گزارش کیهان از جای خالی برق هسته‌ای در خاموشی‌ها
در حالی که تابستان امسال با خاموشی‌های مکرر همراه بوده، جای خالی توسعه صنعت برق هسته‌ای بیش از پیش احساس می‌شود.
گروه اقتصادی-
گرمای تابستانی امسال از اواخر بهار آغاز شد. دمای هوا هر روز بیشتر می‌شود و اکنون که در آخرین روز ماه اول تابستان به سر می‌بریم، گرمای هوا همچنان طاقت‌فرساست.
اما این روزها، گرمای تابستان روی دیگر خود را بیشتر از گذشته نشان می‌دهد؛ قطعی برق و خاموشی وسایل سرمایشی که عموما با نیروی برق کار می‌کنند. هوای دمکرده گرمترین فصل سال وقتی با بی‌برقی همراه شود، واقعا کلافه‌کننده است.
کمتر ایرانی بوده که در یک ماه گذشته قطعی برق را در طول روز تجربه نکرده باشد. جهت عمده سؤال‌ها در این مواقع، وزارت نیرو است. مجموعه‌ای که متولی تولید و تأمین برق مورد نیاز کشور از هر راه ممکن و البته منطقی و به‌صرفه است. مسئولان این حوزه از ابتدای تابستان مردم را به صرفه‌جویی 10 درصدی برای عبور از بحران خاموشی در تابستان امسال دعوت کردند، اما با گذشت یک ماه از فصل گرم سال معلوم شد مشکلات تأمین برق جدیتر از آنی است که تصور می‌شد.
تجربه جهانی
منابع متنوعی مانند باد، خورشید، گرمای زمین و همچنین منابع زیر زمینی و... برای تأمین برق استفاده می‌شود، اما با توجه به محدودیتهای سوختهای فسیلی و همچنین برای حفاظت از محیط زیست، دنیا سالهاست که جهت حرکت خود را به سمت انرژی‌های پایدار سوق داده است.
طبق گزارشی که سال گذشته از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد، در سال ۲۰۱۶ میلادی ظرفیت نیروگاه‌های هسته‌ای کشورهای جهان به ۳۹۲ هزار مگاوات رسید که بیش از هر زمان دیگری در طول تاریخ است. با این حال روند استفاده کشورها از انرژی هسته‌ای در حال افزایش است و طبق پیش‌بینی خوشبینانه تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو برابر خواهد شد و در مقایسه با سال ۲۰۱۶ میلادی در حدود ۱۲۳ درصد افزایش خواهد داشت.
در این بین اتحادیه اروپا با حدود 150 رآکتور هسته‌ای، با توان 370 هزار مگاوات، آمریکا با 99 رآکتور با حدود 100 هزار مگاوات بیشترین استفاده از این صنعت پیشرفته را دارند.
آمارها نشان می‌دهد چین هم به‌سرعت در حال ساخت نیروگاه‌های برق هسته‌ای است و هر سال بر میزان تولید برق اتمی این کشور افزوده می‌شود.
علاوه‌بر این طی یک بررسی انجام شده روی قیمت برق تولیدی توسط نیروگاه‌های مختلف که سال 92 در سومین همایش ملی مدیریت انرژی و محیط زیست ارائه گردید، مشخص شد، «انرژی هسته‌ای در زمینه تولید فزاینده انرژی، آن هم در مقیاس جهانی، ارزان‌ترین و البته پاکیزه‌ترین گزینه است. وابستگی هزینه برق تولیدی توسط نیروگاه هسته‌ای به هزینه سوخت مصرفی کم است و این باعث می‌شود که نوسانات بازار و تورم، تأثیر زیادی بر هزینه برق نگذارد.»
در این وضعیت، یک مطالعه علمی که سال 90 در «ماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی» چاپ شد، تأکید می‌کند: «منطقه اروپا و اوروآسیا بیشترین و آفریقا کمترین مصرف انرژی هسته‌ای را در جهان دارا هستند.»
سهم اندک ایران
با این وجود برق هسته‌ای سهمی کمتر از دو درصد در میزان تولید برق کشورمان دارد! این در حالی است که تنها بابت صرفه‌جویی در مصرف سوخت فسیلی ناشی از تولید برق با انرژی هسته‌ای، تاکنون 3/2 میلیارد دلار صرفه‌جویی برای کشور به دست آمده است.
خبرگزاری تسنیم با اشاره به این میزان صرفه‌جویی گزارش داده است، در تابستان 97 که تولید برق در بخش‌های مختلف حرارتی و برق آبی با محدودیتهای متعددی مواجه شده، تولید برق در بخش هسته‌ای به صورت مستمر و پایدار ادامه دارد.
