دیروز پس از پایان یافتن ضرب‌الاجل بغداد در مورد عقب‌نشینی پیشمرگ‌ها از استان کرکوک عراق، «حیدر عبادی» نخست‌وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور، فرمان پیشروی برای بازپس‌گیری کرکوک و چاه‌های نفتی آن را صادر کرد. استان کرکوک 40 درصد ذخایر نفتی و 70 درصد ذخایر گازی عراق را در خود جای داده است.
طبق دستور نخست‌وزیر، نیروهای عراقی مأموریت یافتند کنترل پایگاه‌های نظامی و تأسیسات متعلق به دولت فدرال را در دست بگیرند.
البته، به نظامیان عراقی دستور داده شده بود حتی‌الامکان از درگیری با نیروهای پیشمرگ خودداری کرده و جان شهروندان ساکن کرکوک را نیز به خطر نیندازند. عبادی در نطق تلویزیونی خود، از ساکنان کرکوک نیز خواست با نیروهای دولتی همکاری کنند. وی از نیروهای پیشمرگ هم خواست براساس قانون، تحت فرمان نیروهای فدرال عراق عمل کنند. عبادی به مردم اقلیم کردستان هم درباره حفظ جان آنها اطمینان داد. با پیشروی نیروهای عراقی، هرچند در برخی مناطق صدای تیراندازی شنیده شد و حتی درگیری‌هایی هم رخ داد، ولی نیروهای پیشمرگ به منطقه خودمختار کردستان عراق عقب نشستند و بدین ترتیب، نیروهای دولتی مناطق و شهرهای مهمی چون همه میدان‌های نفتی، فرودگاه کرکوک، شهرهای «داقوق» «طوز فورماتو» و بخش‌های زیادی از خود شهر کرکوک، مسلط شدند و پرچم‌های اقلیم کردستان را پایین کشیدند. البته از شهر طوزفورماتو که در شمال استان «صلاح‌الدین» قرار دارد، وقوع درگیری میان شبه‌نظامیان ترکمانی و نیروهای پیشمرگ گزارش شده است؛‌ در این درگیری، دو غیرنظامی کشته و چهارتن زخمی شدند. از استان دیاله نیز خبر رسیده، نیروهای دولتی شهر «جلولا» و منطقه «قره‌تپه» را پس از عقب‌نشینی نیروهای پیشمرگ، تحت کنترل گرفتند.
تعیین سرپرست استانداری و فرماندار
همزمان با پیشروی نیروهای دولتی در استان و شهر کرکوک، «حیدر عبادی» طی حکمی، «راکان الجبوری» را به سمت سرپرست استانداری کرکوک منصوب کرد. راکان الجبوری تا زمان تعیین استاندار جدید، استانداری کرکوک را سرپرستی خواهد کرد. وی قبلا معاون استاندار کرکوک بوده است. پیش از این، عبادی استاندار سابق کرکوک (کریم) را به دلیل حمایت از برگزاری همه‌پرسی غیرقانونی سوم مهر در کرکوک، از استانداری خلع کرده بود.
در استان صلاح‌الدین نیز «احمد عبدالله عبد» استاندار این استان، طی حکمی، «عادل شکور» مدیر ناحیه «آمرلی» را به سمت فرماندار جدید «طوز فورماتو» برگزید. «شلال عبدالواحد» فرماندار سابق نیز به خاطر حمایت از همه‌پرسی، برکنار شده است.
بروز شکاف میان دو حزب کردی
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، طی دیروز رسانه‌های وابسته به «مسعود بارزانی» رئیس «حزب دموکرات» حملات شدید و بی‌سابقه‌ای را متوجه حزب «اتحادیه میهنی کردستان عراق» کردند. محور این حملات، اتهام خیانت و توافق اتحادیه میهنی با دولت مرکزی بوده است.در واکنش به این حملات، «سعدی احمد پیره» سخنگوی اتحادیه میهنی گفت: برخی از مجریان و گویندگان (رسانه‌های وابسته به) حزب دموکرات باید به خاطر جنگ‌افروزی، تحویل دادگاه شوند.
