چند پیشنهاد برای افزایش کارآمدی و تأثیرگذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی
شورای عالی انقلاب فرهنگی، مورد توجه و اعتماد و امید حضرت امام خمینی(ره)، حضرت امام خامنهای و اهالی فرهنگ و مردم انقلابی و متدیّن ایران زمین است. جایگاه رفیع آنکه دارای وجهه قانونی بودن مصوبات میباشد، قابل تردید و تشابه با دیگر نهادها نیست. لیکن عملکرد این شورا با وجود حرکات و تصمیمگیریها و زمینهسازیهای مثبت آن، با جایگاهش تناسب واقعی و دلگرمکننده ندارد. خطابهای رهبری در طول سالهای اخیر این مسئله را بخوبی نشان میدهد. عملکرد این شورا در مسائل مهمی چون تعیین رؤسای دانشگاهها و سند 2030 و مشابه این مسائل، از غفلتها و گاه از کوتاهیهای آن حکایت دارد.
علل مختلفی باعث افت کارآمدی و تأثیرگذاری این نهاد مهم که سر وکارش با موضوع گسترده و با اهمیت فرهنگ به معنای اعم آن - یعنی سبک زندگی اسلامی - ایرانی و حفظ باورها و ارزشهای اسلام ناب محمدی(ص) و مقابله با تهاجم همهجانبه فرهنگی دشمنان انقلاب است - شده است. از جمله این علل میتوان به متغیّر بودن اغلب اعضای حقوقی این شورا اشاره کرد که رفت و آمد دولتها به طور طبیعی در عدم سامان یافتگی و جهتگیری صحیح مباحث شورا، اثر گذار است، علت دوم این است که ترکیب اعضای شوراء اغلب صبغة آموزشی اعم از مقدماتی و عالی دارد در حالی که گسترش فرهنگ و ابزارها و شیوههای جدید، ایجاب میکند این ترکیب، گسترهای متناسب با موضوعات و حوزههای فعّال در عرصه فرهنگ عمومی پیدا کند.
یکی از علل دیگر ناکارآمدی، بالا بودن سنّ و مسئولیتهای متعدد اعضای حقوقی و حقیقی شورا است که موجب ناکارآمدی آن و عدم عملکرد جهادی و انقلابی شورا شده است.
از این رو تغییرات ذیل میتواند کارآمدی و تأثیرگذاری شورای عالی انقلاب فرهنگی را متناسب با مطالبات رهبری و اهالی فرهنگ و مردم، افزایش دهد. محورهای این تغییرات عبارتنداز:
1- کاستن از اعضاء متغیّر حقوقی دولتی و تقنینی شورا و افزایش اعضاء ثابتتر در آن.
2- افزایش اعضاء حقوقی به تناسب گسترة موضوعی امروزی فرهنگ و حوزههای مختلف آن.
3- قائل شدن شرط سنّی و تعداد دورههای حضور اعضاء حقیقی در شورا.
4- به رسمیت شناختن و دعوت از اعضاء ناظر به تناسب مباحث شورا.
شرکت دادن حوزههای علمیه و علما در این شورا با توجه به نقش برجسته آنان در فرهنگ کشور.
با توجه به محورهای فوق، پیشنهادهای ذیل ارائه میشود:
1- افزایش اعضاء حقوقی شورا و دارای حق رأی شامل:
- رئیسکمیسیون فرهنگی مجلس خبرگان رهبری.
- رئیس مرکز پدافند غیر عامل کشور.
- قائم مقام شورای عالی فضای مجازی کشور.
- رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور.
- مدیر حوزههای علمیه قم به نمایندگی از حوزههای علمیه کشور.
- رئیس سازمان بسیج مستضعفین.
- دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام.
2- کاهش اعضاء حقوقی آموزشی شورا مانند:
- رئیسجهاد دانشگاهی.
- رئیسدانشگاه آزاد اسلامی.
- معاون علمی و فناوری رئیسجمهور.
- رئیسکمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی.
- وزیر ورزش و امور جوانان.
- حذف رئیسمجلس شورای اسلامی به دلیل حضور رؤسای سه کمیسیون مجلس در ترکیب شورا.
- به جای رئیسقوه قضائیه، از معاونت فرهنگی این قوّه دعوت شود که کارشناسی و تخصصیتر است و شأن ریاست قوه نیز محفوظ میماند.
3- پیشنهاد میشود از سه وزیر آموزش و پرورش، علوم و تحقیقات و فناوری، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، به تناسب مباحث شورا و رابط با هریک از این وزارتخانهها، دعوت به عمل آید و از اعضاء ثابت مباحث شورا نباشند.
4- پیشنهاد میشود، اعضاء زیر به عنوان عضو ناظر و بدون حق رأی (به طور دائم یا به تناسب موضوعات مطروحه) در شورا شرکت داشته باشند تا مباحث شورا کاربردیتر شده و تا عمق جامعه تسرّی یافته و مشارکت عمومی را به همراه داشته باشد و در سطح دولتها باقی نماند.
- معاونت فرهنگی ستاد کل نیروهای مسلح.
- رئیس اتحادیه تشکلهای دانشجویی.
- رئیس اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشآموزان.
- رئیس انجمن اهل قلم کشور.
- رئیس کانونهای فرهنگی هنری مساجد کشور.
- دبیر شورای عالی امور جوانان.
۶- درخصوص سنّ اعضاء حقیقی پیشنهاد میشود حداکثر سنّ 70 سال لحاظ شده و حداکثر دورههای حضور در شورا، سه دوره لحاظ شود.
بازنگری در اساسنامه شورا و گنجاندن تغییرات ذکر شده و نیز تعیین الزامات در مورد حضور رئیسجمهور در جلسات شورا و امضاء و ابلاغ مصوبات آن طی فرصت زمانی مشخص و تعیین راهکار مناسب در صورت عدم امضاء و ابلاغ مصوبات از سوی رئیسجمهور.
مؤسسه فرهنگی هنری قدرولایت