در دو شماره پیشین سلسله نوشتارهایی «از کاپیتولاسیون تا تسخیر لانه جاسوسی» ابتدا به دامنه مداخله  مستشاران آمریکایی در امور کشور در دوره پهلوی پرداختیم و در ادامه به نقل از مقامات و روزنامه‌های آن دوره برخی آثار و نتایج حضور و به گفته رئیس سازمان برنامه آن سال‌ها کارفرمایی مستشاران آمریکایی را تشریح کردیم، در ادامه به برخی آثار زیانبار دیگر این حضور و مداخله در امور حیاتی کشور می‌پردازیم.
بزرگترین گرفتاری مستشاران آمریکایی برای ملت ایران!
درباره کاپیتولاسیون و آثار زیانبار آن برای ملت ایران از جمله تحقیر مردم مسلمان ایران در مقابل بیگانگان بسیار نوشته شده است ولی شاید اذعان به این واقعیت از زبان مقامات دوره پهلوی و آن هم پیش از تصویب کاپیتولاسیون مورد توجه قرار نگرفته باشد.
10 تیر ماه 1341 احمد نفیسی شهردار وقت تهران طی یادداشتی که «روزنامه اطلاعات» آن را در ستون «جریان روز‌» خود منتشر ساخت بزرگترین گرفتاری حضور مستشاران خارجی بخصوص آمریکایی در ایران را تحمیل حقارت به ملت ایران دانست.
در بخشی از نوشته «احمد نفیسی» آمده بود: بدترین گرفتاری که مسئله مشاوران خارجی برای ما پیش آورده است عقده حقارت است که با فقر معنوی که در میان ما شایع شده است روز به روز بیشتر می‌شود ما نمی‌دانیم دچار چه درد بی‌درمانی شده‌ایم که خودمان را در برابر خارجی این قدر حقیر می‌یابیم.
وی در ادامه تصریح کرده بود: «من متاسفم عرض می‌کنم که در چند سال اخیر بسیاری از رجال و حتی جوانان دانشمند خودمان را دیده‌ام که خودشان را پشت سر خارجی‌ها نگه داشته‌اند و از آنها به عنوان سپر استفاده کرده‌اند این عقده اخیرا این قدر ماده کرده است که در شهرداری عده زیادی مردم طومار امضاء می‌کنند که «چون فلان معبر محل گذر فلان خارجی است باید آسفالت شود» و نمی‌نویسند «که چون فرزندان خردسال ما گرد و خاك مي‌خورند کوچه ما را آسفالت کنید البته این تقاضاها بایگانی می‌شود ولی باید ایرانی غرور خودش یعنی غرور ملی منطقی‌اش را باز یابد والا تا این وضع باشد بازار مشاور گرم است و ما بی‌خود سرگردانیم.»
شهردار وقت تهران اذعان می‌کند که حضور مستشاران خارجی در ایران و اهمیتی که حکومت به این مستشاران قائل می‌باشد زمینه‌ساز عقده حقارت برای ملت گردیده است، «حقارت» از سوی حکومت و مستشاران خارجی و بخصوص آمریکایی تا اندازه‌ای بر ملت ایران تحمیل شده بود که مردم برای رسیدن به حقوق طبیعی خود برای زندگی بهتر از جمله آسفالت شدن خیابان‌ها از مسئولین می‌خواستند «چون آمریکایی‌ها در این خیابان رفت و آمد می‌کنند» این کوچه یا خیابان را آسفالت کنید!
با وجود چنین اثر زیانبار و تاسف‌آوری لایحه کاپیتولاسیون در 21 مهر ماه 1343 مورد تصویب اکثریت نمایندگان مجلس شورای ملی قرار گرفته و زمینه ساز اعتراض شدید امام خمینی(ره) و تبعید ایشان به ترکیه می‌گردد.
هدایت پهلوی به «ترکستان» از سوی مستشاران آمریکایی!
مردم زمانی که می‌خواهند زیانبار بودن یک مسیر را نشان دهند به شعری از سعدی استناد می‌کنند و می‌گویند «ترسم نرسی به کعبه‌ای اعرابی، این ره که تو می‌روی به ترکستان است»
روزنامه‌های دوره پهلوی نیز در نوشتارهای متعدد از این شعر برای بیان خطرات و نتایج زیانبار حضور مستشاران آمریکایی بهره جسته بودند.
به عنوان نمونه شهریور 1341 زمانی که جانسون  معاون رئیس‌جمهور وقت آمریکا می‌خواست برای بازدیدی به ایران آمده و گزارش پیشرفت برنامه‌های تحمیل شده از سوی کندی به پهلوی را به واشینگتن مخابره کند «علی اصغر امیرانی» مدیر مجله خواندنی‌ها در شماره 10 شهریور همین سال این مجله نوشت: آقای معاون رئیس‌جمهور، من به نام يک روزنامه‌نگار کاملا مستقل که دوست آمریکا هم هست و اگر بی‌غرض مطلق نباشد، بی‌غرض‌ترین مغرضين می‌تواند باشد از شما می‌پرسم: با ما چه می‌خواهید بکنید؟ این راه‌هایی که تاکنون رفته‌ایم و شما پیش پای ما گذاشته و یا مستشاران شما برایمان ساخته‌اند همه‌اش به ترکستان است!
با وجود هدایت پهلوی از سوی مستشاران آمریکایی به «ترکستان» برای آن که این مستشاران برای حضور در ایران ترغیب شوند کاپیتولاسیون تصویب می‌شود بی‌آنکه کسی بگوید چه مُحرکی زمینه‌ساز آن شده است که با وجود زیانبار بودن حضور این مستشاران این لایحه تصویب گردد؟!
مستشارانی که 12 هزار تاجر ایرانی را ورشکسته کردند!
«تهران مصور» 20 مهر 1341 در گزارش جالبی به دلایل ورشکستگی اقتصاد ایران پرداخته و حضور و مداخله مستشاران آمریکایی در امور کشور را یکی از دلایل این ورشکستگی خوانده بود.
در بخشی از گزارش این نشریه به نکات جالبی اشاره شده بود از جمله این که تا پیش از حضور مستشاران آمریکایی بانک ملی ایران همه ساله سود می‌داد ولی این مستشاران این بانک را زیان‌ده و در اصطلاح ورشکسته کردند!
«تهران مصور» نوشته بود: «بانک ملی ایران که هم اکنون 34 سال از تاسیس آن می‌گذرد مادام که مشاور اقتصادی آمریکایی نداشت همه ساله در ترازنامه‌اش رقم سود ویژه هنگفتی نشان می‌داد، اینک پس از تشکیل بانک مرکزی و از روزی که مشاورین آمریکایی و وابستگان آنان اداره امور اقتصادی بانک مرکزی و بانک ملی را به دست گرفته‌اند نتیجه‌اش بحران کنونی اقتصادی و ورشکست شدن 12 هزار بازرگان درجه یک تا چهار و متوقف شدن عده زیادی از عملیات اقتصادی در سرتاسر کشور است.»
در سال‌های گذشته برخی افراد که تابعیت دوگانه داشته‌اند به عنوان مستشار در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای حضور یافته و با گذر زمان نفوذی بودن آنها مشخص شده است، «عبدالرسول دری‌اصفهانی» یکی از این افراد است که برای عضویت در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای به عنوان مشاور ارشد مالی و بانکی از سوی برخی مقامات معرفی شده بود، جالب این که «دری اصفهانی» پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با کمیته خزانه‌داری آمریکا همکاری می‌کرد و پس از انقلاب به استخدام وزارت دفاع درآمد و مسئولیت رسیدگی به مطالبات ایران از آمریکا را بر عهده گرفت!
 بعد از مدتی وزارت دفاع به این نتیجه می‌رسد که در محاکم و دعاوی بین ایران و آمریکا، به رغم مستندات و مدارک قوی، به علت عدم ارائه دفاعیات لازم آرای صادره به نفع آمریکا است به همین جهت دری اصفهانی از وزارت دفاع اخراج شده و به کانادا می‌رود و با آغاز به کار دولت یازدهم به کشور بازگشته و همکاری خود را در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با عنوان مشاور ارشد مالی و بانکی شروع
می‌کند.
نتیجه فعالیت این فرد که جاسوسی او برای بیگانگان در دادگاه اثبات و به 5 سال زندان محکوم شده است در «برجام» نمود می‌یابد، ایران به تمامی تعهدات  خود در چارچوب برجام عمل کرده و طرف مقابل به هیچ‌ یک از تعهدات خود پایبند نبوده و آنها را عملی نساخته است، نتیجه عملکرد مشاور ارشد مالی و بانکی با تابعیت دوگانه که پیش از انقلاب با کمیته خزانه‌داری آمریکا همکاری می‌کرده است امروز آن است که با گذشت نزدیک سه سال از اجرایی شدن برجام و خروج آمریکا از آن ایران به دنبال آن است که اروپا ساز و کار مالی ویژه‌ای را در نظر بگیرد که روابط مالی میان ایران و اتحادیه اروپا تسهیل شود و به گفته فایننشال تایمز «هیچ یک از کشورهای اروپایی حاضر به میزبانی این ساز و کار ویژه نیستند.»!
تاریخ عبرت‌آموز است اگر به آن با دیده درس‌آموزی بنگریم، نتیجه حضور مستشاران آمریکایی یا به قول «علی‌اصغر امیرانی» مدیر مجله خواندنی‌ها «جوجه‌های نیمه ایرانی مستشاران آمریکایی» در ایران و در مصادر کلیدی جز ورشکستگی اقتصادی در دوره پهلوی و نتیجه تحقیقا صفر برجام برای ملت ایران در سال‌های گذشته نبوده است و نمی‌تواند باشد.