نگاهی به نقش «فاطمیون» در جبهه مقاومت
لشکر قهرمانان گمنام و بیادعای مبارزه با داعش
آرش فهیم
انتشار تصویری تکاندهنده از خلوت همسر و فرزند یکی از شهدای مدافع حرم افغانستانی در معراج شهدای تهران، تلنگری بود بر ذهنهای فراموشکار که در دوران پساداعش، از عوامل این پیروزی غافل نشوند. این تصویر، هر چند که گفته میشود متعلق به قبل از مراسم تشییع و زمان خلوت نزدیکان با شهید است، اما استعارهای است از غربت بخشی از قهرمانان گمنام و بیادعای یک مهلکه پرهراس. قهرمانانی که نیروهای مجاهد اهل افغانستان بودند و با عنوان «لشکر فاطمیون» شناخته میشوند. فاطمیون در دوران جنگ با داعش از زخمهای کینهتوزانه دشمنان در رنج و آزار بودند. داغ ننگ توهین به این لشکر راه خدا بر پیشانی آنهایی که جاهلانه این سربازان را مزدور مینامیدند و به دروغ میگفتند که به خاطر پول به جنگ داعش میرفتند خواهد ماند. تاریکاندیشان و تبه فکرانی که به مدافعان حرم نسبتهای مادیگرایانه وارد میکنند، نامشان به عنوان حامیان معنوی داعش بر جریده تاریخ ثبت شده است. مبادا که فاطمیون در دوران پیروزی از سوی دوستان، مظلوم واقع شوند.
عظمت لشکر فاطمیون تنها زمانی درک میشود که وسعت خطری با نام داعش که به جان بشریت افتاد را درک کنیم؛ شش سال قبل که سیطره داعش بر منطقه آغاز شد، کمتر کسی فکرش را میکرد که این غده سرطانی به این زودیها درمان شود. حتی برخی از نظریهپردازها از احتمال گسترش جنگ به نقاط مختلف جهان، حتی مناطقی چون استرالیا و قطب شمال را میدادند! البته ترکشهای این جنگ به خود حامیان داعش نیز رسید و حملات تروریستی داعش، به کشورهای اروپایی نیز سرایت کرد. جای تردیدی نیست که اگر صفوف مختلف جبهه مقاومت نبود، داعش روز به روز بر وسعت خلافت و جنایت خود میافزود. جبههای که نیروهای آن را به اسم نمادین «مدافعان حرم» میشناسیم. اما این جبهه تنها به دلاوران ایرانی محدود نیست و از کشورهای مختلف جهان در آن حضور داشتند؛ علاوه بر سوریه و عراق که محلهای اصلی درگیری بودند و ایران که محور اصلی جبهه مقاومت است، از کشورهایی چون لبنان و پاکستان و افغانستان نیز نیروهایی جلوی داعش و تکفیریها ایستادند.
یکی از صفوف پرافتخار جبهه مدافعان حرم، لشکر فاطمیون هستند. هم از اینروست که فرمانده نبرد با داعش، سرلشکر قاسم سلیمانی، در دیدار با خانواده فرمانده شهید فاطمیون، علیرضا توسلی(ابوحامد) گفته بود: «فاطمیون یک کوثر، یک خیر ارزشمند نهتنها برای مسلمانان در اینجا، بلکه برای کل جهان اسلام است. این اقدام اثر فوقالعادهای داشت که در حال حاضر برخی تأثیر این نیرو را نمیفهمند اما بعداً تأثیر آن را در دفاع از جهان اسلام متوجه میشوند... مجاهدتهای رزمندگان فاطمیون خاک مظلومیت را از چهره افغانستانیها زدود... مجاهدت فاطمیون، نگرشها را تغییر داد؛ امروز الحمدلله به مردم افغانستان با یک نگاه دیگر، یک احترام دیگر، توجه میشود. قبور شهدای افغانستانی، مانند امامزادهها شده است و مردم توجه ویژهای به آنان پیدا کردهاند. هیچ چیزی به اندازه این مجاهدت فاطمیون و این گونه دفاع از آرمانها و شهادت در این مسیر نمیتوانست اینقدر بر نوع مواجهه بخشی از جامعه ایران با خانوادههای افغانستانی اثر بگذارد. یک احترام فوقالعادهای در جامعه ایرانی به وجود آمده است.»
