«سفیه» کیست؟
حجت‌الاسلام محسن قرائتی
خداوند درآیه 130 سوره بقره می‌فرماید: «وَ مَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِّلَّةِ إِبْرَهِيمَ إلَّا مَنْ سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَهُ فِى الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِى الْأَخِرَةِ لَمِنَ الصَّلِحِينَ؛ كیست كه از آئین ابراهیم روى بگرداند، مگر كسى كه خود را (فریب داده و) بى‌خردى كند؟ و همانا ما او را (ابراهیم) در این جهان برگزیدیم و قطعاً او در جهان دیگر (نیز) از صالحان است».
* نکته‌ها
این آیه با توجّه به تابناكى و پاكى چهره ابراهیم و آئین او مىپرسد، چه كسى جز افراد نادان و سفیه از ابراهیم و اهداف او اعراض مىكند؟! آئین او به قدرى ارزش دارد كه پیامبر(ص) مفتخر است كه راه او راه ابراهیم است.
ابراهیم كسى است كه در منطق، مخالف كافر را مبهوت مىكند: «فبهت الذى كفر » [1] و در شجاعت یك تنه همه بتها را مىشكند: «فجعلهم جذاذاً»[2] قرآن او را حلیم معرّفى مى‌کند و در صبر و توكّل نیز نمونه و سرآمد است ،تا آنجا كه درون آتش افكنده مىشود، بىآنكه واهمهاى داشته باشد. در سخاوت گوساله چاقى را براى مهمانان كباب مىكند. در تسلیم، كودك خود را در بیابان بى آب و گیاه مكه رها می‌کند و آنگاه كه او به سن نوجوانى مىرسد، به امر خداوند كارد بر گلوى او مىگذارد. آرى، انسان تنها با فریب دادن خرد خویش مىتواند از ادیان الهى‌گریزان باشد «سفه نفسه».
ابراهیم(ع) در دعایى از خداوند خواست كه: «ألحقنى بالصالحین»؛ مرا جزو صالحان قرار ده [3] خداوند دعاى او را استجابت كرده و مىفرماید: ابراهیم در آخرت از صالحان است.
حضرت ابراهیم براى نسل بشر، مركز امن، رهبر معصوم، رزق فراوان، توفیق اسلام و تسلیم، قبول توبه و سعادت از خدا طلب مىكند و کسی که راه آن حضرت را رها كرده و به دنبال دیگران برود، سفیه و نادانى بیش نیست!!
در فرهنگ قرآن، به افرادى كه حقائق را نادیده انگاشته و كفران نعمت كنند، سفیه گفته مىشود. چنانكه به بنىاسرائیل به جهت بهانههاى بى‌موردى كه درباره تغییر قبله مىگرفتند، سفیه گفته شده است: «سیقول السفهاء».
در ذیل آیه «و لاتؤتوا السفهاء اموالكم» نیز از امام (ع) نقل شده است كه فرمود: كسى كه شراب بخورد، سفیه است. چنین شخصى به جاى نوشیدنىهاى مفید و حلال، به سراغ آشامیدنى مضرّ و حرام مىرود. آرى، كسانى كه راه حقّ را رها کرده و بیراهه مىروند، سفیه هستند و آن كس كه در انتخاب رهبر و مكتب، قدم درست بردارد عاقل است. در حدیث مىخوانیم: عقل همان چیزى است كه به وسیله آن خدا عبادت شود وگرنه شیطنت است.
* پيام‌ها
1- سفیه كسى است كه منطق، مكتب، رهبر و راه حقّ را نادیده گرفته و به دنبال هوس‌هاى خود یا دیگران رهسپار شود: «سفه نفسه»
2- اعراض از دیندارى و خردورزى، دلیل بى‌خردى و سفاهت است: «منیرغب... سفه نفسه»
از: حوزه نیوز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1) بقره، 258. 2) انبیاء، 58. 3) شعراء، 83.