دکتر محمدصادق کوشکی*

اگر چه در گذشته‌ها هم شاهد حضور رسانه‌ها بودیم اما در دنیای امروز اگر ملتی رسانه نداشته باشد اقتدار هم ندارد. وجود یک ملت و نمایش وجود و تبلور حضورش به وجود رسانه بستگی دارد. رسانه یک مقوله مهم تلقی می‌شود و دستاوردهای ملت را به جهانیان عرضه می‌کند و بدیهی است که از ارکان یک کشور محسوب می‌شود و برای وجود و داشتن آن نباید دلیل آورد بلکه برای نداشتن‌اش باید به دنبال دلیل بود. بیان همین نکته در اثبات ضرورت ایجاد و تقویت شبکه‌های برون مرزی صدا و سیما همچون پرس تی وی، آی فیلم و هیسپان کافی است.
در واقع، شبکه‌های برون مرزی در وهله اول داشته و توانایی‌های یک جامعه بوده و در وهله دوم، راهی برای معرفی خود به دیگران و نشان‌دادن توانمندی‌ها و عرصه‌ای برای قدرت نرم محسوب می‌شوند.
درباره نقش پرس تی وی در کاهش ایران هراسی باید گفت که نباید توقع زیادی از این شبکه خارج از حد مقدورات آن داشته باشیم. طبیعتا رسانه‌ای که جمهوری اسلامی ایران را نمایندگی می‌کند باید خیلی قدرتمندتر باشد و همچنین تاثیرگذارتر. متاسفانه شبکه پرس تی وی با محدودیت‌های زیادی مواجه است که مهم‌ترین آن نبود سیگنال اختصاصی است. اگر پرس تی وی می‌توانست با ماهواره‌ای ایرانی پخش شود، می‌توانست خیلی بیشتر از این‌ها نقش موثرتر خود را توسعه و ارتقا بخشد. هرچند با وجود همین امکانات موجود تلاش خود را کرده و نباید نقطه توقفی برایش قائل شد. از دیگر سو، جایگاه این رسانه‌ایجاب می‌کند که توقع بیشتری از این رسانه داشته و همچنین تشویق به کار بیشتر و جذاب‌تر کنیم تا هر روز تاثیرگذارتر از قبل شود.
در دنیای امروز که رقابت شدیدی بین رسانه‌ها حکم‌فرماست، قاعدتا شبکه‌ای مثل پرس تی وی که نه از امکانات مالی گسترده رسانه‌های رقیب برخوردار است و نه از امکانات فنی آنها، باید تمرکز خود را بر تولید محتوا و آن هم محتوای ناگفته بگذارد. یعنی به نوعی مخاطب را در دنیای شلوغ امروز رصد کند و سخنگوی کسانی باشد که سخنگو ندارند. زیرا اگر شبکه‌های برون‌مرزی ما از حیث امکانات متکی به بودجه، وارد رقابت با رسانه‌های قدرتمند موجود شوند طبیعی است که وارد میدان رقابت نابرابری خواهند شد.
از همین رهگذر و بدین سبب است که نقش پرس تی وی در کمرنگ کردن سلطه شبکه‌های غربی و معاند نقشی غیرقابل انکار است، زیرا این شبکه تلاش خود را کرده و موثرترین شبکه در میان شبکه‌های برون مرزی در این زمینه بوده است. این شبکه در نشان دادن حقایق سیاسی و مظلومیت کشورهایی مانند یمن، سوریه، میانمار و... در حد توان و مقدورات خود تلاش کرده است و این بر کسی پوشیده نیست.
برای اینکه پرس تی وی به اهداف اصلی خود به طور کامل برسد باید کاستی‌ها را با خلاقیت پر کند، چرا که امکان توسعه از جهت امکانات فنی و داشتن سیگنال مستقل و بودجه بیشتری را - با توجه به شرایط نامساعد کنونی در مجموعه صداوسیما و کمبود بودجه عمومی- ندارد. لذا این شبکه باید با تزریق خلاقیت و تولید محتوای غنی از شبکه‌های رقیب عقب نماند و بیشتر مطرح شود و هر چند که این شبکه در حد امکاناتی که دارد نمره قبولی را می‌گیرد، اما توقع بر این است که حمایت شده و بهتر از این‌ها باشد.
*کارشناس علوم سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران