانشگاه‌های دیگر به نکات جالبی برمی‌خوریم به طوری که پس از رئیس‌دانشگاه شاهد با فاصله معناداری حسین سلیمی که از شهریور ۹۲ رئیس ‌دانشگاه علامه طباطبایی است قرار دارد چرا که فاصله دوران مدیریتی آنان 6 سال و 7 ماهه بین رتبه اول و دوم است.
همچنین با بررسی دوران مدیریتی کمترین سابقه‌دارها در راس دانشگاه‌ها، پس از دانشگاه امام صادق(ع)، محمدمهدی طهرانچی سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی است که در آینده نزدیک حکم ریاست دانشگاهی‌اش از سوی شورایعالی انقلاب فرهنگی صادر خواهد شد که از مرداد ۹۷ بر مسند این دانشگاه بزرگ قرار دارد. تفاوت عمر این ۲ رئیس ‌در ۲ دانشگاه مطرح کشور فقط ۲ماه است.
کامیار ثقفی از اسفند ۸۵ در راس دانشگاه شاهد حضور دارد. این دانشگاه دولتی در جنوب شهر تهران و جنب بزرگراه خلیج‌فارس، ضلع شمالی نمایشگاه شهر آفتاب روبروی حرم امام خمینی(ره) واقع شده‌است. در حال حاضر بیش از ۶ هزار دانشجو در 102 رشته در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری حرفه‌ای و دکتری تخصصی در حال تحصیل دارد.جذب دانشجو در این دانشگاه به صورت نیمه متمرکز است یعنی علاوه‌بر رتبه کنکور، برای جذب دانشجو یکسری مصاحبه‌های کتبی و شفاهی نیز دارد.
ثقفی تنها رئیس ‌دانشگاهی است که از زمان دولت اول احمدی‌نژاد تاکنون بر مسند خود باقی مانده است.
رئیس ‌دانشگاه علامه طباطبایی هم حسین سلیمی است که از شهریور سال 92 به عنوان راس این دانشگاه مدیریت می‌کند. این دانشگاه دولتی در تهران مستقر و بزرگترین دانشگاه تخصصی ایران در زمینه علوم انسانی، علوم اجتماعی و مدیریت و از معتبرترین دانشگاه‌های دولتی است که با دارا بودن ۱۸هزار دانشجو و ۵۰۰ عضو هیئت علمی تمام وقت و ۱۴ دانشکده در حال فعالیت می‌باشد. این دانشگاه بر اساس اعلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سطح یک رتبه‌بندی دانشگاه‌های تخصصی کشور قرار دارد.
دانشگاه علامه طباطبایی پس از دانشگاه تهران، جایگاه دومِ تولید کنندگان علم در زمینه علوم انسانی در کشور را کسب کرده است.
علی خاکی‌صدیق در راس دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی هم از آبان 92 بر این مسند حاضر است که یکی از دانشگاه‌های دولتی محسوب می‌شود که دانشکده‌های آن به صورت غیرمتمرکز در شهر تهران قرار دارند. این دانشگاه در سال ۱۳۹۲ در بین 5 دانشگاه صنعتی برتر قرار گرفته و در ۱۱ دانشکده با ۱۸ رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی، ۵۳ رشته در مقطع کارشناسی ارشد و ۲۳ رشته تحصیلی در مقطع دکترا کار خود را انجام می‌دهد.
روسای دانشگاه‌های علامه طباطبایی و خواجه نصیرالدین طوسی اولین تغییرات در راس مراکز آموزش‌عالی پس از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید محسوب می‌شدند.
پس از آنها سیداحمد معتمدی رئیس‌دانشگاه صنعتی امیرکبیر است که از تیر ۹۳ در این جایگاه حضور دارد. دانشگاه امیرکبیر یا پلی‌تکنیک یکی از دانشگاه‌های فنی و صنعتی ایران است که در تهران قرار دارد. دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال ۱۳۳۷ رسماً به عنوان دانشگاه صنعتی افتتاح شد.
نسبت تعداد اعضای هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر به دانشجو (کارشناسی و تحصیلات تکمیلی) در این دانشگاه در سال ۲۰۱۰، تقریباً ۱ به ۲۱ بوده‌ در حالی‌که این نسبت در دانشگاه‌های ایران به‌طور متوسط ۱ به ۳۳ است.