مجمع جهانی هیئات مذهبی مهاجرین افغانستانی مقیم ایران نیز به مناسبت شکست داعش در برابر جبهه مقاومت، بیانیهای را صادر کرد که به این شرح است:
«فتح و نصرت سپاه اسلام در برابر شقیترین جنود شیطانی داعش آمریکایی- اسرائیلی- سعودی و سقوط این شجره ملعونه بر همه مسلمین محمدی و علوی میمون و مبارکباد.گرچه باید نقش و جایگاه لشکر فاطمیون بهتر و بیشتر تبیین شود و شمیم مظلومیت به مشام نرسد. اما انگار حاج قاسم عزیز میداند که فاطمیون کارشان بیریاست و از هیچ کس توقعی ندارد بلکه خدا مزدشان را داده و خواهد داد. خود سردار هم خیالش از این بابت راحت است و دل دیگران را باید بدست بیاورد تا کم گذاشته نشود و برای فاطمیون اینطوری بیریاتر و مقبولتر خواهد بود. اما به پیام جامع، متواضعانه، همهجانبه و عالی این سردار رشید اسلام و سرباز فداکار و مطیع رهبر معظم انقلاب و جهان اسلام افتخار میکنیم و جای تشکر دارد. خداوند در ثواب اخلاص گمنامان به ما هم بهرهای نصیب فرماید.»
هیئتی که تبدیل به لشکر شد
دکتر وحید ظهوری، مدرس دانشگاه تهران که خود در روزگاری نه چندان دور در عرصه جهاد نظامی حضور فعال داشت و امروز به عنوان فعال فرهنگی و رسانهای مشغول است، درباره شکلگیری فاطمیون میگوید: «هسته اولیه شكلگیری فاطمیون، مجاهدین افغانستانی پیروامام خمینی(ره) بودند که در جهاد این کشور علیه شوروی وهمچنان در جنگ با طالبان حضور و سهم بسزایی داشتند.
اینها نیروهاییاند كه از انقلاب اسلامی ایران حمایت كرده و در جنگ ایران و عراق هم حاضر بودند، حتی بعضی از این رزمندهها به خاطر این كه بتوانند در جنگ تحمیلی و دفاع از این ارزشها شركت كنند، شناسنامه ایرانی درست کرده بودند.
زمانی كه آمریكا به افغانستان حمله کرد و مستقر شد، بسیاری از این رزمندهها مقیم ایران شدند چون سرویسهای جاسوسی آمریكا به دنبالشان بودند و دولت افغانستان نیز آنها را بازداشت میكرد.
در ابتدا این جمع برای تجدید خاطره دوران جهاد، یک هیئت مذهبی تشکیل داده و جمعههای هرهفته دعای ندبه برگزار میکردند، اما زمانی كه بحث سوریه پیش آمد از جمهوری اسلامی كه همیشه و همهجا حامی گروههای مقاومت است، تقاضای كمك كردند تا در جنگ و دفاع از حریم بانوی کربلا شركت كنند، ایران هم از آنها و تشكیل گروه فاطمیون حمایت كرد.
نام «فاطمیون» برای این گروه به این دلیل انتخاب شد که شکلگیری آن در ایام شهادت حضرت زهرا(س) بود و از آنجایی که آن حضرت در دفاع از ولایت، تازیانه، سیلی و پهلوی شکسته را به جان خرید، غریب بود و در غربت شهید شد، آنان نیز فدایی ولایت بوده و غریباند، لذا در تمسک به ایشان، این نام برازندهتر تشخیص داده شد.»
وی درباره چرایی و چگونگی تغییر فاطمیون از تیپ به لشکر هم اظهار میکند:« این گروه که ابتدا با اعزام 25 نفر شكل گرفت اولین نیروهای افغانستانی بودند كه به سوریه رفتند. اوایل با گروههای عراقی كتائب سیدالشهدا وابسته به گردانهای حزبالله عراق و دیگر گروهها كار میكردند و به عنوان دسته كوچكی در كنار آنها قرار داشتند.
