نگاهی به عوامل موثر بر رونق تولید داخلی و توسعه اقتصاد درون‌زا-بخش دوم
تحقق اقتصاد مقاومتی با خرید کالای وطنی
بنده به مسائل معیشت مردم خیلی فکر می‌کنم؛ خیلی دغدغه‌مندم نسبت به مسئله معیشت مردم، امّا هرچه فکر می‌کنم، هرچه با کارشناس‌ها و آدم‌های وارد و مطلع مشورت می‌کنم، می‌بینم جز این راهی وجود ندارد که ما قاطعا تکیه کنیم به مسائل داخلی. اینکه تجار خارجی بیایند و بروند و هیچ آبی هم از اینها گرم نشود - که تا حالا نشده - الان حدود یک‌سال است مدام می‌آیند و می‌روند؛ کاری هم نکرده‌اند. اگر هم بخواهند کاری کنند، تصرف بازار ایران است که درست به ضرر ما است. فایده آمد و رفت این هیئت‌ها باید سرمایه‌گذاری باشد، باید ایجاد تولید باشد، باید در جاهایی که احتیاج داریم به فناوری جدید، فناوری جدید باشد؛ اینها باید باشد؛ اینها نیست یا کم است. این چیزها را بایستی مسئولین محترم رعایت کنند، دنبال کنند. اینکه ما گفتیم اقدام و عمل، البته حالا مشغولند، باید ان‌شاءالله نتیجه کار محسوس بشود، ملموس بشود که مردم حس کنند، لمس کنند؛ راه این است.
(بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اقشار مختلف مردم- 11 مرداد95 )
برای بهبود سرمایه‌گذاری و افزایش تولید داخلی دو دسته راهکارهای ایجابی و سلبی توسط کارشناسان اهل فن ارائه شده که اهم آنها عبارتند از:راهکارهای ایجابی، بهبود فضای کسب و کار و سرمایه‌گذاری درکشور، اجرای دقیق وکامل سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی، برطرف نمودن پدیده دیوان‌سالاری پیچیده فرا‌روی سرمایه‌گذاری و تولید، هدایت و تخصیص منابع بانکی و تامین نقدینگی لازم برای فعالیت‌های مولد اقتصادی،ارزش نهادن به کار و تلاش و فرهنگ‌سازی در این خصوص، اصلاح مدیریت کلان اقتصادی و تجاری درکشور، گسترش مناسبات و پیوندهای منطقه‌ای و حضور فعال در بازارهای جهانی با هدف توسعه مبادلات اقتصادی و تجاری، حمایت از نوسازی و تجهیز بنگاه‌های تولیدی به دانش فنی روز با هدف ارتقای بهره‌وری و رقابت پذیری،توسعه بسترهای تحقق اقتصاد دانایی محور،هدایت برنامه‌ریزی شده درآمدهای ارزی نفت به سمت سرمایه‌گذاری‌های مولد پایدار،مدیریت کلان در ایجاد زنجیره ارتباطی بین بنگاه‌های کوچک و متوسط با بنگاه‌های بزرگ ملی جهت نظام‌مند و هدفمند نمودن تولیدهای بنگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط، بسترسازی برای تامین امنیت اقتصادی با تکیه بر حفظ حقوق مالکیت معنوی و تسریع در امر رسیدگی به جرایم اقتصادی.
راهکارهای سلبی: کاهش ریسک ومطمئن نبودن فعالیت‌های مولد اقتصادی، افزایش ریسک فعالیت‌های غیرمولد اقتصادی، شناسایی گلوگاه‌های سوداگری دراقتصاد ایران و برنامه‌ریزی مدبرانه برای حذف و خشکاندن آنها، جلوگیری از واردات بی‌رویه کالاهای خارجی و اتخاذ تدابیر و سیاست‌های صحیح فرا روی واردات، کاهش بی‌ثباتی و تغییرات مکرر قوانین و مقررات فرا روی تولید و کار، شناسایی، مقابله و ریشه‌کنی مفاسد اقتصادی و رانت‌های مختلف، مبارزه جدی با قاچاق کالا و افزایش جرایم متخلفان.
رونق تولید داخلی با تکیه بر
اقتصاد مقاومتی از نگاه شهروندان
- مجتبی حسن زاده یک شهروند: با خرید تولیدات داخلی ضمن لبیک گفتن به فرمایشات حضرت آقا کمک بسزایی به اشتغال جوانان این مرزوبوم خواهیم کرد.
