گروه اقتصادی-

بانک مرکزی روز چهارشنبه با انتشار گزارشی جدید ادعا کرد نرخ تورم در شهریورماه دوباره تک‌رقمی شده و از 10 درصد به رقم ۹/۹ درصد رسیده است. چند روز قبل‌تر هم مرکز آمار نرخ تورم در شهریور را هشت درصد اعلام کرده بود.
هرچند نرخ تورم در بازه روی کارآمدن دولت یازدهم با روند نزولی خود به زیر 10 درصد رسید اما یکی از انتقاداتی که همواره به این آمار می‌شد، بالاتر بودن این نرخ در بخش‌های مربوط به خوراکی بوده و هست.
به عنوان نمونه در بهمن ماه سال گذشته گزارشی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر شد که نشان می‌داد حدود 45 قلم از 56 کالاهای اساسی نسبت به سال قبلش گران شده و متوسط این گرانی هم بیش از 14 درصد (یعنی حدود شش درصد بیشتر از تورم کل) بوده است.
لذا اولین نقدی که به کاهش نرخ تورم وارد می‌شود مربوط به بالاتر بودن تورم مواد خوراکی از تورم کل می‌باشد، چنانچه جدیدترین آمارهای بانک مرکزی از متوسط قیمت خرده فروشی در تهران که مربوط به هفته آخر شهریور ماه هست نیز نشان می‌دهد قیمت چند کالای خوراکی با افزایش قابل توجهی مواجه شده است.
به گزارش مشرق، آمار دولتی‌ها درباره تک رقمی شدن نرخ تورم در حالی است که قیمت برخی از مواد غذایی افزایش قابل توجهی داشته، تا جایی که چند روز قبل محمد شریعتمداری وزیر صنعت از دستور حسن روحانی برای بررسی علل گرانی بیش از ۲۰ درصدی برخی کالاهای اساسی سخن گفت. به هر حال، آمارها نشان می‌دهد در یک سال اخیر قیمت برخی از مواد غذایی به طور لجام گسیخته افزایش پیدا کرده است که رکورددار آن بادمجان، پیاز و نارنگی است که به ترتیب در یک سال اخیر ۹5، ۵۹ و ۵۸ درصد گران شده‌اند. چندی پیش نیز رهبر معظم انقلاب در دیدار با هیئت دولت اظهار داشتند: «آمارهای ارائه شده در بخش اقتصاد بر اساس مبانی علمی مطرح می‌شود، اما این آمارها به‌طور کامل و در همه‌جا، نشان دهنده وضع واقعی کشور و زندگی مردم نیست، بنابراین در این میان مشکلی وجود دارد که باید آن را شناخت و حل کرد.»
ایشان به موضوع تورم نیز اشاره کرده و افزودند: «بر اساس این آمارها، تورم از چند ده درصد به زیر ده درصد رسیده، اما آیا قدرت خرید مردم و ارزش پول ملی نیز در همین مقیاس، بالا رفته است؟»هم اکنون نیز افزایش بیش از 50 درصدی قیمت کالاهایی مانند بادنجان، پیاز، نارنگی، لوبیا سبز و بیش از 30 درصدی انار، گوجه فرنگی، کدوسبز، کره پاستوریزه، سیب زمینی؛ به خوبی نشان می‌دهد که افزایش قیمت بسیاری از کالاهای خوراکی بسیار بیشتر از نرخ تورم است.
همچنین ادامه آمار بانک مرکزی از خرده فروشی‌های تهران در هفته آخر شهریور نشان می‌دهد کالاهایی مانند لپه، چای خارجی، نخود، لوبیا سفید و سبزی‌های برگی هم بیش از 20 درصد افزایش قیمت داشته‌اند.
به عبارت دیگر این 14 قلم از کالاهای خوراکی بیش از 20 درصد افزایش قیمت داشتند. (هرچند میانگین تمام گروه‌های خوراکی حدود 10/5 درصد است اما منفی بودن برخی گروه‌ها موجب شده تا ارقام بالا در میانگین تورم خوراکی چندان دیده نشود)
لذا تفاوت میان رقم «نرخ تورم» و رقم «افزایش قیمت کالاهای خوراکی» نشان می‌دهد نمی‌توان کاهش تورم را به تنهایی به عنوان دستاورد بزرگ دولت در راستای بهبود معیشت مردم به شمار آورد.
در همین زمینه، دومین نقدی که در خصوص دقیق نبودن آمار تورم در زمینه سنجش معیشت مردم مطرح می‌شود مربوط به نسبت هزینه‌های خوراکی و آشامیدنی به کل بودجه خانوار می‌باشد.
طبق آمار بانک مرکزی از بودجه خانوار شهری، سهم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از 27/1 درصد در سال 91 (که سال پایانی دولت دهم محسوب می‌شود) طی چهار سال دولت روحانی به رقم 23/5 درصد کاهش یافته که نشان می‌دهد مردم رقم کمتری نسبت به چهار سال قبل توانسته‌اند به خوراکی‌ها اختصاص دهند.
آنچه در این میان از اهمیت بالای برخوردار است توجه به این نکته است که مواد غذایی (با توجه به اینکه سهم قابل توجهی را در سبد خرید اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه را به خود اختصاص داده اند)، با سرعت در حال گرانی می‌باشند اما به علت آن که سهم این مواد در سبد کالاهای مصرفی در فرمول تورم، قابل توجه نیست، نرخ تورمی که اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه تحمل می‌کنند بیشتر از نرخ تورم اعلامی است.