دکترشعبانعلی رمضانیان

حضرت آقا به مناسبت هفته دولت دردیدار با رئیس‌جمهور و اعضای کابینه با ‌اشاره به کار و تلاش جهادی و مضاعف مسئولان برای رفع مشکلات، چندین توصیه مهم شخصیتی، رفتاری وکاری به آنها داشتند و خاطرنشان کردندکه؛ اکنون نوبت رئیس‌جمهور و وزراست که اقدام و عمل را آغازکنند.
یکی از توصیه‌های مهم و اساسی معظم‌له، توصیه به پیگیری و نظارت بر زیر مجموعه و همچنین داشتن برنامه دقیق و مدون و علمی بود که قاعدتاً می‌بایست همه دستگاه‌ها و مجموعه‌های دولتی و غیر‌دولتی نسبت به آن مبادرت نمایند.
آموزش و پرورش یکی از چندین وزارتخانه و دستگاهی است (البته مهم‌ترین وزارتخانه)که شامل توصیه مستقیم رهبر معظم انقلاب می‌باشد که با همه بخش‌ها و دستگاه‌های دیگر سر و کار دارد و در بلندمدت و کوتاه‌مدت برآنها و سرنوشت جامعه، اثرگذار است و از قضا در نظر و نگاه حضرت آقا نیز، اهمیت فوق‌العاده دارد و جزء مخاطبین اصلی است که می‌بایست دست به اقدام و عمل بزند و به همه دوازده توصیه، ازجمله همین موضوع پیگیری و نظارت بر زیرمجموعه جدی‌تر از گذشته عمل کند.
پیگیری و نظارت هردستگاهی (ازجمله آموزش وپرورش) امرلازمی است که البته به دنبال دستور و برنامه و آن هم دستور و برنامه حساب شده و هدفمند که نتیجه سیاستگذاری و جهت‌گیری درست است، حاصل می‌شود.
به عبارت دیگر در هر سازمانی زمانی موضوع پیگیری و نظارت مطرح می‌شود که قبل از آن دستور و برنامه‌ای داده شده باشد و دستور و برنامه نیز منطبق با اهداف و سیاست‌های طراحی شده و لازم‌الاجرا باشد.
پیگیری و نظارت لازمه موفقیت و یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابزارهای مدیریت است.
آموزش وپرورش به دلیل تربیت انسان خودبه‌خود جزء پیچیده‌ترین سازمان‌هاست. علاوه‌ بر آن به دلیل گستردگی جغرافیایی و پراکندگی در اقصی نقاط و سر و کار داشتن با آحاد جامعه درشهرها و روستاها و زیر پوشش داشتن قریب به 13 میلیون دانش‌آموز و یک میلیون معلم، بر پیچیدگی‌اش افزوده می‌شود و لذا لازم است برای هدایت درست و مدیریت صحیح، اهداف آن مشخص، سیاست‌ها در هر بخش و زمینه روشن و برنامه‌های عملیاتی آن دقیق و مدون باشد و مرتب مورد نظارت و کنترل قرار داشته باشد و با ساز و کارهای فعال و مستمر، فعالیت‌های همه اجزاء آن مورد سنجش قرار گیرد و مراقبت شود که هر برنامه و اقدام مطابق خواسته‌ها و مبنی بر بایسته‌ها به اجرا درآید تا انحراف در فعالیت‌ها حاصل نشود.
مهم‌ترین موضوعات نیازمند پیگیری در آموزش و پرورش
پیگیری و نظارت روی دیگر سکه برنامه‌ریزی است. بر این اساس مهم‌ترین و اساسی‌ترین عرصه‌ها و موضوعات نیازمند پیگیری در آموزش و پرورش همان عرصه‌ها و موضوعات اولویت‌داری هستند که هرسال از طرف علاقه مندان و دلسوزان تعلیم و تربیت بیان می‌شوند و رهبر معظم انقلاب نیز، بارها بر آن تأکید می‌نمایند. عرصه‌ها وموضوعاتی از قبیل؛
1-صحت و سلامت دستگاه تعلیم و تربیت از حیث مالی و اقتصادی، ازجهت مدیریت و اصلح‌گزینی و پرهیز از جناحی شدن و سیاسی بازی.
2- جهت گیری و اهداف شامل؛ امور پرورشی و تربیتی، تربیت دینی و اخلاقی، توجه به خلاقیت و نوآوری و پرورش فکر و اندیشه و مهارت به جای حافظه‌محوری و حافظه‌پروری.
3-  منابع انسانی و چگونگی تأمین، حفظ وتقویت آن؛ از گزینش و استخدام گرفته تا تربیت معلم (دانشگاه فرهنگیان) شأن وکرامت معلم، نشاط وشادابی کارکنان، اعتقادات وگرایشات معلمان، احساس مسئولیت معلمی، مشکلات و مسائل معیشتی، خدمات رفاهی، مطالبات حقوقی و...
4- زیر ساخت‌ها و زیربناها شامل؛ اماکن و فضاهای آموزشی، تجهیزات و امکانات، بودجه و سرانه آموزشگاه‌ها و مدارس (بویژه مدارس شبانه‌روزی).
5 - نظارت برعملکرد مجموعه؛ از نحوه گسترش مدارس دولتی و غیردولتی و مدارس هیئت امنایی تا نظارت بر رفتار وکردار معلمان و دانش‌آموزان، نظارت بر محتوا وشیوه‌های تربیت و تدریس درکلاس‌های درس، محیط مدرسه، اردوگاه‌ها و فعالیت‌های فوق برنامه.
