سرانجام دلارهای قطری کار خودش را کرد

 

 

 

بخش نود و پنجم

سعید مستغاثی

همان گونه که پیش‌بینی می‌شد فیلم «فروشنده» تولید مشترک کمپانی ممنتوی فرانسه و انستیتو فیلم دوحه (قطر) علی‌رغم قوانین آکادمی علوم و هنرهای سینمایی آمریکا (که ملیت کمپانی تهیه‌کننده فیلم، کشور آن را مشخص می‌کند) به عنوان نماینده ایران، نامزد اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان 2017 شد! این درحالی بود که پیش از این نیز برخلاف قواعد و ضوابط جشنواره فیلم کن، فیلم یاد شده پس از به پایان رسیدن زمان تعیین شده و بسته شدن کنداکتور جشنواره، درآن پذیرفته شد و در کنار هر 6 فیلم دیگری که توسط کمپانی قطری انستیتو فیلم دوحه، تولید و در جشنواره کن شرکت داده شده بودند، جوایزی نیز از این جشنواره دریافت نمود!

اما آنچه پیش از نامزدی نهائی فیلم «فروشنده» برای اسکار فیلم خارجی زبان قابل تامل بود، در میان شگفتی کارشناسان و منتقدان، حذف اغلب رقبای اصلی این فیلم توسط مدیریت آکادمی اسکار طی دو مرحله بود. در مرحله اول که که 9 فیلم برای این رشته برگزیده می‌شدند، فیلم‌های مهمی همچون «خولیتا» ساخته پدرو آلمادوار‌، «نرودا» و به خصوص فیلم «او» ساخته پل ورهوفن (که «فروشنده» به لحاظ موضوعی بسیار به آن شباهت داشت) از لیست اولیه خط خوردند. فیلم «او»‌، در سال 2017 در صدر لیست بسیاری از منتقدین قرار داشت و در اغلب مراسم اهدای جوایز به عنوان فیلم برتر رشته آثار خارجی زبان برگزیده شد و چندی پیش نیز در مراسم گلدن گلوب «فروشنده» را پشت سرگذارد و جایزه بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان را دریافت کرد. 

در مرحله دوم نیز از میان 9 فیلم باقیمانده بازهم آثار قابل توجه آن که می‌توانستند رقبای جدی برای فیلم «فروشنده» در مراسم اسکار محسوب شوند (همچون «پارادایس» و «انتخاب پادشاه») نیز از فهرست نامزدان حذف شدند و به جای آنها چند فیلم گمنام و کم شانس همچون «سرزمین من»، «مردی به نام اوه» و «تانا» باقی ماندند که در هیچ‌کدام از لیست‌های برگزیده‌ها به چشم نخورده و به گفته اغلب منتقدان هیچ شانسی برای دریافت اسکار نداشتند!! 

گویا دلارهای امیر قطر بالاخره کار خودش را کرد و میدان را برای اسکار فیلم «فروشنده» تقریبا خالی کرد. البته تنها رقیب جدی باقیمانده، فیلم «تونی آردمن» محسوب شد. دلارهای قطری پیش از این در صحنه جهانی کارهایی کارستان انجام داده بود؛ از جمله تغییر نام خلیج‌فارس در به اصطلاح معتبرترین مؤسسات و مراکز مرجع جغرافیایی غرب مانند نشنال جوگرافیک یا کشاندن جام جهانی به قطر که هیچ سابقه قابل ذکری در فوتبال حتی غرب آسیا هم نداشت! در این میان کسب یک جایزه اسکار که خرج چندانی روی دستشان نمی‌گذاشت!

لازم به ذکر است سال 2016 نیز برخی نشریات غربی از جمله «گاردین» اعتراف کردند برای اینکه میدان اسکار فیلم‌های خارجی زبان برای فیلم صهیونیستی «پسر شائول» خالی باشد، پیش از معرفی 5 نامزد اصلی، فیلم‌های مهمی مانند «محمد رسول‌الله» (مجید مجیدی) «آدمکش» (از تایوان) و «کبوتری روی شاخه نشست» (برنده جایزه اول جشنواره ونیز) و.... از لیست اصلی خط خوردند!

قطر در اسکار از ایران پیشی گرفت!

بالاخره فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان را در مراسم اهدای جوایز آکادمی در فوریه 2017 دریافت کرد. اما در حالی که سازندگان فیلم «فروشنده» و ریاست سازمان سینمایی و گروهی از هواخواهان فرهادی به اسکار فیلم یاد شده 

افتخار کرده و آن را دومین موفقیت ایران در اسکار به شمار آوردند، خواهر امیر قطر و رئیس اصلی «انستیتو فیلم دوحه» (سرمایه‌گذار فیلم «فروشنده»)، اسکار فیلم «فروشنده» را چهارمین موفقیت قطر و کمپانی فوق در عرصه جوایز آکادمی اسکار دانست!

