چندی پیش رئیس‌ دانشگاه شهید بهشتی از صرفه جویی ۲ میلیارد تومانی این دانشگاه با ساماندهی اساتید حق‌التدریسی خبر داد و گفت: یکی از مهمترین برنامه‌های دانشگاه شهید بهشتی سامان‌دهی حق‌التدریسان این دانشگاه است تا با اجرای این برنامه هزینه حق‌التدریسی‌ها کاهش یابد و بتوانیم از حضور اساتید استفاده بهینه داشته باشیم.
او همچنین یادآور شد: در حال حاضر اجرای برنامه ساماندهی حق‌التدریسی‌های دانشگاه آغاز شده و تاکنون بیش از ۲۰۰۰ ساعت ساماندهی صورت گرفته و براساس آن معادل دو میلیارد تومان در دانشگاه صرفه‌جویی هزینه‌ای صورت گرفته است.
حال با توجه به صرفه جویی ۲۰ میلیارد ریالی (۲ میلیارد تومانی) که اجرای طرح ساماندهی اساتید حق‌التدریسی برای دانشگاه شهید بهشتی به همراه داشته است سایر دانشگاه‌های کشور هم می‌توانند این طرح را اجرایی کنند.
نگاهی به تازه‌ترین آمار منتشر شده از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نشان می‌دهد که ۲ هزار و ۵۶۹ دانشگاه در کشور وجود دارد که اگر در هر کدام از این دانشگاه‌ها، طرح ساماندهی اساتید حق‌التدریسی اجرایی شود می‌توان شاهد صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای در نظام آموزشی کشور باشیم.
البته نمی‌توان انتظار داشت که در برخی مراکز علمی کاربردی یا فنی حرفه‌ای که تعداد دانشجویان به ۵۰۰ دانشجو هم نمی‌رسد، با اجرای طرح ساماندهی اساتید حق‌التدریسی شاهد صرفه‌جویی ۲ میلیارد تومانی باشیم، اما می‌توان پیش‌بینی کرد که در صورت فراگیرشدن این طرح در مراکز آموزشی تحت نظارت وزارت علوم، هزینه‌های دانشگاه‌ها کاهش چشمگیری داشته باشد.
با صرفه‌‌جویی در هزینه‌های دانشگاه‌ها با توجه به ساماندهی اساتید حق التدریسی، منابع مالی به دست آمده از اجرای این طرح می‌تواند در سایر بخش‌ها از جمله بهبود خدمات آزمایشی، ورزشی و... مورد استفاده قرار گیرد. البته ناگفته نماند که پیش از اجرای طرح ساماندهی اساتید حق التدریسی در دانشگاه شهید بهشتی، سال گذشته معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی از اجرای طرح تعاون استانی در این دانشگاه خبر داد، طرحی که براساس آن قرار است که تعداد اعضای هیئت علمی حق‌التدریس در دانشگاه آزاد کاهش یابد.
با توجه به اینکه ۳۲ تا ۳۸ هزار عضو هیئت علمی حق‌التدریس با دانشگاه آزاد اسلامی همکاری داشته و دارند، انتظار می‌رود که با اجرای طرح تعاون و همچنین افت تعداد دانشجویان این دانشگاه، حدود ۲۵ درصد تعداد اعضای هیئت علمی حق‌التدریس دانشگاه کاهش یابد.
در این میان اگرچه ساماندهی یا کاهش اساتید حق‌التدریسی دانشگاه‌ها (سراسری، آزاد، علمی کاربردی و...) می‌تواند به صرفه جویی در منابع مالی دانشگاه‌ها منجر شود، اما این موضوع هم نباید نادیده گرفته شود که هم اکنون تعداد استاد به دانشجو در دانشگاه‌های ایران، رقم قابل قبولی نیست و درحالی که این نسبت باید یک به ۱۲ تا یک به ۱۸ باشد در دانشگاه‌های ایران این نسبت ۱ به ۶۹ است و اگر ساماندهی اساتید حق‌التدریسی دانشگاه‌ها به قیمت وخیم ترشدن نسبت تعداد استاد به دانشجو تمام شود نمی‌توان از اجرای این طرح استقبال کرد اگرچه نمی‌توان از صرفه‌جویی ریالی حاصل از این طرح چشم پوشی کرد، اما با توجه به تاثیرات منفی اجرای این طرح در بخش آموزش نمی‌توان آن را تایید کرد.
در این میان و با وجود اثر مثبت و اثر منفی اجرای طرح ساماندهی اساتید حق‌التدریس نباید حقوق این قشر از جامعه دانشگاهی را هم نادیده گرفت، اساتید حق‌التدریسی دانشگاه‌های کشور بار‌ها نسبت به وضعیت نامناسب شغلی خود ابراز نارضایتی کرده‌اند، سال گذشته بود که جمعی از مدرسان حق‌التدریس دانشگاه‌های ایران در نامه‌ای سرگشاده به مدیر کل امور دانشجویان نوشتند که به دلیل نبود فرصت شغلی مناسب و به دلیل مشکلات معیشتی ناچار به انتخاب این شغل شده‌اند.
در نامه آنها آمده بود که ملزومات اولیه یک شغل از جمله حقوق مناسب، امنیت شغلی، مزایا و حتی پوشش بیمه تأمین اجتماعی را دارا نیستند و با وجود آنکه سال‌هاست در جامعه آکادمیک کشور مشغول به فعالیت هستند و همگی از قشر تحصیل کرده جامعه و دارای مدارک کارشناسی ارشد و دکتری و عموما از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های داخل کشور هستند، اما از کمترین حقوق شغلی برخوردارند.
در واقع اجرای طرح ساماندهی اساتید حق‌التدریسی اگرچه می‌تواند به صرفه جویی میلیاردی در دانشگاه‌های کشور و افزایش منابع مالی بخش‌های آزمایشگاهی، ورزشی و... منجر شود، اما عملیاتی شدن این طرح می‌تواند آفت‌هایی هم داشته باشد یکی اینکه می‌تواند به کاهش کیفیت آموزشی دانشگاه‌ها منجر شود و دیگر اینکه حق و حقوق این قشر ضعیف جامعه دانشگاهی را با خطرات بیشتری مواجه کند.
اینجاست که به ضرورت پیشبرد این طرح با برنامه مدون و مشخص خواهیم رسید. ضرورتی برای دوری جستن و کاهش تبعات منفی آنکه اگر ندید گرفته شود، ممکن است اجرای این طرح با کاهش کیفیت آموزش و تضعیف بیشتر جایگاه اساتید حق التدریس همراه شود که در آن صورت باید عطایش را به لقایش بخشید.