پای درد دل کارگردان «اشنوگل»
چه کسانی از سینمای دفاع مقدس میترسند؟
مافیای اکران توهّم نیست!
هادی حاجتمند، کارگردان فیلم «اشنوگل» در گفت وگو با کیهان درباره پذیرفتن دشواریهای ساخت این فیلم اظهار داشت: اولین بار نبود که در حوزه دفاع مقدس کار میکردم. قبلا هم مستندهایی در این حوزه ساخته بودم، ازجمله مستند «گردانی که بود، گردانی که هست» با موضوع غواصهای شهید و میدانستم که قرار است کار سختی انجام دهم. اما ترجیح میدادم که اگر قرار است یک فیلم سینمایی بسازم، فیلمی باشد که ارزش آن را داشته باشد که وقت و زندگیام را پای آن بگذارم. انتخاب آگاهانهای بود و از قبل میدانستم که شرایط دشواری در اکران این فیلم پیش خواهد آمد. حتی شرایطی که پیشبینی میکردم از وضعیت امروز بدتر بود.
وی درباره وضعیت اکران فیلم تصریح کرد: مطلقا از وضعیت اکران فیلم راضی نیستم. اکران، یک حرفه در سینما محسوب میشود، یکی از بخشهای جدی سینماست. اما در سینمای ما اوضاع به گونهای دیگر است؛ اوضاع این گونه است که پخشکنندگان سینما بدون اینکه فیلم را ببینند و از ساختار و کیفیت آن خبردار بشوند، به صرف اینکه میشنوند یک فیلم دفاع مقدسی است و سوپراستار ندارد، حکم صادر میکنند که فیلم، فروش نخواهد کرد و آن را اکران نمیکنند.
این کارگردان درباره توهم توطئه دانستن مافیا و اینکه فیلمسازها عدم استقبال مردم از آثارشان را به گردن مافیا میاندازند هم توضیح داد: مافیای اکران، یک باند عجیب و غریب نیست، بلکه به این معنی است که یک نفر تصمیم میگیرد فیلمی که نه فیلمنامه دارد و نه ساختار و نه بازی خوبی، چند میلیارد تومان بفروشد و یک فیلم دیگر، زمین بخورد. اینکه یک فیلم دفاع مقدسی در حداقل فضای ممکن و بدون هیچ تبلیغاتی اکران میشود و بعد از دو هفته نیز از پرده پایین میآید، کجایش توهم توطئه است؟
وی ادامه داد: این سخنان به هیچ وجه به معنای نادیده گرفتن ضعفهای فیلم و کار من نیست. اما این هم که میگویند مردم ترجیح میدهند به جای دیدن فیلم دفاع مقدسی به دیدن فیلمهای نازل بروند، واقعیت ندارد و به این دلیل است که اکران و تبلیغات این گونه فیلمها محدود است. چرا که هر جا مردم به دیدن «اشنوگل» میروند، راضی از سینما بیرون میآیند. این اتفاق در شهرستانها و به ویژه مشهد بارها رخ داده است. در مشهد با حمایت نیروهای انقلابی، تبلیغات شهری انجام شد و یک مراسم افتتاحیه هم برگزار کردیم که در آن مراسم، برای رزمندگان غواص فرش قرمز پهن کردیم و از آنها تجلیل نمودیم. این برنامهها باعث شد تا کمپینهای مردمی در مشهد به سود فیلم ایجاد شود و با کمک خدا و یاری رزمندگان و نیروهای انقلابی در مشهد، این فیلم با استقبال و فروش بسیار خوبی مواجه شد. اگر در مشهد فروش فیلم خوب است فقط حمایت مردم است و سیستم پخش، هیچ کمکی به این فیلم نکرده است.
حاجتمند تأکید کرد: ایراد و گله من از مدیران نیست. اما عدم استراتژی در حوزه سینما باعث شده که پخش کنندگان تعیین میکنند چه فیلمی دیده شود و کدام فیلم نه! پخشکنندهها فقط از فیلمهای طنزآمیز و دارای سوپراستار حمایت میکنند. این جریان هم کارگردانها را به سمت ساخت چنین فیلمهایی تشویق میکند.
وی اظهار کرد: پسر یکی از مسئولان پخش سینما با من تماس گرفت و گفت که بابام گفته اگر یک میلیون میگذاریم باید سه میلیون برداریم. حالا که میبینند فیلم با استقبال مواجه میشود، تماس میگیرند و میخواهند اکران کنند. این درحالی است که آنها وظیفه داشتند از روز اول فیلم را درست و عادلانه اکران کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا سراغ ساخت فیلم بفروش نمیرود هم گفت: ترجیح میدهم به جای ساخت چنین فیلم هایی، کف سینماها را تی بکشم. یا اینکه برگردم به عرصه مستندسازی.
کارگردان «اشنوگل» درباره انتخاب نام فیلم هم گفت: مشهدیها به لولهای که غواصها به وسیله آن تنفس میکنند میگوینداشنوگل. چون ادبیات و فرهنگ فولکلور مشهدی در فیلم جریان دارد، عنوان فیلم را هم از همین ادبیات انتخاب کردیم. سعی کردیم فیلم از جنس حرفهای ساده، اما خاص باشد.
حاجتمند با اشاره به تشییع حماسی غواصها در سال 94 افزود: من قبل از تشییع تصمیم به ساخت این فیلم داشتم. چون فضای دراماتیک و ناگفتههای این موضوع را دوست داشتم. سال 88 هم مستند «گردانی که بود، گردانی که هست» را در همین باره ساخته بودم. پس از تشییع اما از ساخت این فیلم استقبال شد.
وی درباره برنامه آینده خود هم گفت: یک دوگانه درباره مدافعان حرم خواهم ساخت که محور هر دو فیلم، زنان هستند. فیلم اول، داستان زنی است که برای تصفیه آب موصل به عراق میرود، این فیلم اواخر امسال کلید خواهد خورد. دومی هم درباره یک تک تیرانداز زن داعشی است سال آینده ساخته خواهد شد.
حاجتمند در پایان بیان کرد: سادهاندیشانه است اگر فکر کنیم که مردم با سینما آشتی کردهاند. وقتی پر فروشترین فیلمهای ما در کشور 80 میلیون نفری فقط سه میلیون نفر تماشاگر دارند، یعنی مردم با سینما قهر هستند. برای اینکه سینما رشد کند، باید در فضایی منطقی و عادلانه به نقد بپردازیم. یکی از انتقادات وارد، ضعف پخش و تبلیغات آثار است که تا حل نشود، گرفتار مشکلات خواهیم بود.