«المیاسه بنت حمد بن خلیفه آل ثانی» خواهر امیر قطر در شبی که به فیلم «فروشنده» اسکار فیلم غیر انگلیسی زبان داده شد، در صفحه رسمی فیس بوک خود نوشت: 

«... افتخار می‌کنم که به عنوان اولین بنیاد سینمایی عربی، در سه سال متوالی ۴ بار نامزد اسکار شدیم و امشب اسکار بهترین فیلم خارجی را گرفتیم....»

منظور خواهر امیر قطر از 4 نامزدی اسکار، اشاره به فیلم‌های «ذئب» از اردن، «موستانگ» از ترکیه، «تیمبوکتو» از موریتانی و «فروشنده» از ایران بود که انستیتو فیلم دوحه سرمایه‌گذار آنها به شمار آمد.

با احتساب این 4 نامزدی و اینکه انستیتو فیلم دوحه و خواهر امیر قطر، اسکار فیلم «فروشنده» را هم متعلق به انستیتوی خود و کشور قطر دانست، قطر با یک اسکار و 3 نامزدی از ایران با یک اسکار و یک نامزدی پیشی گرفت! 

چندان هم بی‌راه نبود، چراکه در قوانین بین‌المللی هم مالکیت یک پدیده، کالا و یا هر شیء در صورت عدم واگذاری و یا ملاحظاتی خاص، متعلق به فرد یا گروهی محسوب شده که سرمایه و هزینه و یا به زبان ساده پول آن را پرداخت کرده‌اند و ادعاهایی مانند مالکیت معنوی و از این قبیل در سیستم اقتصاد امروز، در مراحل بعد قرار گرفته و به نوعی تعارف قلمداد می‌شود.

نماینده «فروشنده» در مراسم اسکار؛

یک فراری از ایران که به آمریکایی بودنش افتخار می‌کند!

اصغر فرهادی علی‌رغم تمایل شدید به شرکت در مراسم اسکار، اما به دلیل ممنوعیتی که ترامپ وضع کرده بود، طبعا نمی‌توانست به آمریکا رفته و در مراسم یاد شده حضور پیدا نماید، از همین روی وقتی همه امیدهایش را برباد رفته دید، ناگزیر گفت که برای اعتراض به نژادپرستی ترامپ در این مراسم شرکت نخواهد کرد یعنی به قول معروف، «روغن ریخته را نذر امامزاده کرد»! اما برای اینکه به هر حال حضور خود را به خصوص در هنگام دریافت جایزه‌اش، نشان دهد، اسامی دو نفر ایرانی/آمریکایی را برای دریافت جایزه و رفتن روی سن مراسم، اعلام کرد. 

فیروز نادری یکی از دو نماینده اصغر فرهادی برای دریافت اسکار فیلم «فروشنده» بود و طی بیانیه‌ای ضدایرانی که در وب سایت گویا نیوز (وابسته به سازمان سیا) انتشار یافت، اعتراف کرد پس از پیروزی انقلاب اسلامی از ایران فرار کرده و کشور او آمریکاست و به آمریکایی بودنش افتخار می‌کند!

او در بیانیه خود که در 20 بند تنظیم شده بود در حالی که از عدم سخنرانی علیه جمهوری اسلامی هنگام دریافت جایزه اسکار دفاع نمود اما فعالیت‌های ایران را مجرمانه و ضد حقوق بشر خواند! وی علنا اظهار داشت که ملت ایران توسط نظام جمهوری اسلامی به گروگان گرفته شده و از همین روی بمباران ایران توسط آمریکا کار درستی نیست! وی ضمن اعتراف به ملاقات با رضا پهلوی، او و پدرش (یعنی شاه) را آدم‌هایی وطن‌پرست معرفی کرد! 

فیروز نادری در ادامه بیانیه‌اش، رسما مسلمانی خود را تکذیب کرد! و اعلام نمود که حکومتی سکولار و غیر دینی را برای ایران می‌پسندد! 

فیروز نادری درحالی که از سوی اصغر فرهادی به عنوان نماینده مردم ایران به روی صحنه اسکار رفت، نوشت:

«...چرا به کشور خودم باز‌نمی‌گردم؟ آمریکا کشور من است و من به دلیل فرصت‌هایی که آمریکا در اختیار من قرارداده است به این جایی که امروز هستم رسیده‌ام. پس ایران چه می‌شود؟ من ایران بودم و در سال 1979 از افرادی مثل من خواستند که آنجا را ترک کنیم. به همین دلیل هم، ما و من ایران را ترک کردیم...»