پراکندگی آشفته مراکز دانشگاهی در جغرافیای کشور!
براساس تازه‌ترين نموداري كه درباره تعداد دانشگاه‌ها به تفكيك مراكز آموزشي منتشر شده است، مراكز علمي كاربردي با دارا بودن 953 واحد بالاترين پراكندگي را در سراسر كشور دارند اين درحالي است كه دانشگاه‌هاي دولتي با دارا بودن 141 مركز آموزشي، كمترين ميزان پراكندگي را در ميان ساير دانشگاه‌ها به خود اختصاص داده‌اند.
بحث درباره ميزان پراكندگي تعداد دانشگاه‌ها به تفكيك مراكز آموزشي در شرايطي است كه در حال حاضر 2 هزار و 569 دانشگاه در كشور وجود دارد و پس از مراكز علمي كاربردي كه بيشترين حجم از مراكز را به خود اختصاص داده‌اند، دانشگاه آزاد، پيام نور، غيرانتفاعي، فني و حرفه‌اي و در انتهاي جدول دانشگاه‌هاي دولتي قراردارند.
البته بررسي تعداد دانشگاه‌ها به تفكيك مراكز آموزشي براي تحليل ميزان پراكندگي دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي كافي نيست و بايد تعداد دانشجويان هم به تفكيك مراكز آموزشي دانشگاهي مورد رصد قرار گيرد و بايد اين موضوع مورد تحليل قرار گيرد كه آيا تعداد دانشگاه‌ها با تعداد دانشجويان اين مراكز هماهنگ است؟
براي بررسي اين موضوع نگاهي به تعداد دانشجويان به تفكيك مراكز آموزشي دانشگاهي به فهم اين موضوع كمك مي كند. در دانشگاه دولتي با 141 مركز آموزشي، 687 هزار و 36 نفر تحصيل مي‌كنند در واقع مي توان گفت كه اين دانشگاه در حالي كه در جايگاه دوم از نظر تعداد دانشجو قرار دارد اما كمترين ميزان مراكز آموزشي را به خود اختصاص داده است يعني اين دانشگاه نسبت به ساير دانشگاه‌ها از جمله آزاد، پيام نور، علمي كاربردي، فني و حرفه‌اي، غيرانتفاعي و آزاد كمترين ميزان مراكز آموزشي را به خود اختصاص داده است و در رتبه نخست، تجميع دانشگاه‌هاي كشور قراردارد.
در اين ميان دانشگاه آزاد اسلامي 530 مركز آموزشي در كشور دارد و در رتبه دوم حجم مراكز آموزشي قراردارد و حدود 1 ميليون و 550 هزار دانشجو هم در اين مراكز تحصيل مي كنند، در واقع اين دانشگاه بيشتر از ساير دانشگاه‌ها دانشجو دارد و وجود 530 مركز آموزشي با توجه به حجم قابل توجه دانشجويان اين دانشگاه پذيرفتني است اما اين موضوع درباره دانشگاه علمي كاربردي قابل درك نيست.
دانشگاه جامع علمي كاربردي كه 953 مركز آموزشي در سراسر كشور دارد با 473 هزار و 798 دانشجو از ساير دانشگاه‌هاي كشور پراكنده‌تر است، در واقع مراكز اين دانشگاه‌ها بسيار در كشور گسترده هستند.
دانشگاه پيام نور هم به ازاي 546 هزار و 886 دانشجو،466 مركز آموزشي وجود دارد، دانشگاه غيرانتفاعي هم كه 309 مركز آموزشي دارد، 339 هزار و325 دانشجو دارد، همچنين دانشگاه فني حرفه اي هم كه 170 مركز آموزشي، 197 هزار و 305 دانشجو دارد. رصد آمار مربوط به مراكز دانشگاهي حاكي از آن است كه دانشگاه‌هاي دولتي كمترين حجم پراكندگي و دانشگاه علمي كاربردي بيشترين حجم پراكندگي را دارند.
