پرسش:
از منظر آموزه‌های وحیانی چه کسانی را نباید به عنوان رفاقت و دوستی انتخاب کنیم؟
پاسخ:
رفاقت و دوستی یک رابطه محبتی و پیوند قلبی است که از منظر روان‌شناسی نیز ثابت شده است که طرفین آن از یکدیگر تاثیر پذیرفته و به رنگ یکدیگر درمی‌آیند. از این رو آموزه‌های وحیانی افرادی را از مدار این رابطه محبتی و دوستی قلبی خارج ساخته است.
قرآن کریم در سوره کهف آیه 28 می‌فرماید: «با کسانی باش که پروردگار خود را صبح و عصر می‌خوانند و تنها رضای او را می‌طلبند و هرگز به خاطر زیورهای دنیا چشمان خود را از آنها برمگیر.»
تا اینجای آیه می‌فرماید: چه کسی را انتخاب کنید و روی خود را از اینها برنگردانید. اما در ادامه آیه می‌فرماید: چه کسانی را نباید انتخاب کنید! «و از کسانی که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن: همان‌ها که از هوای نفس پیروی کردند و کارهایشان افراطی است.»
اینها را دوست و رفیق نگیرید!
1- یهود و نصاری
قرآن کریم در سوره مائده آیه 51 می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! یهود و نصاری را ولی (و دوست و تکیه‌گاه خود) انتخاب نکنید، آنها اولیای یکدیگرند.»
اولیا در اینجا به معنای دوستان است، آنها خودشان با همدیگر پیوند دارند.
علت منع از رفاقت با ایشان
دلیلش چیست؟ «و من یتولهم منکم فانه منهم» و کسانی که از شما با آنان دوستی کنند از آنها هستند.  این عبارت دلیلی است که برای این مطلب و این نهی می‌آورد. کسانی که از نظر اعتقادی با تو همسو نیستند، یعنی از نظر اعتقادی با شما مختلف هستند، نمی‌توانند دوستان خوبی باشند. چرا که شما با هم از نظر پیوند درونی و در ارتباط با امور اعتقادی با هم سر ناسازگاری دارید. چون پیوند درونی است و اعتقاد هم همین‌طور است. شما در باب نبوت از نظر درونی، با پیغمبر اکرم(ص) پیوند دارید و آنها این پیوند را ندارند و اصلا قبول ندارند. یعنی بین شما مقابله است.
هیچ وجه مشترکی برای رفاقت وجود ندارد!
اگر ما بخواهیم دقیق‌تر پیش برویم و بر طبق قرآن بحث کنیم، به این نکته می‌رسیم که ما با آنها حتی در مسئله توحید هم مقابله داریم. در اختلاف با نصاری شکی نیست، چون ما خدا را یکی می‌دانیم و آنها طبق فرمایش قرآن، خدا را سه تا می‌دانند(اب و ابن و روح‌القدس) عقاید با هم جور درنمی‌آید.
هر که از کسی خوشش بیاید، از اوست!
«یا ایهاالذین آمنوا» خطاب به چه کسانی است؟ اهل ایمان، یعنی دلبستگان به خداوند. ایمان عبارت است از دلبستگی به خداوند. یعنی ای کسانی که پیوند و دلبستگی به خدا دارید، شما با این‌ها پیوند دوستی نبندید! دلیلش چیست؟ در خود آیه اشاره دارد که «و من یتولهم منکم فانه منهم» هر که از شما، با آنها دوستی کند، همانا یکی از آنها شده است. رابطه دوستی این‌طور است که جاذبه دارد و همین جاذبه، موجب می‌شود تو به سوی او کشیده شوی. پیوند درونی تو با خدا از بین برود و پیوندی نظیر آنها پیدا کنی. این رابطه بر روی اعتقاد شما، اثر سوء می‌گذارد.
تضعیف ایمان، قطع ایمان و جایگزینی اعتقادات غلط
این نوع رابطه ابتدا آن پيوند ايماني را تضعيف مي‌کند و بعد هم آن را قطع می‌کند. در آخر هم وصل شدن به آن پيوند سوء و اعتقاد غلط را به دنبال دارد. حالا ما در اين‌جا به مرحله وصل، کاري نداريم و حرفمان اين است که يک سنخ دوستي‏ها و رفاقت‏ها است که روي اعتقاد انسان اثر سوء مي‏گذارد و از نظر دروني، پيوند اعتقادي انسان را متزلزل مي‏کند و بالاخره هم سر از قطع پيوند درمي‏آورد.
ادامه دارد