محمد فتوحی فیروزآباد هم از شهریور ۹۳ در دانشگاه صنعتی شریف مدیریت می‌کند. این دانشگاه دولتی در خیابان آزادی تهران واقع و با آنکه سال تاسیسش 1344 است اما در آبان ۱۳۵۸، به‌افتخار یکی از دانش‌آموختگان آن، مجید شریف‌واقفی، به دانشگاه صنعتی شریف تغییر نام داد.
از ۵۰۰ هزار نفری که هر ساله در کنکور پذیرفته می‌شوند، ۸۰۰ نفر بالا می‌توانند وارد دانشگاه شریف بشوند. دانش‌آموختگان این دانشگاه سهم عظیمی از نخبگان اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران را تشکیل می‌دهند.
محمود نیلی احمدآبادی در راس دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش‌عالی از خرداد ۹۴ بر این مسند نشسته است. این دانشگاه بزرگ‌ترین مرکز آموزش‌عالی در ایران است که در سال ۱۳۱۳ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۲۵ دانشکده، ۹ پردیس و ۱۱ مرکز پژوهشی است و از استادان مجرب ایرانی در بیشتر رشته‌ها بهره می‌گیرد.
برند دانشگاه تهران به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شده است.
محمدتقی احمدی هم از خرداد ۹۴ رئیس ‌دانشگاه تربیت مدرس است. این دانشگاه یکی از دانشگاه‌های دولتی و تنها مرکز تحصیلات تکمیلی جامع دولتی می‌باشد که در تهران واقع شده‌است. این دانشگاه در سال ۱۳۶۰ با عنوان مدرسه تربیت مدرس و با هدف تربیت کادر هیئت علمی دانشگاه‌ها، به عنوان تنها دانشگاه تخصصی تحصیلات تکمیلی ایران تأسیس شد و در سال ۱۳۶۱ اقدام به پذیرش دانشجو در رشته مدیریت و برخی از رشته‌های علوم انسانی کرد. این مدرسه در سال ۱۳۶۵ به دانشگاه تربیت مدرس ارتقا یافت.
دانشگاه تربیت مدرس تنها در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد.
سابقه مدیریت سیدحسن صدوق بر صندلی ریاست دانشگاه شهید بهشتی از بهمن ۹۵ تاکنون است. این دانشگاه یکی از دانشگاه‌های دولتی معتبر است که در منطقه اوین، غرب ولنجک و شرق درکه در شمال غربی تهران واقع شده‌است.
دانشگاه شهید بهشتی هم‌اکنون دارای ۱۹ دانشکده، ۳ پردیس و ۱۶ پژوهشکده و مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی است.
سابقه مدیریتی محمدحسین امید در دانشگاه جامع علمی کاربردی به عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه مهارتی کشور از بهمن ۹۵ تاکنون است. این دانشگاه نیمه دولتی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. تأسیس دانشگاه جامع علمی کاربردی در مهرماه سال ۱۳۷۰ به تصویب رسیده‌است.
دانشگاه علمی کاربردی با هدف افزایش سطح مهارت شاغلین بخش‌های مختلف اقتصادی و افزایش مهارت‌های حرفه‌ای دانش‌آموختگان مراکز آموزشی که فاقد تجربه اجرایی می‌باشند، نسبت به برگزاری دوره‌های علمی-کاربردی اقدام می‌کند.
مهناز ملانظری رئیس‌دانشگاه الزهرا(س) از اسفند ۹۵ بر راس این دانشگاه تکیه زده است. دانشگاه در سال ۱۳۴۳ با پذیرش ۹۰ دانشجو فعالیت خود را تحت عنوان «مدرسه عالی دختران» آغاز کرد اما از سال تحصیلی ۱۳۵۴ به دانشگاه تبدیل شد.
دانشگاه الزهرا (س) ویژه دختران و در منطقه ده ونک تهران است.
ریاست دانشگاه پیام نور از آذر ۹۶ در اختیار محمدرضا زمانی است. این دانشگاه یکی از دانشگاه‌های ایران است که در مهرماه سال ۱۳۶۷ تأسیس شد. یکی از بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین دانشگاه‌ها در ایران، مراکز و واحدهای تحت‌پوشش دانشگاه پیام‌نور هستند که تعداد قابل‌توجهی از داوطلبان ورود به آموزش‌عالی را پوشش می‌دهند.
دانشگاه پیام نور براساس روش آموزش از راه دور و نیمه‌حضوری تأسیس شده و دارای شیوه آموزشی خاصی است.
