به گزارش شرکت خدمات انفورماتیک، چکاوک سامانه‌ای برای پذیرش و پردازش الکترونیکی چک‌های کاغذی بین بانکی و انجام تراکنش‌های مبتنی بر آنها به صورت کاملاً الکترونیکی است که به جای برگه چک، تصویر پشت و روی آن برای پردازش نهایی محتوا به بانک مربوطه ارسال شده و نتیجه پردازش، به صورت الکترونیکی به شعبه پذیرنده چک بازگردانده می‌شود.
این سامانه که از سال 1394 راه‌اندازی شده، امکان نظارت موثر بانک مرکزی، رهگیری لحظه‌ای وضعیت چک‌های اشخاص، اتصال برخط به اطلاعات و سوابق مشتریان، ابلاغ سریع چک‌های برگشتی، تسریع در فرآیند تسویه چک و شفاف‌سازی و امکان نظارت متمرکز بر نحوه و حجم تبادل چک‌های اشخاص را با امنیت کامل به ارمغان آورده است.
بنابر گزارش شرکت خدمات انفورماتیک، در سال 1395 بیش از 124 میلیون چک در سامانه چکاوک تبادل شده که نسبت به سال قبل از آن چهار درصد رشد نشان می‌دهد.
از این آمار، بیش از 107 میلیون چک وصول شده و حدود 17 میلیون چک نیز برگشت خورده است که نسبت به سال 94 تعداد چک‌های وصولی 3/3 درصد افزایش و چک‌های برگشتی 8/8 درصد کاهش نشان می‌دهد.
در همین راستا، چنانچه ایسنا گزارش داده است، طبق آخرین آمار مبادله چک در اردیبهشت ماه سال جاری، چک‌های برگشتی با رشد 36 درصدی مواجه شده‌اند.
آخرین آمار مربوط به مبادله چک از این حکایت دارد که در اردیبهشت ماه امسال حدود 9/6 میلیون فقره چک به مبلغ حدود 59 هزار میلیارد تومان مبادله شده است. این رقم از نظر تعداد حدود 28/9 و از نظر مبلغ تا 55/5 درصد افزایش یافته است.
درحالی که چک‌های مبادله شده را مجموعه‌ای از چک‌های وصولی و برگشتی تشکیل می‌هد که چک‌های وصولی در اردیبهشت حدود 8/1 میلیون فقره بوده که تا 27 درصد رشد دارد. از سوی دیگر مبلغ چک‌های وصولی با رشد 53 درصدی نسبت به ماه قبل به 46 هزار میلیارد تومان رسیده است. در مجموع در اردیبهشت ماه در کل کشور 84/3 درصد از کل تعداد چک‌های مبادله‌ای و 78/1 درصد از کل مبلغ آن وصول شده است.
چک‌های برگشتی آماری حدود 1/5 میلیون فقره از چک‌های مبادله شده را به خود اختصاص داده‌اند و مبلغی بالغ بر 13 هزار میلیارد تومان را دربر می‌گیرند. تعداد چک‌های برگشتی 36 درصد و مبلغ آن تا 62/7 درصد افزایش یافته است. باید یادآور شد که در رشد چک‌های برگشتی، افزایش چک‌های مبادله شده مورد توجه است.عمده دلایل برگشت حدود 1/5 میلیون فقره چک به کسری یا فقدان موجودی برمی‌گردد. به عبارتی از نظر تعداد 97/4 و از نظر مبلغ تا 96/3 درصد از کل چک‌های برگشتی به دلیل کسری یا فقدان موجودی بوده است.
گفتنی است، از نظر اقتصادی، حجم چک‌های در گردش و همچنین پذیرش عام آن به طور ویژه‌ای به اطمینان و اعتماد به روابط پولی برمی‌گردد. وقتی در یکسال 17 میلیون چک برگشت می‌خورد و همچنان که آورده شد در آخرین آمارها هم که مربوط به اردیبهشت ماه سال جاری است باز هم رشد قابل توجه دارد، یعنی رکود همچنان در کشور وجود داشته و آمار رشدهایی که اعلام می‌شود بیانگر وضعیت رونق اقتصادی نیست چون همانطور که گفته شد بیش از 97 درصد از چک‌های برگشتی مربوط به عدم موجودی کافی بوده است یعنی پولی در دست مردم نیست که پرداخت کنند و مسلماً این وضع کسادی نمایشگر رکود یا رونق اقتصادی تا آمار رشدهای وابسته به نفت.