- یک صاحب نظراز اصفهان: اگر تمامی شرکت‌ها خروجی کیفیت محصولات ایرانی را به کارخانه‌ها منتقل نمایند تا عیوب احتمالی برطرف شود،شاهد کیفیت بهتر در روند کار خواهیم بود.
- حسن میرزایی یک کارشناس مسائل اقتصادی: مزایای اقتصادی ناشی از تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی عبارتند از: -۱حفظ مشاغل موجود دربخش‌های تولیدی به عبارتی حفظ وضع موجود اشتغال درکشور -۲ گسترش و ایجاد مشاغل جدید به واسطه فراهم شدن تقاضای جدید برای محصولات موجود وخدمات جدید و درنتیجه کاهش نرخ بیکاری -۳ گسترش چرخه‌های تولید به صورت مستقیم وغیر مستقیم، برای تقویت بنیان‌های امنیتی و دفاعی کشور -۴ افزایش توان پولی، مالی و اعتباری کشور و افزایش قدرت وام‌دهی به سایر کشورها -۵ افزایش درآمدهای ناشی از مالیات و افزایش منافع جمعی مردم -۶ سالم سازی و تقویت فرآیند‌های تولید، توزیع و مصرف کشور -۷ صرفه جویی‌های اقتصادی به واسطه استفاده بهینه از تجهیزات تولید و صرفه‌جویی‌های ناشی از مقیاس تولید.
- محمد رضا نوبهار: ما باید با خرید کالاهای ایرانی تولید‌کنندگان کشورمان را حمایت کنیم تا روز به روز بتوانند کیفیت خدمات خود را افزایش دهند.
- حامد نظری: نمی‌توان همه تقصیرات را سر مردم گذاشت، اگر تولید‌کنندگان ایرانی محصولات مناسب تولید کنند، واردات و قاچاق کم می‌شود.
- حسین پورمحمدی: خرید کالای ایرانی و حمایت از تولید کنندگان ایرانی را واقعا باید یک وظیفه دانست و در این راستا باید تا جایی که امکان دارد تلاش کرد.
- فرتاش شهبازی زاده: اگر می‌خواهیم مردم به خرید کالای خارجی عادت نکنند، باید از کالای ایرانی به طور بی‌شائبه حمایت کنیم، چرا که حمایت از تولیدات داخلی پاسداری از اقتصاد ملی و تداوم راه شهیدان است.
آنچه در بالا خواندید نمونه‌هایی از نظرات شهروندان درباره ضرورت رونق تولید داخلی با تکیه بر اقتصاد مقاومتی است.
خریدکالاهای وطنی،حل مشکلات اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی
اکبر میر ثابتی یک کارشناس مسائل اقتصادی برایمان توضیح می‌دهد: «مقام معظم رهبری در دیدار سال گذشته خودبا کارگران سراسر کشور به مسئله تولید داخلی از زاویه دیگری توجه نموده و تاکید داشتند که تولید داخلی باید مقدس شمرده شود و همگان حمایت از تولیدات داخلی را به عنوان یک وظیفه برای خود قلمداد کنند؛لذا حمایت از تولیدات داخلی یکی ازمطالبات مهم رهبری است که در تحقق اقتصاد مقاومتی و رفع مشکلات اقتصادی مردم می‌تواند کارسازباشد. در اقتصاد مقاومتی تولید داخل مهم قلمداد می‌شود. در واقع برای حصول به اقتصاد مقاومتی باید از تولید داخلی استفاده کنیم.مردم باید خود راه مصرف کالاهای خارجی را ببندند و مصرف تولیدات داخلی را بر مصرف کالاهایی با مارک‌های خارجی ترجیح دهند. به عبارت دیگرحمایت از تولید ملی، آن بخشِ درون زای اقتصاد ماست و به این بایستی تکیه کرد.»
این کارشناس اهل فن ادامه می‌دهد: «یکی از تاکیدات رهبری در مورد تولید داخلی وحمایت از آن، ممانعت از ورود کالاهای خارجی که مشابه داخلی دارند. درمواردی مشاهده می‌شود برخی از مسئولین به دلیل منافع شخصی از ورود این کالاها ممانعت نکرده و حتی در مواردی سازمان یافته به صورت قاچاق وارد می‌کنند. این مسئله در نگاه رهبری به شدت مذموم قلمداد می‌شود. ایشان تأکید دارند باید از ورود کالاهای خارجی که مشابه داخلی دارد، جلوگیری کرد.متاسفانه در کشور ما علاوه بر این مسئله فروشگاه‌هایی وجود دارد که در دو شهر تهران و شیراز شعبه‌هایی دارند، درآمد این فروشگاه‌ها زیاد است و این پول‌ها به جیب سرمایه داران صهیونیستی می‌رود؛لذا وجود این فروشگاه‌ها و گسترش آن نمود عینی ضربه به اقتصاد ملی و تولید داخلی است.»