در اين شرايط با وجود آنكه دانشگاه‌هاي دولتي نسبت به ساير دانشگاه‌ها كمترين حجم پراكندگي را دارد يعني تعداد دانشجوي بيشتري در مراكز آموزشي اين دانشگاه مشغول به تحصيل هستند، چندي پيش، به نقل از تابناک؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر ضرورت تجميع مراكز دانشگاهي، گفت: شاید ضرورت داشته باشد که بر روی تجمیع کار کنیم تا اثرگذاری مراکز دانشگاهی را بیشتر کنیم زيرا در دوره‌ای با گستره‌ای از ایجاد مراکز آموزش‌عالی مواجه بوده‌ایم و هزینه زیادی هم برای آنها صرف شده است و شاید آن زمان این اتفاق لازم بوده، اما امروز لازم است تعمیق فرآیندهای فناوری و حل مسائل و مشکلات جامعه از قبیل مسائل اجتماعی و صنعت در دستور کار قرار گیرد و شاید ضرورت داشته باشد که روی تجمیع کار کنیم و به این ترتیب اثرگذاری مراکز را زیاد کنیم.
منصور غلامی با اشاره به اینکه وزارت علوم برای ساماندهی مراکز آموزش‌عالی تلاش می‌کند، اظهار کرد: بعضی از مراکز دانشگاهی و واحدهای پراکنده در سراسر کشور بیشتر از سایر مراکز ساماندهی می‌شوند و بیشتر هم دانشگاه‌های مهارتی مانند فنی و حرفه‌ای و علمی- کاربردی مشمول این طرح می‌شوند.
با توجه به گفته‌هاي وزارت علوم و تجربه موفقيت دانشگاه‌هاي دولتي با توجه به تجمع آنها و همچنين اهميت تجمع مراكز دانشگاهي براي نظارت بيشتر برآنها؛ بايد تلاش شود كه از افزايش بيشتر مراكز دانشگاهي در دانشگاه‌هاي دولتي، آزاد، علمي كاربردي، فني وحرفه‌اي، غيرانتفاعي و پيام نور جلوگيري شود البته تجميع مراكز جامع علمي كاربردي و غيرانتفاعي با توجه به گستردگي مراكز آن بايد در اولويت قرار بگيرد زيرا اين مراكز در بالاترين ميزان گستردگي قرار دارند و همين موضوع نظارت بر آنها را كاهش مي‌دهد.
بحث درباره ميزان پراكندگي تعداد دانشگاه‌ها به تفكيك مراكز آموزشي در شرايطي است كه در حال حاضر 2 هزار و 569 دانشگاه در كشور وجود دارد و پس از مراكز علمي كاربردي كه بيشترين حجم از مراكز را به خود اختصاص داده‌اند، دانشگاه آزاد، پيام نور، غيرانتفاعي، فني و حرفه‌اي و در انتهاي جدول دانشگاه‌هاي دولتي قراردارند.
البته بررسي تعداد دانشگاه‌ها به تفكيك مراكز آموزشي براي تحليل ميزان پراكندگي دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي كافي نيست و بايد تعداد دانشجويان هم به تفكيك مراكز آموزشي دانشگاهي مورد رصد قرار گيرد و بايد اين موضوع مورد تحليل قرار گيرد كه آيا تعداد دانشگاه‌ها با تعداد دانشجويان اين مراكز هماهنگ است؟
براي بررسي اين موضوع نگاهي به تعداد دانشجويان به تفكيك مراكز آموزشي دانشگاهي به فهم اين موضوع كمك مي كند. در دانشگاه دولتي با 141 مركز آموزشي، 687 هزار و 36 نفر تحصيل مي‌كنند در واقع مي توان گفت كه اين دانشگاه در حالي كه در جايگاه دوم از نظر تعداد دانشجو قرار دارد اما كمترين ميزان مراكز آموزشي را به خود اختصاص داده است يعني اين دانشگاه نسبت به ساير دانشگاه‌ها از جمله آزاد، پيام نور، علمي كاربردي، فني و حرفه‌اي، غيرانتفاعي و آزاد كمترين ميزان مراكز آموزشي را به خود اختصاص داده است و در رتبه نخست، تجميع دانشگاه‌هاي كشور قراردارد.