طبق اعلام سازمان انرژی اتمی، واحد یکم نیروگاه اتمی هزار مگاواتی بوشهر در مجموع از زمان راه‌اندازی در سال 1390 و بهره‌برداری تجاری در سال 1392 تا پایان فصل بهار 1397 به میزان 30 هزار میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده و میزان 27 میلیون و 267 هزار کیلووات ساعت برق تحویل شبکه سراسری داده است.
استفاده از نیروگاه‌های اتمی موجب صرفه‌جویی در مصرف نفت و گاز می‌شود. با توجه به آمارهای موجود، نیروگاه اتمی بوشهر در دوره 7 ساله فعالیتش به صورت تجمعی معادل 47 میلیون بشکه نفت -که بر اساس قیمت روز نفت خام قابل محاسبه است- تولید برق داشته و معادل میلیاردها دلار در مصرف منابع فسیلی کشور صرفه‌جویی داشته است.
همچنین تولید برق در نیروگاه اتمی بوشهر از ابتدای فعالیت این نیروگاه بصورت تجمعی موجب کاهش انتشار حدود 27 میلیون تن انواع گازهای آلاینده زیست محیطی شده است. کاهش این حجم آلاینده تاثیر بسزایی در آب و هوا و اقلیم کشور دارد.
در حال حاضر پس از سوخت‌گذاری سیکل پنجم، نیروگاه اتمی بوشهر با توان هزار مگاوات به صورت پیوسته و پایدار در تامین بخشی از نیاز سراسری کشور نقشی اساسی ایفا می‌کند.
3 میلیارد دلار صرفه‌جویی در 7 سال
با احتساب قیمت فعلی حدود 70 دلاری نفت در بازارهای جهانی، میزان صرفه‌جویی ناشی از عدم مصرف سوخت فسیلی به موجب تولید برق در بخش هسته‌ای، از ابتدای فعالیت نیروگاه اتمی بوشهر تا پایان فصل بهار سال جاری، معادل 3میلیارد و 290 میلیون دلار
بوده است.
در حال حاضر تنها حدود دو درصد از برق تولیدی کشور از انرژی هسته‌ای تأمین می‌شود. همچنین حدود 10 درصد از نیروگاه‌های برق آبی، حدود 85 درصد از نیروگاه‌های حرارتی و حدود سه درصد از سایر بخش‌ها (تولیدپراکنده، خود تأمین‌ها، تجدیدپذیرها و...) تأمین می‌شود.
این آمار و ارقام نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در صنعت هسته‌ای با همه هزینه‌های مادی و معنوی و سرمایه انسانی که جان خود را در این راه نثار کردند، چه برکاتی برای کشور داشته است.
دولت روحانی پنج سال قبل روی کار آمد و برنامه محوری خود را مذاکره با غرب قرار داد و در این بین دستاورد هسته‌ای کشور که سال 92 با فداکاری دانشمندان کشور به بار نشسته بود را موضوع مذاکرات قرار داد و با محدود کردن برنامه‌های هسته‌ای، برجام را به خانه آورد.
خلأ توسعه‌نیافتگی هسته‌ای
آن روزها مسئولان مختلف دولتی و بسیاری دیگر از رسانه‌های همراه دولت، ارقام موهومی برای زیان هر روز تأخیر در اجرای برجام بیان می‌کردند. از جمله اکبر ترکان، مشاور ارشد روحانی ضرر تاخیر اجرای برجام را روزی 100 میلیون دلار اعلام کرد! ولی حالا پس از سه سال که دولت صنعت هسته‌ای را داد و نتوانست وعده‌های نسیه غربی‌ها را نقد کند، این مسئولان و رسانه‌هایشان، از زیانی که تأخیر در توسعه صنعت هسته‌ای در این سال‌ها برای کشور داشته حرفی نمی‌زنند.
کندی دولت در توسعه صنعت هسته‌ای در حالی رقم خورده که رهبر انقلاب در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای بارها بر اهمیت رسیدن ایران به 190 هزار سو و تولید برق هسته‌ای تاکید کردند. به عنوان مثال در تیرماه 93 یعنی دقیقا چهار سال قبل فرمودند: «هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی‌سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند البته ابتدا از ۵۰۰ سو و هزار سو شروع کردند، که ۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم، درحالی‌که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.»حالا مردم باید گرمای تابستان را با بی‌برقی سپری کنند، در حالی که اگر توسعه صنعت هسته‌ای ادامه می‌یافت، هم دست ما در مذاکرات بعدی بازتر بود و هم با مشکل خاموشی‌ها مواجه نبودیم.
