بازیگری آمانو در نقشه موذیانه دولت ترامپ(خبر ویژه)
نیکی هیلی در غیاب رکس تیلرسون (که از تیم بررسی برجام در آمریکا کنار گذاشته شده است)، ماموریت دارد تا تمرکز ویژهای بر روی پاشنه آشیل برجام، یعنی بازرسی از اماکن نظامی ایران صورت دهد.
سایت نامهنیوز با انتشار این مطلب نوشت: یوکیو آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیرا خواستار شفاف سازی قدرتهای جهانی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام شده است. مطابق بند T ضمیمه اول برجام، «فعالیتهایی که میتواند در طراحی و توسعه یک وسیله انفجاری هستهای نقش داشته باشند» ممنوع شدهاند. این فعالیتها طبق متن برجام موارد ذیل را شامل میشوند:
- طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از مدلهای کامپیوتری برای شبیهسازی وسایل انفجاری هستهای.
- طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از چاشنیهای انفجاری چند نقطه که برای توسعه یک وسیله انفجاری هستهای مناسب هستند مگر اینکه مقاصد غیرهستهای بودن آن توسط کمیسیون مشترک تأیید شده باشد و موضوع پایش باشد.
- طراحی، توسعه، ساخت، دستیابی و یا استفاده از سیستمهای تشخیص انفجار (دوربینهای Streak، دوربینهای سرعت بالا و یا دوربینهای Flash x-ray) مناسب برای توسعه تجهیزات انفجار هستهای مگر اینکه مقاصد غیرهستهای بودن آن توسط کمیسیون مشترک تأیید شده باشد و موضوع پایش باشد.
آمانو اعلام کرده است که بر سر تفسیر این بند و نحوه فعالیتهای آژانس بین المللی انرژی اتمی بر سر راستیآزمایی این بند ، میان ایران و روسیه از یک سو و کشورهای غربی از سوی دیگر اختلاف نظر وجود دارد. مدیر کل آژانس معتقد است که در بخشهای دیگر توافق هستهای، ایران به ارائه بیانیه، قرار دادن فعالیتهای خود تحت پادمانهای آژانس یا اعطای دسترسی به ما متعهد شده است. اما در بند T چنین تعهداتی وجود ندارد.
از سوی دیگر دولت دونالد ترامپ، سرمایهگذاری زیادی بر سر احیای بند T و وضع اختیارات ویژه برای آژانس صورت داده است. چندی پیش «مارک فیتزپاتریک» یکی از مقامات اسبق وزارت خارجه آمریکا به ترامپ توصیه کرد که از ظرفیت بند T ضمیمه اول برجام به عنوان بهانهای برای بازرسی از اماکن نظامی در ایران استفاده کند. وی معتقد است راستیآزمایی بند T، صرفا در صورت دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی به اماکن نظامی در ایران امکانپذیر خواهد بود.بند T ضمیمه اول برجام ، به صورت بالقوه حاوی الزاماتی برای دسترسی های منظم به اماکن نظامی ایران است. با این حال، مقامات آمریکایی در صددند این امکان بالقوه را به یک توانایی بالفعل تبدیل کنند. در این خصوص، ایران و روسیه معتقدند که بر اساس متن صریح و غیر قابل تغییر برجام، آژانس اختیاری در این خصوص ندارد و از این رو، درخواست آمانو برای شفافسازی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام نیز وجههای قانونی ندارد.
با این حال، سوال اصلی اینجاست که چرا مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، این درخواست را در برهه زمانی فعلی مطرح کرده است؟ آیا میان اصرار اخیر آمانو برای شفافسازی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام و دیدار اخیر وی با نیکی هیلی نماینده ایالات متحده در سازمان ملل متحد ارتباطی وجود دارد؟ پاسخ این سوال مثبت است!
نیکی هیلی، ماموریت دارد تا تمرکز ویژهای بر روی پاشنهآشیل برجام، یعنی بازرسی از اماکن نظامی ایران صورت دهد. یوکیو آمانو نیز با طرح موضوع شفافسازی در خصوص بند T ضمیمه اول برجام، سعی کرده مسیر ترامپ را در این خصوص هموار کند. نباید فراموش کرد که ترامپ حدود دو هفته دیگر و در نیمه ماه اکتبر، گزارش خود در خصوص پایبندی ایران به برجام را به کنگره ارائه خواهد داد. در این گزارش، ترامپ قصد دارد موضوع ممانعت ایران در خصوص بازرسی از اماکن نظامی خود را مطرح ساخته و بر روی آن مانور دهد. در این معادله، آمانو نیز با ترامپ همراه شده است.