ابراهیم صالحی عمران رئیس ‌دانشگاه فنی و حرفه‌ای از آذر ۹۶ در این دانشگاه فنی و مهارتی مدیریت می‌کند که یکی از دانشگاه‌های زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که وظیفه مدیریت دانشکده‌ها و آموزشکده‌های فنی و حرفه‌ای سراسر کشور را بر عهده‌دارد.
دانشگاه فنی و حرفه‌ای با بیش از ۱۷۶ آموزشکده و دانشکده در سطح کشور و بیش از ۲۵۰ هزار دانشجو بزرگ‌ترین دانشگاه ایران است. این دانشگاه در ابتدا تحت عنوان «مجتمع آموزش‌عالی پیامبر اعظم» و از زیر مجموعه‌های وزارت آموزش و پرورش بود که در سال ۱۳۹۰ با مصوبه مجلس شورای اسلامی به «دانشگاه فنی و حرفه‌ای» تغییر نام داد.
صندلی ریاست دانشگاه علم و صنعت از اسفند ۹۶ در اختیار جبارعلی ذاکری است. این دانشگاه دولتی که در تهران واقع است و به اعتقاد برخی اولین مؤسسه آموزش‌عالی در ایران است که هسته اولیه آن در سال ۱۳۰۸ شکل‌گرفته‌است. با وجود استادان بسیار معروف و مجرب در بسیاری از رشته‌های فنی همچون مهندسی مکانیک و مهندسی برق این دانشگاه یکی از ۳ دانشگاه برتر ایران محسوب می‌شود.
دانشگاه علم و صنعت ایران، تنها دارنده دانشکده مهندسی راه‌آهن و دانشکده مهندسی پیشرفت در خاورمیانه و دانشکده مهندسی خودرو در ایران است. در حال حاضر حدود ۱۲۰۰۰ دانشجو در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا، در رشته‌های مختلف مهندسی و علوم پایه (۴۲ رشته تخصصی) در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند.
سیدحسن سلطانی هم از اردیبهشت سالجاری بر صندلی ریاست برجسته‌ترین دانشگاه هنر ایران اسلامی حضور دارد. دانشگاه هنر بزرگ‌ترین مرکز آموزش عالی رشته‌های هنری در ایران و در خیابان ولیعصر واقع است که در سال ۱۳۵۸ در پی ادغام 5 مؤسسه آموزش عالی هنر یعنی دانشگاه فارابی، دانشکده هنرهای تزئینی، دانشکده هنرهای دراماتیک، هنرستان عالی موسیقی و هنرکده موسیقی ملی به‌وجود آمد.
هم‌اکنون دانشگاه هنر ۱۶ رشته در مقطع کارشناسی، ۱۶ رشته در مقطع کارشناسی ارشد و 3 رشته در مقطع دکترا دارد.
دانشگاه آزاد اسلامی به ریاست محمدمهدی طهرانچی از مرداد ۹۷ اداره می‌شود. دانشگاه آزاد اسلامی سامانه‌ای دانشگاهی در ایران است. این دانشگاه یکی از بزرگ‌ترین مراکز آموزشی و پژوهشی در ایران و جهان است. دانشگاه آزاد اسلامی در اردیبهشت ۱۳۶۱ تأسیس شد و امروزه در بسیاری از شهرهای ایران دارای مراکزی است.
دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شده است.
کم‌سابقه‌ترین رئیس ‌دانشگاه از آن حجت‌الاسلام والمسلمین حسین‌علی سعدی در دانشگاه امام صادق(ع) است که وی از مهر سالجاری مدیریت خود را طبق نظر هیئت امنای این دانشگاه آغاز کرده است. دانشگاه امام صادق(ع) از زیر مجموعه‌های جامعهًْ‌الامام الصادق و از دانشگاه‌های مطرح جمهوری اسلامی ایران است. سیستم آموزشی این دانشگاه ترکیبی از علوم جدید و علوم حوزوی است. هدف از تأسیس این دانشگاه، تربیت دانش‌آموختگانی با توانایی علمی بالا در یکی از رشته‌های نوین دانشگاهی همراه با دانش دینی برای مدیریت کشور در سمت‌های کلیدی و اصلی جمهوری اسلامی است.
دانشگاه امام صادق یک دانشگاه غیرانتفاعی است اما هیچ‌گونه شهریه‌ای از دانشجویان خود دریافت نمی‌کند و تمامی امکانات رفاهی آن رایگان است.