میر ثابتی درباره جلوگیری از ورود کالاهای وارداتی به صورت معقول توضیح می‌دهد: «از نکات دیگری که در جهت حمایت از تولید داخلی مفید و موثر است، جلوگیری از ورود کالاهای وارداتی به صورت معقول است. متاسفانه در بسیاری موارد مشاهده می‌شود برخی کالاهای وارداتی هیچ امتیاز والایی نسبت به کالاهای داخلی ندارد، اما از آنجایی که برخی به غلط عادت کردند از کالاهای خارجی استفاده کنند،از این کالاها استقبال می‌کنند. درحالی که این کالاها ممکن است از استانداردهای لازم و بهداشتی برخوردار نباشد و حتی در مواردی مصرف آن سلامت آدمی را به خطر اندازد. نمونه این موارد را می‌توان در برخی کالاهای آرایشی بهداشتی مشاهده کرد که غیربهداشتی بوده و ورود این کالاها به کشور هیچ ضرورتی نداشته و ندارد.»
وی در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «برخی به بهانه اینکه کشور از فناوری پیشرفته‌ای برخوردار نیست، مبادرت به واردات کالاهایی می‌کنند؛ درحالی که کشور ما برخوردار از نیروی انسانی متخصص و شایسته‌ای است که با تلاش و کوشش توانسته است در بسیاری از عرصه‌ها جلوتر از بقیه کشورها حرکت کند. می‌توان با بهره گیری از ذهن‌های فعال موجود در کشور به بسیاری از فناوری‌ها دست یافت. به عبارت دیگر در این مسئله نباید گرفتار افراط شد و باید به اندازه و به میزان نسبت به ورود کالاها اقدام کرد. قطعا با بهره گیری از توان و ظرفیت‌های جوانان کشور می‌توان به جایگاه شایسته‌ای رسید.
از طرف دیگر اولین گام در حمایت از تولید ملی و سرمایه گذاران داخلی اصلاح الگوی مصرف به معنای ترغیب مردم به خرید کالای داخلی است. مسلما برای تحقق این امرمهم در شرایط کنونی اقتصاد جهانی باید تمامی توان در جهت سر و سامان دادن به بخش تولید و ارتقای کیفیت محصولات داخلی به کار گرفته شود. متاسفانه مردم نسبت به کالای ایرانی اعتماد ندارند. بی‌شک مهم‌ترین عامل در جهت توسعه مصرف کالاها و تولیدات داخلی اعتماد مردم به کیفیت آن است. در واقع اگر تولیدات داخلی استاندارد و باکیفیت باشند مردم تمایل بیشتری به مصرف آن از خود نشان می‌دهند.
اگر تا به حال به اين موضوع مهم اقتصادی که البته بر تمام شئون زندگی ما تاثير دارد توجه نکرده یا کم توجهی نموده‌ایم، پس از این انتظار می‌رود همه مسئولين و مردم سخنان رهبری را نصب العين خود قرار دهند و از خريد کالاهای خارجی پرهيز کنند. خواه‌ناخواه ما بايد به اين سمت حرکت کنيم؛ چرا که حل مشکلات اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی در گرو حمایت از تولید داخل و بهره گیری از توان و ظرفیت‌های داخل کشور است.»
فرهنگ‌سازی گام نخست خرید ایرانی
و رونق کسب و کار
امیر حسینی یک فروشنده لوازم خانگی در مورد ترویج فرهنگ خرید کالای ایرانی با وجود کیفیت مناسب بسیاری از کالاهای ایرانی که توان رقابت با نمونه‌های مشابه و مطرح خارجی را دارند، می‌گوید: «متاسفانه فرهنگ سازی مناسبی برای استفاده از محصولات تولید داخلی در جامعه ایجاد نشده است.حمایت از کالاهای تولید صنایع داخلی می‌تواند با خرید این تولیدات آغاز و به رونق واحدهای صنعتی و در نتیجه ایجاد زمینه اشتغال برای نیروی کار جوان جامعه منجر شود. ایجاد رغبت برای خرید کالاهای ایرانی در بازار، علاوه بر رونق بازار داخلی از عرضه محصولات بی‌کیفیت و قاچاق خارجی که بیشتر آنها فاقد استانداردهای لازم و نیز خدمات پس از فروش هستند، جلوگیری خواهد کرد.»