گرمای تابستانی امسال از اواخر بهار آغاز شد. دمای هوا هر روز بیشتر می‌شود و اکنون که در آخرین روز ماه اول تابستان به سر می‌بریم، گرمای هوا همچنان طاقت‌فرساست.
اما این روزها، گرمای تابستان روی دیگر خود را بیشتر از گذشته نشان می‌دهد؛ قطعی برق و خاموشی وسایل سرمایشی که عموما با نیروی برق کار می‌کنند. هوای دمکرده گرمترین فصل سال وقتی با بی‌برقی همراه شود، واقعا کلافه‌کننده است.
کمتر ایرانی بوده که در یک ماه گذشته قطعی برق را در طول روز تجربه نکرده باشد. جهت عمده سؤال‌ها در این مواقع، وزارت نیرو است. مجموعه‌ای که متولی تولید و تأمین برق مورد نیاز کشور از هر راه ممکن و البته منطقی و به‌صرفه است. مسئولان این حوزه از ابتدای تابستان مردم را به صرفه‌جویی 10 درصدی برای عبور از بحران خاموشی در تابستان امسال دعوت کردند، اما با گذشت یک ماه از فصل گرم سال معلوم شد مشکلات تأمین برق جدیتر از آنی است که تصور می‌شد.
تجربه جهانی
منابع متنوعی مانند باد، خورشید، گرمای زمین و همچنین منابع زیر زمینی و... برای تأمین برق استفاده می‌شود، اما با توجه به محدودیتهای سوختهای فسیلی و همچنین برای حفاظت از محیط زیست، دنیا سالهاست که جهت حرکت خود را به سمت انرژی‌های پایدار سوق داده است.
طبق گزارشی که سال گذشته از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد، در سال ۲۰۱۶ میلادی ظرفیت نیروگاه‌های هسته‌ای کشورهای جهان به ۳۹۲ هزار مگاوات رسید که بیش از هر زمان دیگری در طول تاریخ است. با این حال روند استفاده کشورها از انرژی هسته‌ای در حال افزایش است و طبق پیش‌بینی خوشبینانه تا سال ۲۰۵۰ بیش از دو برابر خواهد شد و در مقایسه با سال ۲۰۱۶ میلادی در حدود ۱۲۳ درصد افزایش خواهد داشت.
در این بین اتحادیه اروپا با حدود 150 رآکتور هسته‌ای، با توان 370 هزار مگاوات، آمریکا با 99 رآکتور با حدود 100 هزار مگاوات بیشترین استفاده از این صنعت پیشرفته را دارند.
آمارها نشان می‌دهد چین هم به‌سرعت در حال ساخت نیروگاه‌های برق هسته‌ای است و هر سال بر میزان تولید برق اتمی این کشور افزوده می‌شود.
علاوه‌بر این طی یک بررسی انجام شده روی قیمت برق تولیدی توسط نیروگاه‌های مختلف که سال 92 در سومین همایش ملی مدیریت انرژی و محیط زیست ارائه گردید، مشخص شد، «انرژی هسته‌ای در زمینه تولید فزاینده انرژی، آن هم در مقیاس جهانی، ارزان‌ترین و البته پاکیزه‌ترین گزینه است. وابستگی هزینه برق تولیدی توسط نیروگاه هسته‌ای به هزینه سوخت مصرفی کم است و این باعث می‌شود که نوسانات بازار و تورم، تأثیر زیادی بر هزینه برق نگذارد.»
در این وضعیت، یک مطالعه علمی که سال 90 در «ماهنامه بررسی مسائل و سیاستهای اقتصادی» چاپ شد، تأکید می‌کند: «منطقه اروپا و اوروآسیا بیشترین و آفریقا کمترین مصرف انرژی هسته‌ای را در جهان دارا هستند.»
سهم اندک ایران
با این وجود برق هسته‌ای سهمی کمتر از دو درصد در میزان تولید برق کشورمان دارد! این در حالی است که تنها بابت صرفه‌جویی در مصرف سوخت فسیلی ناشی از تولید برق با انرژی هسته‌ای، تاکنون 3/2 میلیارد دلار صرفه‌جویی برای کشور به دست آمده است.
خبرگزاری تسنیم با اشاره به این میزان صرفه‌جویی گزارش داده است، در تابستان 97 که تولید برق در بخش‌های مختلف حرارتی و برق آبی با محدودیتهای متعددی مواجه شده، تولید برق در بخش هسته‌ای به صورت مستمر و پایدار ادامه دارد.
