پرسش:
به چه دلیل امام، لقب «رضا» را داراست و چه کسی این لقب را برای امام نهاده است؟
پاسخ: این لقب ریشه الهی دارد؛ امام کاظم(ع) پیوسته فرزند خود را رضا خطاب می‌کرد و می‌فرمود: «قلت لولدی الرضا؛ من او را رضا می‌خوانم.» (بحارالانوار، ج 49، ص 4)
درباره لقب رضا، برخی معتقد بودند که مأمون عباسی، امام را ملقب به «رضا» کرد! و بر این اساس تعدادی از مورخان نیز آن را نقل کرده‌اند. (تجارب الامم، ج 4، ص 131)
ابن خلدون می‌نویسد: چون مأمون، علی‌بن موسی‌الکاظم(ع) را به ولایتعهدی برگزید و با او بیعت کرد، او را به «الرضا من آل محمد» لقب داد. (1) در پاسخ می‌توان به این روایت استناد کرد: احمد بزنطی به حضرت جواد(ع) عرض کرد: عده‌ای از مخالفان شما خیال می‌کنند مأمون پدر شما را به رضا ملقب ساخته است، زیرا آن حضرت ولایتعهدی او را پذیرفت و متعهد خواسته او شد.
امام فرمود: به خدا سوگند اینان مردمی بدکار و دروغگو هستند و خیال نابجایی کرده‌اند، بلکه خدای متعال او را رضا نامیده‌اند؛ زیرا آن حضرت در آسمان مرضی خدا و در زمین مورد خشنودی حضرت رسول اکرم(ص) و ائمه ‌هدی(ع) بود. بزنطی پرسید: از کجا چنین لقبی مخصوص پدر بزرگوار شما شده، با آنکه پدران و اجداد شما همگی مرضی خدا و رسول و ائمه طاهرین بوده‌اند؟ فرمود: علت اینکه پدر من از میان تمام ائمه بدین پایه ارتقا یافته، این بود که دوست و دشمن از وی خرسند بودند، لیکن پدران او هرگاه مورد توجه و علاقه دوستان بودند، دشمنان از آنها رضایتی نداشتند. (معانی‌الاخبار، ج 1، ص 13)
البته ناگفته نماند در بین امامان معصوم(ع) بیشترین لقب‌ها، از آن امام علی(ع) و سپس به امام رضا(ع) اختصاص دارد، بیش از پنجاه لقب برای امام رضا(ع) ذکر شده است که هر کدام از این لقب‌ها نکات خاص خود را دارد که لقب رضا یکی از آنها است، و لقب‌های دیگر مانند: قبله هفتم، غریب الغربا و عالم آل محمد نیز مشهورترین آنها است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
1- تاریخ ابن خلدون، ج 1، ص 262