6- کنترل و ارزیابی نسبت به خروجی دستگاه در درس‌ها و سطوح مختلف و پیگیری وضعیت افت تحصیلی.
7 - پیگیری و نظارت بر نحوه اجرای سند تحول بنیادین و چگونگی همخوان و هم تراز کردن نظام تعلیم و تربیت با تعلیم و تربیت اسلامی و انتظارات و اقتضائات آن همه و همه جزء مواردی است که باید مورد پیگیری و نظارت دقیق قرار گیرد تا نسبت به سلامت و عملکرد آموزش و پرورش و آینده انقلاب اطمینان بوجود آید. چیزی که متأسفانه طی این سال‌ها مورد اهتمام و عمل قرار نمی‌گیرد و از آن غفلت زیادی صورت می‌گیرد.
مشکلات آموزش و پرورش
 درمسیر پیگیری و نظارت
اکنون آموزش و پرورش درمسیر پیگیری و نظارت، با دو مشکل جدی درکنار بعضی مشکلات دیگر روبروست. هم از لحاظ اقتصادی دچار نابسامانی است و قادر به تهیه وتأمین نیازهای اساسی خود نیست و هم ملاحظات سیاسی و نگاه‌های جریانی به او اجازه اصلاح روند نمی‌دهد. اقتصاد آن باعث شده که نتواند منابع و اعتبارات لازم برای اداره خود، اداره کارکنان و اداره مدارس وکلاس‌های درس و امکانات و تجهیزات و ... را فراهم کند و لذا همین مسئله گردانندگان را تا حد زیادی راضی و قانع کرده و حتی آنان را به سمت کار اقتصادی و فضای بنگاه داری پیش برده و توجیهی شده اساسی، برای عدم پیگیری و نظارت برعملکرد وحتی نادیده گرفتن کوتاهی‌ها و کمبودها و دور شدن عملی این دستگاه از وظیفه ذاتی و بنیادی آن و ملاحظه سیاسی و بعضی جاها سیاست‌بازی و جهت‌گیری‌های جناحی مسئولین و طمع‌ورزی‌های باندی هم مجال حرکت درست و پیگیری و نظارت دقیق را از این مجموعه گرفته است.
آفت‌هایی مثل عزل و نصب‌های باندی و جریانی، توجیه اقدامات غلط با نگاه سیاسی و انداختن مسائل و مشکلات به گردن جناح مقابل، غفلت از مسائل اساسی ومشغول کردن مجموعه به بعضی امور کم اهمیت و حتی غیر ضرور، سرپوش گذاشتن بر کاستی‌ها وکمبودها با توجیه جناحی، نبود نظارت و نظارت توسط بعضی افراد فاقد صلاحیت و لابی‌گری و واسطه‌گری برای جبران تعهدات و قول و قرارهای انتخاباتی، ازجمله موانع پیشرفت صحیح این دستگاه و امر خطیر نظارت و پیگیری است.
اداره دانشگاه فرهنگیان به عنوان تنها ساز و کار تعلیم و تربیت با سرپرست طی چهارسال، خالی گذاشتن ظرفیت‌های پردیس‌های تربیت معلم و جذب پذیرش نکردن دانشجو معلم با وجود نیاز ضروری درحال حاضر و کسری قابل توجه درچند سال آینده، تأخیرهای طولانی و غیر قابل توجیه در پرداخت‌های معلمان و فرهنگیان، پرداخت نشدن سرانه مدارس، اختصاص پیدا نکردن اعتبارات فوق‌برنامه و برنامه‌های پرورشی، اجرا نشدن سهم و قدر سایر دستگاه‌ها در امر آموزش و پرورش و پیگیر نشدن مسئولان و متولیان، کم توجهی و بی‌توجهی نسبت به نشاط و شادابی معلمان، نفوذ جریان سکولار در اجزاء و ارکان این نهاد مقدس و همراهی وکمک آنها به اجرای سند آموزش 2030، تخلف مالی میلیاردی در صندوق ذخیره فرهنگیان، بازی با عواطف و احساسات هزاران فرهنگی و برخورد جدی نکردن با سوءاستفاده‌کننده‌ها و بی‌انضباطی‌ها طی این سال‌ها، نیز نشانه‌های نبود نظارت و نبود پیگیری متناسب با شأن و جایگاه تعلیم و تربیت است. از این رو اکنون و درشروع اولین سال تحصیلی دولت دوازدهم و به اقتضاء اقدام و عمل در مجموعه عظیم آموزش و پرورش، شایسته است که شاهد عزمی جزم و اهتمامی وافر برای پیشبرد هرچه بهتر و بیشتر تعلیم وتربیت اسلامی باشیم و عملاً شاهد باشیم که به توصیه‌های داعیانه رهبر معظم انقلاب بویژه توصیه به پیگیری و نظارت بر فعالیت‌های هدفمند و برنامه‌ریزی شده دراین حوزه عمل می‌شود. یعنی پیگیری و نظارت از بیرون و درون آموزش وپرورش و مراقبت بر جهت‌گیری‌ها، سیاست‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌ها توسط جاهایی مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس شورای اسلامی و خود دولت و وزارت آموزش و پرورش و همه دلسوزان و علاقه‌مندان به تعلیم و تربیت اسلامی برای تحقق جامعه اسلامی و استفاده حداکثری از منابع و امکانات و جلب رضایت خاطر کارکنان، معلمان، دانش‌آموزان و رضایت خاطر خانواده‌ها و تحقق تعلیم وتربیت دلخواه اسلام و جامعه اسلامی.