ناهید سراج‌زاده یک فرهنگی که برای خرید یک دستگاه آبمیوه‌گیری با کیفیت روانه بازار شده است، می‌گوید: «خرید کالای ایرانی به عنوان یکی از اساسی‌ترین راه‌های حمایت از تولید داخلی، موجب تقویت صنایع و اقتصاد داخلی شده و کاهش میزان بیکاری و به دنبال آن کاهش آسیب‌های اجتماعی را به ارمغان خواهد آورد.»
وی ادامه می‌دهد: «با توجه به کیفیت بالای بسیاری از محصولات و کالاهای تولیدی داخلی درمقایسه با نمونه‌های مشابه خارجی، گرایش و رغبت به خرید کالای ایرانی، تقویت و ارتقای سطح این محصولات را به دنبال خواهد داشت. خرید و استفاده از کالای تولید داخلی، نشان دهنده عرق و تعصب مردم نسبت به محصولی است که با دسترنج و تلاش جوانان این مرز و بوم به ثمر نشسته است. گرایش به استفاده از محصولات داخلی، حمایت آحاد جامعه را از نیروی کار کشورمان به عنوان فرزندان این جامعه نشان داده و از ایجاد بیکاری به واسطه حضور اجناس خارجی و قاچاق موجود در بازار پیشگیری می‌کند.
رونق بخش‌های تولیدی داخلی به واسطه حمایت از محصولات این صنایع نقش مهمی در ایجاد اشتغال و به تبع آن کاهش آسیب‌های ناشی از رکود و بیکاری از جمله طلاق و اعتیاد در جامعه خواهد شد.»
فرهاد محمدی یک مدرس دانشگاه به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «اولویت دادن به استفاده و نیز خرید کالاهای تولید داخلی با تقویت صنایع و بخش‌های تولیدی داخلی، حمایت از اشتغال جوانان و نیروی انسانی داخلی است.
ایجاد فرهنگ استفاده از کالاهای ایرانی به عنوان بخشی از راهبردهای اساسی برای رونق تولید داخلی، نیازمند ورود رسانه‌ها و فرهنگ سازی در بین آحاد جامعه است. خرید کالای ایرانی توسط مردم و نیز توجه به ارتقای کیفیت برخی از محصولات داخلی می‌تواند موجب توسعه بخش‌های صنعتی و ایجاد مزیت رقابتی برای حضور در بازارهای جهانی و منطقه شود.»
حمایت از تولید داخلی
لازمه تحقق اقتصاد مقاومتی
ابوالقاسم شیرازی رئیس‌اتحادیه تولید کنندگان و فروشندگان پوشاک تهران می‌گوید: «بیش از 3 میلیارد دلار حجم واردات پوشاک به کشورمان است که این به معنای از دست رفتن 385 هزار فرصت شغلی است. بر این اساس واردات بی‌رویه انواع پوشاک سبب از بین رفتن فرصت‌های شغلی و اشتغال زایی برای جوانان شده است و اگر مسئولین از صنایع کوچک و زود بازده حمایت نکنند، هنر ارزشمند طراحان و دوزندگان ایرانی به فراموشی سپرده می‌شود. این درحالی است که مبارزه با واردات و قاچاق بی‌رویه کالا، برند‌سازی پوشاک ایرانی، برداشتن موانع تولید و عرضه پوشاک در کشور و مشوق‌های صادراتی باعث تسریع در دستیابی به جایگاه نخست اقتصادی منطقه و توسعه پایدار اقتصاد خواهد بود.»
رئیس اتحادیه تولید کنندگان و فروشندگان پوشاک تهران در ادامه می‌گوید: «اصناف و بنگاه‌های زودبازده نقش بسیار مهمی در چرخه تولید، رونق کسب و کار و اشتغال زایی دارند و متاسفانه حمایت‌های لازم از این قشر صورت نگرفته است. اقتصاد مقاومتی در پی کاهش وابستگی‌ها به محصولات و خدمات خارجی و توسعه کشور است و ترجیح کالاهای داخلی بر اجناس خارجی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که آحاد مردم باید از آن حمایت کنند. رسانه‌ها با اشراف به داده‌ها و اطلاعات لازم این حوزه می‌توانند موجب فرهنگ‌سازی اقتصاد مقاومتی در بین مردم باشند.»