خاطرات مرضیه حدیدچی (دباغ) - 53
پاسخ گورباچف به نامة امام (ره)
طی یک دیدار وزیر امور خارجه شوروی ضمن تسلیم پیام کتبی میخائیل گورباچف به امام امت محتوای این پیام را به استحضار امام خمینی رساند.
در این دیدار ابتدا شواردنادزه گفت:
از حضرت امام بسیار متشکرم از این فرصتی که برای ملاقات با شما به دست آوردم. مأموریت دارم پیام جوابیه میخائیل سرگئی گورباچف را تسلیم حضرت امام کنم. سعی خواهم کرد به طور خیلی مختصر محتوای این پیام را برای شما عنوان نمایم. ابتدا میخواستم عرض کنم که واقعیات تبادل پیامها بین رهبران کشور ما، یک پدیده منحصر به فرد در روابط فیمابین است. اعتقاد ما بر این است که شرایطی پیش آمده است تا روابط فی مابین دو کشور ما وارد یک مرحله کیفی جدیدی برای همکاریها در تمامی زمینهها شود.
آقای گورباچف در پیام خود اشاره میکنند که پیام جنابعالی خطاب به دبیر کل کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی از مفاهیم فراوان سرشار است.
تمامی اعضای هیئت رهبری شوروی متن پیام جنابعالی را مطالعه کردند. شکی نیست که ما در موارد عمدهای اتفاق نظر داریم اما مواردی هم هست که ما اختلاف نظر داریم. اما این مهم نیست.
پیام شما ملاحظات عمیق راجع به سرنوشت بشریت دارد. آقای گورباچف عقیده دارند که ما در مهمترین مورد اتفاق نظر داریم یعنی انسانها باید یاور یکدیگر باشند تا بشریت فناناپذیری به خود بگیرد.
چنانچه انسانها متحد نشوند خطر فاجعه برای بشریت وجود دارد، چون امکانات بالقوه برای به وجود آوردن چنین فاجعه توسط خود انسانها ]تدارک[ شده است.
آقای گورباچف معتقد است که مبارزه در راه نیل به یک دنیای عاری از سلاح هستهای و آزاد از زور، وظیفه تمامی ملتهاست.
و اما راجع به سیاست خارجی اتحاد شوروی، هدف ما تعمیم رجحان ارزشهای مشترک برای تمامی ملتها و برتری این ارزشها بر تمامی منافع دیگر؛ چه طبقهای و چه ملی است.
اقای گورباچف به شما مینویسد که حرفهای امام راجع به حسن نیت رهبری ایران جهت داشتن روابط حسنه و حسن همجواری با اتحاد شوروی با واکنش خوب از طرف رهبران شوروی مواجه شده است. ما دارای یک مرز بسیار طولانی هستیم. همچنین دارای سنن دیرینه مناسبات و روابط فرهنگی بین دو ملت هستیم.
ما اساس خوبی برای استمرار مناسبات بر پایه جدید داریم، یعنی بر پایه اصول احترام متقابل، تساوی حقوق و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر.
آقای گورباچف مینویسد که در سیاست بینالمللی، ما پیرو یک اصل اساسی هستیم، یعنی اصل احترام به آزادی انتخاب برای هر انسان و هر ملت. نتیجتا کشور ما و تمامی ملت ما از انقلاب بزرگ شما حسن استقبال کرده است. استبداد شاهنشاهی در ایران مردم خود را استثمار کرده و از روشهای واقعا بربریت استفاده میکرده و شرافت و آبروی ملت خود را برای جلب رضایت نیروهای خارجی پایمال کرده. انقلاب شما انتخاب ملت شما بوده است و ما از این انتخاب همیشه پشتیبانی کرده و میکنیم. آقای گورباچف در پیام خود مینویسد که ملت ما نیز انتخاب خود را به عمل آورده و این در سال 1917 بود. در رهگذر ما هم مشکلات بزرگی بود و هم موفقیتهای چشمگیری بوده هم اشتباهات وخیمی بوده است و نقض حقوقبشر هم بوده که ما این اشتباهات خود را اصلاح میکنیم و آن را محکوم میکنیم. علیرغم تمامی مشکلات، ما از دستاوردهای خود توانستیم دفاع کنیم چون انتخاب مردم راست بوده است.
میخواستم به استحضارتان برسانم که مسئله آزادی انتخاب در دستور روز زندگی بینالمللی کنونی نیز هست. ما برای خود سؤالی داریم چرا که راه برای ادامه رهگذر پیدا کنیم: آیا این، راه ما ]باید[ راه کهنه و دگماتیک باشد یا راه جدید و انقلابی؟ انتخاب ما به نفع راه دوم است، ما در کشورمان انقلاب داریم، اما یک انقلاب مسالمتآمیز بدون سنگرها و بدون توسل به زور، ما خواستیم که حضرت امام بدانند که در کشور ما روند تجدید و بازسازی ادامه دارد. بازسازی اقتصادی و سیاسی، تجدید ارزیابیهای ما و طرز تفکر ما و تجدید نظریاتی که ما قبلا داشتیم.
آقای گورباچف اشاره میکند که اخیرا تحولات عظیمی در جهان پدید آمده؛ فکر میکنیم میشود گفت که ما در آستانه یک نظام جدید اقتصادی و سیاسی قرار داریم.