خبرگزاری ایسنا نیز به نقل از «اسکای نیوز عربی» گزارش داد، بارزانی با صدور بیانیه‌ای، اتحادیه میهنی را به خیانت متهم کرد. به گفته کارشناسان، بارزانی با این اقدام خود، تلاش می‌کند توپ را به زمین حزب مقابل بیندازد و از پذیرش مسئولیت شرایط فعلی، طفره برود.
اما، واقعیت همان چیزی است که خبرگزاری فارس به نقل از فرماندهان عراقی گزارش داد، مبنی بر اینکه خود کردها در کرکوک درمورد تسلیم کلیه تأسیسات نفتی و گازی به نیروهای عراقی موافقت کردند. علت اصلی آن هم، مأموریتی است که قبلا دولت عراق و در زمان مبارزه با داعش، به پیشمرگان کرد داده و از آنها خواسته بود که به استان کرکوک بیایند و جلوی پیشروی داعش را بگیرند.
گفتنی است کرکوک جزء اقلیم کردستان عراق نیست و در آن، جمعیت عرب‌ها و ترکمن‌ها بیشتر است. علت دیگر پیشروی بدون خونریزی ارتش عراق، این بود که بغداد طی هفته های اخیر به بهانه نبرد با داعش در الحویجه، نیروها و تجهیزات زیادی را به استان کرکوک انتقال داده بود.
آمریکا
در ماجرای کرکوک و جنجال همه‌پرسی، نقش محرک آمریکا و اروپا را نمی‌توان نادیده گرفت؛ این کشورها طی ماه‌ها و سال‌های گذشته، در مراودات سیاسی خود با اربیل، بغداد را نادیده می‌گرفته و مستقیما به اربیل رفت و آمد داشته‌اند. آنها علاوه بر آن، از دولت خودمختار حمایت همه‌جانبه سیاسی و نظامی، می‌کرده‌اند.
در یکی دو روز اخیر نیز چهره نفاق آمریکا، یکبار دیگر خودش رانشان داد؛ این کشور از طریق ائتلاف به اصطلاح ضدداعش، اعلام کرده بود که در ماجرای کرکوک دخالت نمی‌کند، ولی دیروز به جنگنده‌های عراقی اجازه پرواز نداد.
در 48 ساعت گذشته هم واشنگتن و رسانه‌هایی مثل بی‌بی‌سی، تلاش می‌کردند از «درگیری و ناآرامی شدید در کرکوک» حرف بزنند و نسبت به آن، ابراز نگرانی کنند.
تسنیم نیز از نشست مشترک فرستاده‌های ائتلاف آمریکایی و فرماندهان پیشمرگ خبر داد، ولی به زمان و مکان آن، اشاره‌ای نکرده است.در هر حال، اعلام بی‌طرفی توسط آمریکا و اعلام حمایت این کشور از یکپارچگی عراق، با سیاست عملی کاخ سفید طی هفته‌ها و ماه های گذشته در شمال عراق، همخوانی ندارد.
سایر رویدادها
* مسعود بارزانی در واکنشی خشمگینانه آزادسازی کرکوک به دست نیروهای عراقی را نتیجه خیانت بخشی از پیشمرگه‌های کرد عنوان کرد.
* «فواد معصوم»، رئیس‌جمهور کرد تبار عراق پس از بازگشت از سلیمانیه، بر مذاکره میان دولت بغداد و اربیل براساس منافع ملی عراق، تاکید کرد.
* در پی بروز شایعاتی مبنی بر حضور عناصر تروریستی «پ.ک.ک» در کرکوک، بغداد این اتفاق را اعلام جنگ علیه خود دانست و ترکیه نیز برای ریشه‌کنی پ.ک.ک در کرکوک، اعلام آمادگی کرد.
* کرملین درواکنش به تحولات جاری، بر وحدت ملی عراق تأکید کرد.
* براساس خبرهای ارسالی از منطقه کردستان عراق، «کوسرت علی رسول» که اخیرا به عنوان رئیس موقت اتحادیه میهنی کردستان عراق انتخاب شده بود، دیروز سکته کرد. وی از لحاظ سیاسی، به بارزانی تمایل داشت.