طبق اعلام سازمان انرژی اتمی، واحد یکم نیروگاه اتمی هزار مگاواتی بوشهر در مجموع از زمان راه‌اندازی در سال 1390 و بهره‌برداری تجاری در سال 1392 تا پایان فصل بهار 1397 به میزان 30 هزار میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده و میزان 27 میلیون و 267 هزار کیلووات ساعت برق تحویل شبکه سراسری داده است.
استفاده از نیروگاه‌های اتمی موجب صرفه‌جویی در مصرف نفت و گاز می‌شود. با توجه به آمارهای موجود، نیروگاه اتمی بوشهر در دوره 7 ساله فعالیتش به صورت تجمعی معادل 47 میلیون بشکه نفت -که بر اساس قیمت روز نفت خام قابل محاسبه است- تولید برق داشته و معادل میلیاردها دلار در مصرف منابع فسیلی کشور صرفه‌جویی داشته است.
همچنین تولید برق در نیروگاه اتمی بوشهر از ابتدای فعالیت این نیروگاه بصورت تجمعی موجب کاهش انتشار حدود 27 میلیون تن انواع گازهای آلاینده زیست محیطی شده است. کاهش این حجم آلاینده تاثیر بسزایی در آب و هوا و اقلیم کشور دارد.
در حال حاضر پس از سوخت‌گذاری سیکل پنجم، نیروگاه اتمی بوشهر با توان هزار مگاوات به صورت پیوسته و پایدار در تامین بخشی از نیاز سراسری کشور نقشی اساسی ایفا می‌کند.
3 میلیارد دلار صرفه‌جویی در 7 سال
با احتساب قیمت فعلی حدود 70 دلاری نفت در بازارهای جهانی، میزان صرفه‌جویی ناشی از عدم مصرف سوخت فسیلی به موجب تولید برق در بخش هسته‌ای، از ابتدای فعالیت نیروگاه اتمی بوشهر تا پایان فصل بهار سال جاری، معادل 3میلیارد و 290 میلیون دلار
بوده است.
در حال حاضر تنها حدود دو درصد از برق تولیدی کشور از انرژی هسته‌ای تأمین می‌شود. همچنین حدود 10 درصد از نیروگاه‌های برق آبی، حدود 85 درصد از نیروگاه‌های حرارتی و حدود سه درصد از سایر بخش‌ها (تولیدپراکنده، خود تأمین‌ها، تجدیدپذیرها و...) تأمین می‌شود.
این آمار و ارقام نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در صنعت هسته‌ای با همه هزینه‌های مادی و معنوی و سرمایه انسانی که جان خود را در این راه نثار کردند، چه برکاتی برای کشور داشته است.
دولت روحانی پنج سال قبل روی کار آمد و برنامه محوری خود را مذاکره با غرب قرار داد و در این بین دستاورد هسته‌ای کشور که سال 92 با فداکاری دانشمندان کشور به بار نشسته بود را موضوع مذاکرات قرار داد و با محدود کردن برنامه‌های هسته‌ای، برجام را به خانه آورد.
خلأ توسعه‌نیافتگی هسته‌ای
آن روزها مسئولان مختلف دولتی و بسیاری دیگر از رسانه‌های همراه دولت، ارقام موهومی برای زیان هر روز تأخیر در اجرای برجام بیان می‌کردند. از جمله اکبر ترکان، مشاور ارشد روحانی ضرر تاخیر اجرای برجام را روزی 100 میلیون دلار اعلام کرد! ولی حالا پس از سه سال که دولت صنعت هسته‌ای را داد و نتوانست وعده‌های نسیه غربی‌ها را نقد کند، این مسئولان و رسانه‌هایشان، از زیانی که تأخیر در توسعه صنعت هسته‌ای در این سال‌ها برای کشور داشته حرفی نمی‌زنند.
کندی دولت در توسعه صنعت هسته‌ای در حالی رقم خورده که رهبر انقلاب در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای بارها بر اهمیت رسیدن ایران به 190 هزار سو و تولید برق هسته‌ای تاکید کردند. به عنوان مثال در تیرماه 93 یعنی دقیقا چهار سال قبل فرمودند: «هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی‌سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند البته ابتدا از ۵۰۰ سو و هزار سو شروع کردند، که ۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم، درحالی‌که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.»حالا مردم باید گرمای تابستان را با بی‌برقی سپری کنند، در حالی که اگر توسعه صنعت هسته‌ای ادامه می‌یافت، هم دست ما در مذاکرات بعدی بازتر بود و هم با مشکل خاموشی‌ها مواجه نبودیم.