از هراره تا تهران - ۳۷
درخشش عرصه‌های نظامی و دیپلماسی
همزمان با اجلاس هراره شاهرگ اقتصادی صدام قطع شد
ديروز صبح، غواصان لشکر امام حسين از سمت راست اسکلة اَلعُميّه بالا رفتند و عمليات کربلاي سه را آغاز کردند. دشمن فکر نمي‌کرد ايران بعد از سه سال، دوباره عمليات دريايي انجام دهد. درگيري شروع شد و قايق‌هاي تندرو، رزمندگان را به اسکله رساندند. پس از چهار ساعت درگيري، دشمن اسکله را از دست داد. اسکلة البکر هم به آتش کشيده شد. اين دو، از عمده‌ترين پايگاه‌هاي صدور نفت عراق بودند که به‌خصوص اين روزها بسيار فعاليت مي‌کردند. وقتي که چندين ماه پيش، فاو سقوط کرده بود، بعثي‌ها خبرنگاران خارجي را روي اين دو اسکله بردند تا نشان دهند شمالِ خليج فارس هنوز در دست آنهاست.
نيروهاي عمل‌کنندة عمليات کربلاي سه زياد نبودند و زمان عمليات هم کوتاه بود، اما هدف از نظر اقتصادي و سياسي مهم بود، به‌خصوص در حين برگزاري اجلاس سران عدم تعهد. رژيم بعثي خوب مي‌دانست که هر موشک و بمبي که به اسکله اصابت مي‌کند، ضربه‌اي است که بر سرماية خودش مي‌زند، اما چاره‌اي نداشت؛ هرچه آتش داشت، آورده بود تا اسکله را آزاد کند: موشک زمين به زمين، ناوچه‌هاي جنگي، هواپيما و هلي‌کوپتر، همه با هم اسکله را مي‌کوبيدند.
چهارشنبه، 12 شهريور 1365
چهارشنبه صبح، آخرين اخبار عمليات کربلاي دو و سه را به آقاي خامنه‌اي مي‌رسانند. کربلاي دو مربوط به دو روز قبل، در منطقة حاج عمران بود که با حضور نيروهاي مجاهد عراقي تيپ بدر انجام گرفت و کربلاي سه هنوز در خليج فارس جريان دارد. بنا بر اطلاعات، قرار شده است تا ظهر اسکله کاملاً منهدم و تخليه شود. اين دو عمليات ضربة سنگيني به رژيم بعثي زده اند. در همين دو روز، 63 نفر از نيروهاي بعثي کشته و بيش از صد نفر اسير شده‌اند. دو هواپيماي جنگي دشمن سقوط کرده و يک ناوچة جنگي منهدم شده. علاوه براين، يکي از مجهزترين مراکز راداري بعثي‌ها که در اسکله مستقر بود، از بين رفته است. آقاي خامنه‌اي گزارش‌ها و اخبار را مطالعه مي‌کنند و آماده مي‌شوند تا با مردم ايران صحبت کنند.
قرار است ارتباط از طريق صدا و در برنامة زندة راديو ايران باشد. خبر نطق تاريخي ديروز در ايران پيچيده است و اعلام شده که رئيس‌جمهور، صبح چهارشنبه، به‌طور زنده از هراره با راديو مصاحبه خواهند کرد.
