اثر مخرب قند بر سلامت هورمونی
مردم در دنیای امروز به قند معتاد شدهاند زیرا این ماده تقریبا در هر غذایی وجود دارد. قند حتی در محصولاتی که حتی شاید فکرش را هم نمیکنید مانند ماست، سس گوجهفرنگی و پروتئینها هم وجود دارد. برای حفظ سلامت، انرژی پایدار، وزن، سلامت شناختی و تعادل هورمونی، سطوح قند خون باید در طول روز متعادل باشد. اما اگر بیش از اندازه خوراکیهای شیرین مانند انواع مختلف کیک و شیرینی، نوشابههای گازدار یا قهوه به همراه شکر مصرف میکنید، تحقق این شرایط غیرممکن میشود. در این شرایط رژیم غذایی شما موجب احساس خستگی و گرسنگی مداوم میشود و هورمونها بیش از اندازه فعال میمانند.
به گزارش «آبزرور»، مصرف بیش از اندازه قند پالایش شده میتواند موجب افزایش وزن شود و این حقیقتی آشکار به نظر میرسد، اما آیا تاکنون درباره اثر آن بر سلامت هورمونی خود فکر کردهاید؟ مصرف بیش از حد قند پالایش شده موجب سردرد، مشکلات گوارشی، علائم سندرم پیش از قاعدگی، گرفتگیهای عضلانی، آکنه، مغز مهآلود و بسیاری موارد دیگر میشود.
اعتیاد به قند شرایطی واقعی است. در حقیقت، پژوهشهای علمی نشان دادهاند که اعتیاد به قند حتی با اعتیاد به کوکائین قابل مقایسه است. علائم ترک، هوسهای غذایی و رفتار عودکننده افرادی که به قند اعتیاد دارند، مشابه با شرایط اعتیاد به یک ماده مخدر است. یک فرد عادی در آمریکا روزانه 82 گرم قند معادل با 19/5 قاشق چایخوری مصرف میکند، از این رو اعتیاد به این ماده چندان عجیب نیست. این در شرایطی است که اثرات قند بر سلامت انسان فاجعهبار است.
بدن انسان از قند (به شکل گلوکز) برای افزایش سریع انرژی استفاده میکند. اجداد ما از این افزایش ناگهانی انرژی برای انجام کارهایی مانند فرار از حیوانات وحشی استفاده میکردند.
در آن دوران قند تنها در قالب میوهها و توتها یافت میشد و همچنین میزان مصرف آنها زیاد نبود. اما در دنیای مدرن، مردم برای صبحانه، ناهار، شام و دسر بهاشکال مختلف از قند استفاده میکنند.
وقتی قند میخوریم چه میشود؟
زمانی که کربوهیدراتهای ساده یا قند پالایش شده را مصرف میکنیم، این غذاها قند خون ما را افزایش میدهند زیرا هیچ ماده مغذی یا فیبری در آنها برای کمک به گوارش آهسته وجود ندارد. انسولین، هورمونی که قند خون را تنظیم میکند، هرچه بیشتر ترشح میشود تا قند خون اضافی را پاکسازی کند. طی مدت زمان کوتاهی، قند خون ما به همان سرعت که افزایش یافته بود، افت میکند که موجب شکلگیری هوسهای غذایی برای مصرف قند و کربوهیدرات بیشتر میشود. اگر به مصرف قندهای پالایش شده ادامه دهیم، این چرخه باطل نیز همچنان ادامه مییابد.
زمانی که قند خون به سرعت و ناگهان افزایش مییابد، انسولین در جریان خون ترشح میشود. با گذشت زمان، قند خون ممکن است دیگر به انسولین واکنش نشان ندهد. بهدلیل اینکه انسولین بهطور مداوم در جریان خون وجود دارد، مقاومت به انسولین شکلگرفته و قندها دیگر از جریان خون خارج نمیشوند. این شرایط میتواند به دیابت، مغز مهآلود، خستگی، گرسنگی مداوم و افسردگی منجر شود.
اگر ظرفیت سلولهای بدن انسان برای پذیرش قند تکمیل شود و دیگر قادر به ذخیره قند نباشند، انسولین قند اضافه را به کبد انتقال میدهد و در آنجا بهعنوان گلیکوژن ذخیره میشود. زمانی که انبار گلیکوژن کبد پر شود، میزان مازاد به عنوان اسیدهای چرب و تریگلیسیرید در بافتهای بدن ذخیره میشود و روند افزایش وزن را تجربه خواهید کرد.
و این تمام داستان نیست. پس از مصرف قند، سیستم ایمنی بدن انسان برای چند ساعت دچار افت عملکرد میشود، از این رو شما هرچه بیشتر مستعد ابتلا به بیماریها مانند سرماخوردگی هستید. همچنین، قند پالایش شده به غدد آدرنال که وظیفه تنظیم سطوح کورتیزول، هورمون استرس و آلدوسترون، هورمون تنظیمکننده فشارخون، را برعهده دارند و غده تیروئید که هورمونهای تنظیمکننده سوختوساز، عملکرد شناختی و دمای بدن را ترشح میکند، استرس بیشتری وارد میکند. سطوح کورتیزول اغلب با افزایش سطوح قند خون بیشتر میشود که به معنای کاهش توانایی ما در مدیریت سطوح استرس و افزایش احتمال احساس خستگی و اضطراب است.
همچنین قند به کلاژن، پروتئین ساختاری که مسئول انعطافپذیری و استحکام پوست و ترمیم سلولهای مرده پوست است، نیز حمله میکند. از این رو، مصرف بیش از حد قند میتواند زمینهساز بروز چین و چروکهای زودرس و پیری چهره انسان شود.
افزون بر این، قند موجب تخلیه ذخایر ویتامینهای B در بدن انسان میشود. ویتامینهای B برای سلامت روانی، سلامت هورمونی و سطوح انرژی کلی بدن انسان ضروری هستند. بدون آنها، انسان هرچه بیشتر احساس اضطراب و افسردگی را تجربه میکند و احتمال بیخوابی افزایش مییابد، سطوح کروتیزول از کنترل خارج میشود، تولید هورمونهای جنسی کاهش مییابد که به کاهش میل جنسی و افزایش احتمال مواجهه با مشکلات باروری منجر میشود.
مصرف بیش از حد قند با علائم سندرم پیش از قاعدگی مانند سردرد، گرفتگیهای عضلانی، تحریک و نوسانات خلقی پیوند خورده است.
کلید تحت کنترل نگهداشتن هوسهای قندی دنبال کردن یک رژیم غذایی است که سطوح قند خون ما را پایدار نگهمیدارد. یک رژیم غذایی متعادل حاوی کربوهیدراتهای سرشار از فیبر، پروتئین با کیفیت بالا و چربیهای سالم موجب احساس سیری رضایتبخش میشود و از هوسهای غذایی و پرخوری پیشگیری کرده و به تعادل هورمونی و عادیسازی سطوح قند خون کمک میکند. ورزش منظم و خواب کافی نیز قند خون بالا و سطوح کورتیزول را کاهش میدهند. این شرایط نیز از بروز هوسهای غذایی برای خوراکیهای شیرین پیشگیری میکند.