در اين ميان دانشگاه آزاد اسلامي 530 مركز آموزشي در كشور دارد و در رتبه دوم حجم مراكز آموزشي قراردارد و حدود 1 ميليون و 550 هزار دانشجو هم در اين مراكز تحصيل مي كنند، در واقع اين دانشگاه بيشتر از ساير دانشگاه‌ها دانشجو دارد و وجود 530 مركز آموزشي با توجه به حجم قابل توجه دانشجويان اين دانشگاه پذيرفتني است اما اين موضوع درباره دانشگاه علمي كاربردي قابل درك نيست.
دانشگاه جامع علمي كاربردي كه 953 مركز آموزشي در سراسر كشور دارد با 473 هزار و 798 دانشجو از ساير دانشگاه‌هاي كشور پراكنده‌تر است، در واقع مراكز اين دانشگاه‌ها بسيار در كشور گسترده هستند.
دانشگاه پيام نور هم به ازاي 546 هزار و 886 دانشجو،466 مركز آموزشي وجود دارد، دانشگاه غيرانتفاعي هم كه 309 مركز آموزشي دارد، 339 هزار و325 دانشجو دارد، همچنين دانشگاه فني حرفه اي هم كه 170 مركز آموزشي، 197 هزار و 305 دانشجو دارد. رصد آمار مربوط به مراكز دانشگاهي حاكي از آن است كه دانشگاه‌هاي دولتي كمترين حجم پراكندگي و دانشگاه علمي كاربردي بيشترين حجم پراكندگي را دارند.
در اين شرايط با وجود آنكه دانشگاه‌هاي دولتي نسبت به ساير دانشگاه‌ها كمترين حجم پراكندگي را دارد يعني تعداد دانشجوي بيشتري در مراكز آموزشي اين دانشگاه مشغول به تحصيل هستند، چندي پيش، به نقل از تابناک؛ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر ضرورت تجميع مراكز دانشگاهي، گفت: شاید ضرورت داشته باشد که بر روی تجمیع کار کنیم تا اثرگذاری مراکز دانشگاهی را بیشتر کنیم زيرا در دوره‌ای با گستره‌ای از ایجاد مراکز آموزش‌عالی مواجه بوده‌ایم و هزینه زیادی هم برای آنها صرف شده است و شاید آن زمان این اتفاق لازم بوده، اما امروز لازم است تعمیق فرآیندهای فناوری و حل مسائل و مشکلات جامعه از قبیل مسائل اجتماعی و صنعت در دستور کار قرار گیرد و شاید ضرورت داشته باشد که روی تجمیع کار کنیم و به این ترتیب اثرگذاری مراکز را زیاد کنیم.
منصور غلامی با اشاره به اینکه وزارت علوم برای ساماندهی مراکز آموزش‌عالی تلاش می‌کند، اظهار کرد: بعضی از مراکز دانشگاهی و واحدهای پراکنده در سراسر کشور بیشتر از سایر مراکز ساماندهی می‌شوند و بیشتر هم دانشگاه‌های مهارتی مانند فنی و حرفه‌ای و علمی- کاربردی مشمول این طرح می‌شوند.
با توجه به گفته‌هاي وزارت علوم و تجربه موفقيت دانشگاه‌هاي دولتي با توجه به تجمع آنها و همچنين اهميت تجمع مراكز دانشگاهي براي نظارت بيشتر برآنها؛ بايد تلاش شود كه از افزايش بيشتر مراكز دانشگاهي در دانشگاه‌هاي دولتي، آزاد، علمي كاربردي، فني وحرفه‌اي، غيرانتفاعي و پيام نور جلوگيري شود البته تجميع مراكز جامع علمي كاربردي و غيرانتفاعي با توجه به گستردگي مراكز آن بايد در اولويت قرار بگيرد زيرا اين مراكز در بالاترين ميزان گستردگي قرار دارند و همين موضوع نظارت بر آنها را كاهش مي‌دهد.