برنامة «سلام صبح بخير» راديو شروع مي‌شود، با يک‌ساعت‌ونيم اختلافِ ساعت. آقاي خامنه‌اي حدود ساعت 6:30 صبح در ويلا حاضر شده‌اند تا مصاحبه را شروع کنند. صداي پرنشاط محمود شهرياري ـ که آن زمان هنوز معروف نشده بود ـ مصاحبه را شروع مي‌کند:
«بسم الله الرحمن الرحيم. سلام، صبح به خير ملت ايران! امروز اين سلام را از چند هزار کيلومتر فاصله، از جنوب قارة سياه، از هراره، پايتخت زيمبابوه به شما ملت شريف مي‌رسانيم. جايي که امروز مرکز توجه رسانه‌ها و خبرگزاري‌هاي جهان است و از دو روز پيش، هشتمين اجلاس سران کشورهاي عضو جنبش عدم‌تعهد در آن آغاز شده. همان‌طورکه همکارانم به اطلاعتان رسانده‌اند، افتخار داريم که در خدمت رئيس‌جمهور محبوب و فاضل، جناب آقاي حجت‌الاسلام‌و‌المسلمين خامنه‌اي هستيم و از ايشان خواهش مي‌کنم در مورد اين اجلاس و به‌ويژه نطق مفصل و مهم ديروز و ديدارهايي که داشته‌اند، توضيحاتي بفرمايند.»
آقاي خامنه‌اي بعد از سلام به امام، خانواده‌هاي شهدا و ايثارگران، امت شهيد پرور، و درود بر ارواح طيبة شهدا، صحبتشان با مردم را شروع مي‌کنند. مضمون صحبت ها اين است:
«ابتدا پيروزي رزمندگان اسلام در دو جبهة شمال و جنوب را به همة ملت ايران و به رهبر عزيزمان تبريک مي‌گويم و به جوانان شجاع و رزمنده که امروز «بار سنگين انقلاب» را در «حساس‌ترين جبهه‌ها» بر دوش دارند، عرض مي‌کنم که پيروزي‌هاي آنها اثر مستقيمي در محافل سياسي و در هشتمين اجلاس عدم‌تعهد دارد. و خيلي زود در دوستان و دشمنان ما اثر خود را مي‌گذارد؛ دوستان را شاد و دشمنان را غمگين و افسرده مي‌کند. ادامة اين پيروزي‌ها و همچنين پيروزي کامل اسلام و مسلمين را در جبهه‌ها، از خداوند متعال آرزومندم.
در مورد اين اجلاس، بايد عرض کنم که جلسة عمومي اجلاس، از صبح ديروز با سخنراني آقاي گاندي شروع شد و دومين سخنران، الجزاير و سومين سخنران، من بودم.
روز قبل از آن ـ که مراسم تشريفاتي اجلاس در انتقال رياست از هند به زيمبابوه بود ـ من يک سخنراني، به‌عنوان نمايندة گروه آسيايي داشتم. در مورد جلسة ديروز، سخنراني آقاي گاندي بيشتر گزارش سه سالِ گذشتة جنبش بود و سخنراني الجزاير هم مطالب کوتاهي بود و بعد از آن سخنراني من بود که يک‌ساعت و بيست‌وپنج دقيقه طول کشيد.
در اين سخنراني، عمدتاً به ضعف‌هاي جنبش و علل اين ضعف‌ها اشاره کردم و تصريحاً گفتم که جنبش از وظيفة اصلي خود منحرف شده است و اساس ضعف‌هاي جنبش هم همين است. جنبش بايستي متکي به اصول اولية خود باشد.
بحثي در مورد نفي سلطه‌پذيري داشتم و اينکه از نظر تفکر اسلامي، ستمگر و ستم‌پذير در يک رديف قرار دارند. در اين موضوع، آياتي از قرآن را خواندم، يا به برگزيده‌اي از آيات يا مضمون چند آيه اشاره کردم. برخي از روايات مربوط به نفي سلطه‌پذيري را مطرح کردم که بحث اسلامي جالبي براي حضار بود. بعد هم مسائل سياسي جهانِ امروز را بررسي کردم و مفصلاً و مشروحاً دربارة آپارتايد و تبعيض‌نژادي صحبت کردم. در اين مورد به جنبش عدم‌تعهد هشدار دادم که از قطعنامه‌ها و بيانيه‌هايي که هيچ اثري ندارند پرهيز کنند، چرا که امروز آفريقا عمل مي‌خواهد، بيانيه‌هاي پوچ و بي‌محتوا، به کار آفريقاي جنوبي و کشورهاي جنوب آفريقا نمي‌آيد.