اما با رسیدن خبر تجاوز تكفیریها به حرم حضرت زینب(س) سایر علاقهمندان هم به سمت سوریه رهسپار شدند به آنان پیوستند، همچنان با بازگشت اولین پیكرهای شهدای مدافع حرم از تیپ فاطمیون و هر بار كه شهیدی از بچههای افغانستانی را برای تشییع به ایران و افغانستان میبردند و احساس خطر بیشتر میشد موجی از شیعیان افغانستان برای دفاع از حرم حضرت زینب(س) و اعزام به سوریه آماده میشدند.
با اعزام تعداد زیادی از این جوانان مؤمن به سوریه كمكم جمعیت زیادی برای دفاع حضور پیدا کردند تا اینكه تعدادشان به چند هزار نفر رسید.
همین امر و ازدیاد تعداد نیروها و افزایش توان عملیاتی فاطمیون، موجب شد كه این تیپ به لشكر که معمولا متشکل از۱۰ تا ۲۰هزار نفر و متشکل از چند تیپ است، ارتقا یابد.»
ظهوری در ادامه بیان میکند: «فاطمیون تاکنون بیش از ۳۰۰ شهید مدافع حرم در سوریه تقدیم کرده است، چنانچه در دوران دفاع مقدس نیز بیش از ۲ هزار نفر افغانستانی در جنگ تحمیلی در راه آرمانهای انقلاب اسلامی ایران به شهادت رسیدند که آمار مستند آن وجود دارد.
از جمله این شهدا، شهید علیرضا توسلی ملقب به ابوحامد فرمانده و بنیانگذار فاطمیون نیز سال گذشته در پی یک جنگ نابرابر و دفاع شجاعانه از حریم مقدس و مرقد حضرت زینب(س) به درجه رفیع شهادت نایل آمد و سرداری شد که بیسر به دیار یار شتافت.»
دکتر ظهوری گفت: عملکرد و جهاد فاطمیون همواره بیریا بود که اینگونه مقبول درگاه الهی قرار گرفته است و ما به پیام جامع، متواضعانه، همهجانبه و عالی سردار سرافراز اسلام حاج قاسم سلیمانی افتخار میکنیم.
دکتر ظهوری با اشاره به نامه ارزشمند سردار حاج قاسم سلیمانی خطاب به رهبر معظم انقلاب و اعلام نابودی داعش گفت: حاج قاسم سلیمانی خوب میداند که کار فاطمیون بیریا است و از هیچ کس توقعی ندارند بلکه خداوند مزدشان را داده و خواهد داد و خود سردار سرافراز اسلام هم خیالش از این بابت راحت است.
کارشناس افغانستانی در پایان گفت: عملکرد و جهاد فاطمیون همواره بیریا بود که اینگونه مقبول درگاه الهی است و ما به پیام جامع، متواضعانه، همهجانبه و عالی سردار حاج قاسم سلیمانی افتخار میکنیم و جای تشکر دارد.
فاطمیون؛ یاران معاصر حسین(ع)
سید مسافر، یکی از رزمندگان عالیرتبه لشکر فاطمیون است که معتقد است «فاطمیون، یاران معاصر امام حسین(ع) هستند.»
در گفتوگویی که پیش از این و در دوران اوج نبرد با تکفیریها با وی داشتم، گفته بود: «برای بسیاری جای سؤال است که چرا فاطمیون امروز در سوریه حضور یافتهاند و جهاد میکنند؟ چون آنها هزاران کیلومتر دورتر از سرزمین و خانه خود و در کشوری غریب، سختترین شرایط را به جان میخرند و مبارزه میکنند. این جهاد، به خاطر درس گرفتن از عاشوراست. یعنی نگاه فاطمیون به مقاومت، برداشتی از جهاد اباعبدلله(ع) است. جهاد فاطمیون هیچ دلیل دیگری جز این برداشت ندارد. آنها دور از وطن، با فدا کردن جان و تن از آرمانهای اسلام دفاع میکنند و پای این مکتب و این عقیده ایستادهاند. فاطمیون چندهزار کیلومتر دورتر از منزل خود جهاد میکنند تا مبادا چهره کسی از ظلم خراشیده شود. همین هدف باعث میشود که آنجا قرار بگیرند و به دفاع بپردازند.»
