فضاي مجازي تهديد بزرگ و يک فرصت (زلال بصیرت)
خداوند متعال بقدري به نماز بها داده است که نماز، علامت دين به شمار ميرود و در جامعه، نماد دينداري تلقي مي شود.
امروز ما با مسائلي مواجهيم که همه مسائلي که 14 قرن علما در مورد نماز انجام دادهاند، در مقابل آن رنگ مي بازد و آن فضاي مجازي است؛ فضاي مجازي يک فرصت و تهديد است؛ اما به نظر ميرسد مسائل سلبي و تهديدات در مورد نماز در فضاي مجازي بسيار بيش از فرصتهاي آن است. امروز فضاي مجازي جايگزين انواع بازيهاي سنتي، تعليم و آموزش مسائل ديني و نظاير آن شده است. لذا با وجود آن، جايي براي فعاليتهاي ديگر نگذاشته است.
در گذشته کودکان وقتي رفتار پدر و مادر را ميديدند، تحت تأثير قرار ميگرفتند. بنده بعد از بيش از 80 سال هنوز متأثر از قرآن خواندن پدرم و حتي لحن نماز وي هستم؛ يعني بعد از نزديک به 80 سال هنوز اثرش موجود است؛ در گذشته کودکان تقليد از بزرگترها را دوست داشتند، اما امروز اين فضاي مجازي و ابزار دسترسي به آن، جاي آنها را گرفته است و بچهها دوست دارند بسياري از اوقات خود را با آن سپري کنند و ميل چنداني به الگو گرفتن از والدين ندارند. لذا امروز تنها استفاده از روشهاي گذشتگان و کتابهاي آنها، تأثير چنداني نخواهد داشت.
بايد راهکارهايي جديد براي جذب و بازگشت افراد به فطرت ايجاد کرد، حتي امروزه با وجود جذابيت فضاي مجازي براي نوجوان، نميتوان با تشويق، چندان جذابيتي براي او ايجاد کرد.
پديدههاي دنيا، دو رو دارد و همين تهديد ميتواند به فرصت تبديل شود، بايد راههايي که ميتواند نسلهاي مختلف را به نماز دعوت کند، يافت. بايد توجه داشت حرکت جامعه، هم در بعد ترقي و هم در بعد سقوط، سريعتر شده است؛ لذا زمينه براي رشد سريعتر نيز به وسيله عوامل و وسائل موجود فراهم است.
ضرورت شناخت و بهرهبرداری از عوامل رشد
اگر عوامل رشد جامعه به خوبي شناخته شود و برنامهريزي مناسبي صورت بگيرد، جامعه به سرعت ميتواند رشد کند که در گذشته هرگز چنين چيزي امکان نداشت و در عين حال، نقطه مقابل آن هم ممکن خواهد بود؛ يعني اگر دشمنان براي سقوط جامعه برنامهريزي و آن را اجرا کنند، سقوط به سرعت صورت مي گيرد. از اين جهت بايد بتوانيم از این زمینه براي رشد استفاده کنيم.
حکمت الهي اقتضا دارد که همواره زمينه و فرصت رشد و سقوط به صورت متعادل وجود داشته باشد، بايد ما از سرعت حرکت جامعه بهرهبرداري کنیم تا هم از لحاظ کميت، افراد بيشتري جذب شوند و هم از لحاظ کيفيت، افراد با نماز به مراتب عاليتري برسند.
اينکه گفته ميشود بچه هاي امروز باهوشتر هستند، نشان دهنده سرعت بيشتر جامعه و رشد سريعتر آن است؛ لذا بايد عوامل رشد را شناخته و از آن استفاده کرد؛ پس فضاي مجازي از سويي پديدهاي شوم است و از سوي ديگر ميتوان از آن بالاترين بهرهبرداري را کرد.
در عین لزوم حفظ شيوههای گذشته و تبيين آنها براي مردم، نميتوانيم به همانها اکتفا کنيم؛ بلکه بايد با سرعت هم ميراث گذشتگان را به مردم برسانيم و هم راههاي ديگري را که بتواند در مقابل عوامل فساد مقاومت کند طراحي کنيم.
با صرف امر و نهي به کودک و نوجوان نميتوان انتظار داشت که تهديدها از بين برود؛ بلکه بايد راههاي ايجابي و سلبي متعددي طراحي شود.
متأسفانه اکثريت متدينين و نمازخوانها، در هنگام نماز به آنچه انجام ميدهند توجه کافي ندارند! در اين زمينه نيز بايد راهکارهاي روانشناسانه متناسب همراه با آگاهي بخشي صورت گيرد تا کيفيت نمازها بهتر شود.
آيتالله قاضي ميگويد در بهشتي که نماز در آن نباشد، پا نميگذارم! يعني لذتي که در نماز وجود دارد، بالاتر از لذتهاي بهشتي است.
گاهي انسان براي ديدار با يک مسئول و رئيس فلان اداره، لحظه شماري کرده و چندين نفر را واسطه مي کند تا اين ديدار صورت بگيرد، اما خدايي که خالق همه است و او را به ديدار خود دعوت کرده، ناديده مي گيرد.
بیانات آيتالله مصباح يزدي (دامظله) در ديدار با جمعی از طلاب
و اساتید مرکز تخصصی نماز قم؛13/9/96
زلال بصیرت روزهای پنجشنبه منتشر میشود.