مسئلة جنگ را هم کاملاً شرح دادم. گفتم که ماهيت اصلي جنگ چيست، اينکه اين جنگ حمله به انقلاب بود و دفاع ما، دفاع از انقلابمان است.
و مسئلة فلسطين را، باز به‌طور کاملاً مشروح بيان کردم و ابعاد مختلف آن را آوردم و بحث‌هاي ديگري در مورد آمريکاي لاتين، مسائل اقتصادي و نظامي جهان، و مسائل ديگر.
همان‌طورکه اطلاع داريد، در پخش تلويزيوني خارج از سالن، اختلالي به وجود آمد که بعد مقامات زيمبابوه از اين امر عذرخواهي کردند و مجدداً همة نطق را پخش کردند. ليکن در داخل سالن اختلالي نبود و چيزي محسوس نشد. بعد از آنکه سخنراني ما تمام شد ـ هم سخنراني روز اول که در مراسم تشريفاتي و جشن‌ها بود و هم بعد از اين سخنراني ـ افراد متعددي به من مراجعه کردند، از مضمون نطق تشکر کردند. بعضي‌ها به من گفتند که اين حرف‌هاي همة ماست، منتهي، آن که جرأت بيان آنها را دارد، ايران است؛ ديگران جرأت ابراز آن را ندارند.
موضع ايران در اين اجلاس، همان موضع نه شرقي، نه غربي بود که به‌طور صريح و قاطع بيان شد. ما در اين اجلاس سعي نکرديم که دل ابرقدرت‌ها را به‌دست آوريم، بلکه به ملت‌ها و به رهبران مستقل و آزاد کشورها گفتيم که آزاد باشند و به قدرت‌ها تکيه ندهند؛ به‌جاي تکيه به کمک‌هاي مادي و سياسيِ قدرت‌هاي بزرگ که دشمنان ملت‌هاي مظلومند، به مردمشان تکيه کنند.
مجموعاً، آن‌طور که به نظر مي‌رسد، نطق در ذهن اکثر حضار جا گرفت و کساني در اثناي ايراد نطق يا بعد از آن، تشويق کردند.
در مورد سؤال شما که با چه کساني ملاقات داشتم، رؤساي هيئت‌هاي متعددي از شب اول با من ملاقات کردند. امروز صبح هم ملاقات‌هايي دارم که بايد بروم. اسم همه را نمي‌توانم بياورم، ولي در حدود سي ملاقات داشتم. بعضي‌ها ديدارهاي ساده و عادي بود و با برخي در مورد مسائل دوجانبه، مسائل اجلاس، يا مسائل جهاني صحبت کرديم. بسياري از سران کشورها به محل اقامتگاه من آمدند و برخي در سالن ملاقات‌هاي مجاور سالن اصلي ديدار کردند. و مجموعاً اين ديدارها بسيار خوب بود.
چند نفر از سران کشورها، مخصوصاً، به حضرت امام سلام رساندند و از ايشان ياد کردند. برخي به امام و مردم کشور سلام رساندند.
آنچه مي‌خواهم در پايان به ملت عزيزمان عرض کنم اين است که آوازة شجاعت‌هاي رزمندگان ما و شجاعت‌هاي ملت ما در همة ميدان‌ها، اعم از ميدان نظامي، يا ميدان اقتصادي، اجتماعي و سياسي، به همه‌جاي دنيا رسيده و حتي دشمنان و مخالفين ما هم آن را قبول دارند و اين ماية افتخار است. به‌هرحال، کار اجلاس در چند روز آينده هم ادامه دارد و ما اميدواريم بتوانيم وظايف خود را انجام دهيم. والسلام عليکم و رحمـهًْ‌الله.»