از سیدمسافر پرسیده بودم که دلیل دفاع فاطمیون از سرزمینهایی غیر از کشور خود چیست؟ وی این گونه پاسخ داد: «فاطمیون امروز در مناطقی جهاد میکنند که سرزمین زینب(س)، رقیه(س) و ... است و حرمهای آنها هدف تهدید قرار گرفته است. ما نمیتوانیم این مسئله را نادیده بگیریم و بار دیگر مثل دوران حکومتهای اموی و عباسی منتظر بنشینیم تا تکفیریها حرمهای مقدس اهل بیت را ویران کنند. این برای ما قابل پذیرش نیست. آن کسی که حرمش آنجاست و داعشیها میخواهند خرابش کنند، یادگار و اسوه کربلاست. برای ما ، مرز و جغرافیا، حرم اهل بیت است.»
سیدمسافر افزوده بود: «امروز جوامع عاشورایی در مناطق خود با آزمونهای سختی مواجه هستند. مثل مردم عاشورایی نیجریه و پیروان شیخ زکزاکی که از امتحان خود سربلند بیرون آمدند. آنها جانانه ایستادند و باعث شدند تا عاشوراییان یمن و عربستان هم به حرکت بیشتر وا داشته شوند. اما نکته قابل تأمل این است که همه این جوامع در سرزمین خودشان در حال جهاد هستند. اما مردم عاشورایی افغانستان در مرزهایی دورتر از سرزمین خود به دفاع از آرمانهای اعتقادی خود میپردازند. بار اول، دوران دفاع مقدس بود که هشت سال نشان دادند که مرز برای آنها مطرح نیست، بار دوم در سوریه نشان دادند که اصلا ما جغرافیا نمیشناسیم؛ ما یک جغرافیا بیشتر نداریم که آن هم دین است و یک مرز داریم که آن هم مکتب است. برای ما غیر از مکتب عاشورا هیچ جغرافیای دیگری تأثیرگذار نیست. مرزهای جغرافیایی، قراردادهایی اسمی روی زمین هستند. اما جغرافیای ما ماورای اینهاست و همه مکانها و زمانها را دربر میگیرد. عاشوراییان افغانستان همواره نشان دادند که در بند مرزهای جغرافیایی نیستند و هر جا مظلومی هدف ظلمِ ظالمی قرار میگیرد، ما در آنجا حضور داریم. فاطمیون الحمدلله از این امتحانات سربلند بیرون آمدند. به امید روزی که در قیام امام زمان(عج) هم سربلند بیرون بیایند.» این رزمنده لشکر فاطمیون در پایان، سخن تأملبرانگیزی گفت که به عنوان حسن ختام این گزارش، به این شرح از نظر میگذرد: «شهید آوینی گفته بود که هر که میخواهد ما را بشناسد، داستان کربلا را بخواند. تنها با مطالعه و شناخت تاریخ عاشوراست که میتوان درک کرد که چه اتفاقی افتاده که عدهای سرزمین خود را ترک میکنند و در اوج مظلومیت به دفاع از دین برمیخیزند و در اوج مظلومیت به شهادت میرسند. آنها اگر هم نتوانند به برتری دست یابند، در ظاهر شکست میخورند، اما در اصل پیروز هستند. چون حرف و اعتقاد خود را در عمل نشان میدهند.»
بعد از تحریر
این گزارش با احترام و افتخار به همه مدافعان حرم اهل افغانستان و به ویژه شهدای لشکر فاطمیون و خانواده بزرگوار این شهدا تقدیم میشود. هر چند که نوشتن این گونه مطالب و بیان چنین سخنانی نمیتواند کار بزرگ و تاریخی این قهرمانان گمنام و بی ادعا را جبران کند و تنها ستایشی است از ایثارگریها و ازخودگذشتگی آنها.