شبهات دینی و اعتقادی و وظیفه ما
حجت‌الاسلام محسن قرائتی
چندی پیش حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی در جلسه درس اخلاق ویژه طلاب جامعهًْ‌الزهرا قم سخنانی در خصوص لزوم جدیّت در تحصیل علم، اخلاص و پاسخگویی به شبهات دینی و اعتقادی بیان کرد که بخش‌هایی از آن را به نقل از حوزه نیوز تقدیم خوانندگان عزیز می‌کنیم.
***
براساس حدیثی از پیامبر گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) که فرمودند: «إِنَّمَا الأعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ»، اگر در هر کاری نیت خالص داشته باشیم، خداوند متعال راضی است؛ حتی برای تحصیل هم باید نیت خود را خالص کنیم.
اخلاص؛ نیازمند ممارست
برخی تصور می‌کنند که اخلاص آسان است، در حالی که اخلاص داشتن در کارها بسیار دشوار است و نیاز به ممارست دارد.
تحصیل نباید تنها برای گرفتن مدرک باشد، طلاب و دانشجویان باید به این موضوع توجه داشته باشند که دروس مفید را مطالعه کنند، همان‌طور که خداوند می‌فرماید: «وَ یَتَعَلَّمُونَ ما یَضُرُّهُمْ وَ لا یَنْفَعُهُمْ؛ آنها پیوسته چیزی را که به آنها زیان می‌رسانید و سودی نمی‌داد، فرا می‌گرفتند».
طبق حدیث «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ عِلْمًا نَافِعًا»، اگر علمی برای انسان و زندگی انسان مفید نیست، باید کنار گذاشته شود. امام علی(ع) فرمودند: «ثَمَرهًْ العِلمِ العبودیهًْ»، ثمره علم، عبادت و بندگی خداوند است، بنابراین علمی نافع است که باعث عبودیت بیشتر بندگان شود.
برخی علوم در آموزش و پرورش، حوزه و دانشگاه، مفید و برخی غیرمفید هستند، متأسفانه برخی علوم تدریس شده در نظام آموزشی ما غیرکاربردی هستند و در زندگی انسان تأثیری ندارد، بنابراین نباید به دنبال این علوم رفت.برخی علوم تنها در برخی جاها کاربرد دارد و نیازی نیست که همه افراد همه علوم را بیاموزند.
ریشه و خاک آموزش و پرورش، حوزه و دانشگاه باید عوض شود، به گونه‌ای که تنها علوم مفید در مراکز آموزشی تدریس شود.
لزوم پاسخگویی به شبهات در حوزه اصول دین
هر فردی یک استعدادی دارد و در یک رشته و یا کار خاص می‌تواند موفق شود از این رو باید استعداد خود را کشف کند و در آن مسیر قرار گیرد.
قصه گفتن برای کودکان و نوجوانان هنر است و بانوان طلبه مستعد باید در این زمینه فعالیت کنند، قرآن کریم ۲۶۸ قصه دارد و پیامبر گرامی اسلام(ص) با این قصه‌ها سلمان و ابوذر تربیت کردند.
شهید مطهری(ره) کتاب‌هایی چون «داستان راستان» تألیف کرد که مورد استقبال بسیاری از مردم قرار گرفت، امروز بانوان طلبه باید در این زمینه فعالیت داشته باشند و مهارت قصه‌گویی را کسب کنند.
ما باید بانوانی تفسیرگو، حدیث‌خوان و قصه‌گو در جامعه داشته باشیم، همچنین در میان بانوان طلبه، افرادی باید پاسخگوی شبهات وهابی‌ها باشند.
بانوان طلبه در طول تحصیل باید به طور کامل با اصول دین آشنا شوند و به شبهاتی که در حوزه دین وجود دارند، پاسخ دهند.
مثلا شبهه متبرک بودن ضریح امام حسین(ع) در زمانی که از ایران به عتبات عالیات منتقل می‌شد، مطرح کردند. در پاسخ به این شبهه می‌توان به آیه ۳۶ سوره حج «وَ الْبُدْنَ جَعَلْناها لَکُمْ مِنْ شَعائِرِ‌اللَّهِ؛ و شترهای تنومند را برای شما (در مراسم حج) از شعائر خدا قرار داده‌ایم» اشاره کرد، یعنی شترهایی که به مکه می‌روند، چون در راه مکه هستند، شعائر‌الله محسوب می‌شوند.
شبهاتی درباره ولایت فقیه در جمهوری اسلامی مطرح است، در پاسخ به این سوالات باید گفت که ولایت فقیه یعنی هر کجا اختلاف شد، یک نفر حرف آخر را بزند که با این توصیف، در تمام دنیا ولایت فقیه وجود دارد.
در همه کشورها وقتی اختلافی رخ می‌دهد، قوه قضائیه آن کشور و یا فردی با عناوین مختلف حضور دارد که حرف آخر را می‌زند تا به آن اختلاف پایان دهد.
سوال شده که آیا ولایت فقیه معصوم است و باید به حرف او گوش کرد؟ ولایت فقیه معصوم نیست، اما حجت است، همان‌طور که پزشک معصوم نیست و شاید تجویر اشتباه بدهد، اما حرف او حجت است. بین عصمت و حجت فرق است، که هر چه ولی فقیه می‌گوید باید عمل کرد، همان‌طور که داروهای تجویزی یک پزشک باید به طور کامل مصرف شود.
ایجاد ناهنجاری‌هایی چون اختلاس و غیره در نظام جمهوری اسلامی مورد شبهه قرار گرفته است، در جواب باید چند موضوع را مد نظر قرار داد، از جمله تحقیق در این زمینه لازم است و اگر عیبی در این زمینه وجود دارد، نباید آن را توجیه کرد.
تضعیف نظام جمهوری اسلامی ایران جنایت است، مردم کشور ما با جانبازی و فداکاری رزمندگان و خون شهدا، انقلاب اسلامی را حفظ کردند، بنابراین باید مراقب بود که این شبهات باعث تضعیف نظام جمهوری اسلامی ایران نشود.
خداوند در قرآن فرموده: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنْ جاءَکُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَنْ تُصيبُوا قَوْماً بِجَهالَهًٍْ فَتُصْبِحُوا عَلي ما فَعَلْتُمْ نادِمينَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر شخص فاسقی خبری برای شما بیاورد، درباره آن تحقیق کنید، مبادا به گروهی از روی نادانی آسیب برسانید و از کرده خود پشیمان شوید»، هر شبهه‌ای که در جامعه ایجاد می‌شود باید به صورت کامل بررسی شود، همچنین رسالت ما تکمیل آن موضوع است تا شبهات در این زمینه رفع شود.
مسئله مهارت‌آموزی مسئله جدی و حتمی است، امروز هجمه‌های زیادی در جامعه وجود دارد، بنابراین بانوان طلبه باید در کنار درس هم به اخلاص برسند و هم پاسخگوی سوالات و شبهات باشند.