مناسبات جمهوریّت و اسلامیّت در انتخاب ولیّ فقیه- 102
حکومت اسلامی و سیاست خارجی
سید یاسر جبرائیلی
در شعارهایى که از اوّلین روزهاى اجتماعات عظیم مردم، کوچک و بزرگ و زن و مرد و همه قشرها تکرار کردند، شعارى بود با این خصوصیّات: «نه شرقى نه غربى، حکومت اسلامى».
نطفه مبارزات ما، اساس و شالوده اجتماع آینده ما، با این کلمات ریخته شده است. امام هم در جملات فراوانى که در زمینه خطّ کلّى سیاست ایراد کردهاند، بر روى این خط تکیه و تأکید کردهاند. معناى این جمله این است که سیاست دولت ایران، به هیچیک از قدرتها و ابرقدرتها گرایش پیدا نمیکند.
اگر تا دیروز رژیم وابسته ایران، سیاست ایران و جبههگیریهاى سیاسى ایران را بر اساس میل قدرتها و ابرقدرتهاى جهانى تنظیم میکرد، امروز این سیاست از سوى قرآن، از سوى مکتب، از سوى الله مشخّص و معیّن شده است.
ما به هیچ قدرتى باج نمیدهیم. این به این معنا نیست که با همه دولتها و کشورها و سیاستهاى عالم، دشمن و طرف هستیم، بلکه به این معنا است که ما در تعیین خطّمشى سیاسى و کلّى خودمان، میل و گرایش هیچ قدرتى و هیچ دولتى را ملاک عمل قرار نمیدهیم. راه ما راه الله و صراط مستقیم است؛ «انّ ربّى على صراطٍ مستقیم»1؛ راه ما راه خدا است. امروز هیچ ابرقدرتى، هیچ قدرتى در دنیا نمیتواند از ما توقّع داشته باشد که ما طبق میل و مصلحت او به یک جناحى، به یک جهتى گرایش و تمایل پیدا بکنیم.
ما از همه مستضعفان عالم، از همه ملّتهایى که با ستم و ستمگرى میجنگند حمایت میکنیم و هیچ قدرتى نمیتواند ما را از این حمایت بازبدارد.
ما از همه مردمى که سالیان درازى است با طاغوتها، با شیطانها، با غارتگران و سلطهگران در حال نبردند، حمایت میکنیم، با آنها احساس همدردى میکنیم. این خطّ سیاست ما است امروز، و باید خطّ سیاست خارجى ما تا آخر باشد. هر دولتى، هر شخصى، هر مقامى که از این خطّ مستقیم تخطّى بکند، آن مقام، آن دولت، آن جبهه، بر روى خطّ انقلاب اسلامى ایران نیست. امّا در کنار این حقیقت که ما را از همه ابرقدرتها جدا میکند، حقیقت دیگرى نیز وجود دارد و آن این است که این احساس نباید به ما احساس تنهایى را تلقین کند. نباید تصوّر شود که ما در دنیا تنها هستیم و تنها میمانیم.
سیاستهاى جهانى بهخاطر اینکه همواره عمل و حکومت خود را با قدرتمندیها و خواهشهاى نفسانى آمیختهاند، نتوانستهاند دل ملّتها و انسانها را به دست بیاورند.
انسانیّت هنوز هم در مقابل سیاستها و دستگاههاى سیاسی عالم و قدرتطلبان و قدرتمندان قرار دارد. در تمام کشورهاى موجود در این منطقه و در بیشتر کشورهاى عالم، تعداد کثیرى از انسانها وجود دارند که خطّ ملّت ایران یعنى خطّ عدم گرایش به شرق و غرب را مىپسندند و میپذیرند.
مستضعفان همه با ما هستند؛ ملّتها همه طرفدار ما هستند؛ آن کسانى که همسایگان ما و همدردان ما در این منطقه هستند، همه با ما هستند.
شما از تعداد معدودى فامیلهاى قدرتطلب در رأس قدرتهاى سیاسى کشورهاى این منطقه بگذرید، یکسَره همه مردم این منطقه با ما هستند، ما چرا احساس تنهایى بکنیم؟ ما چرا نیروى عظیم ملّت را، نیروى عظیم انسانیّت را فراموش بکنیم؟ هیچ دولتى نمیتواند جز با اتّکاء به خواست مردمش به زندگى و حیات سیاسى خود ادامه بدهد. ملّتها با ما هستند؛ پس ما تنها نیستیم. وقتى این ملّت در میدان مبارزه و در خطّ مبارزه باقى میماند، انسانها - همانطورى که امام فرمودند- دریاها و اقیانوسها هستند و اقیانوسها به هم متّصل و مرتبطند. کسی باید از طوفان این اقیانوسها بترسد که میخواهد بر فراز این اقیانوسهاى متلاطم، نه در جهت آنان، نه در خطّ آنان، کشتیرانى کند. ملّتها با ما هستند، پس ما در مقابله با شرق و غرب احساس تنهایى نمیکنیم.2
طبیعتاً آن ابرقدرتى که پا را از گلیم خود فراتر میگذارد و رویاروى ملّت ما قرار میگیرد، نوبت اوّل را براى کوبیده شدن حائز میشود، امّا این به آن معنا نیست که ابرقدرتهاى دیگر فکر کنند در کنار ما قرار گرفتهاند. همه قدرتهاى فائقه در همین صف و در همین حکمند.
این به معناى آن نیست که ما میخواهیم با همه دولتهاى عالم بجنگیم، ابدا. «لاینهاکم الله عن الّذین لم یقاتلوکم فى الدّین و لم یخرجوکم عن دیارکم ان تبرّوهم و تقسطوا الیهم انّ الله یحبّ المقسطین»3؛ آن کسانى که با ما نمیجنگند، آن کسانى که سر خصومت با ما ندارند، آن دولتهایى که انقلاب ما را میتوانند تحمّل کنند، ما با آنها دشمنى نداریم.
امام پیام محبّتآمیزش را بهطور عام و کامل به همه این قدرتها داده است؛ یعنى این حقیقت را بارها بیان کرده است که نمیخواهد با همه قدرتها مقابل باشد.
آنهایى مقابل امام و خطّ امامند که سر ناسازگارى با انقلاب ما دارند. پس قدرتهاى بزرگ عالم بدانند تا وقتى در مقابل این انقلاب، در مقابل جهتگیریها و هدفگیریهاى این انقلاب قرار دارند، با هر شکلى ولو در پوستهاى از ریا و نفاق هم قرار بگیرند، خطّ امام یعنى امام یعنى خطّ انقلاب اصیل اسلامى با آنها میجنگد. موضعگیرى امام در سیاست خارجى حمایت از همه جنبشهایى است که علیه ظلم و بیداد در سراسر جهان مجاهدت و فداکارى میکنند.
امام از جنبشهاى اسلامى و از جنبشهاى مستضعفان حمایت میکند، ملّت ما هم باید حمایت کند، دولت ما هم باید حمایت کند، سیاستهاى حال و آینده خارجى ما هم باید حمایت کنند. 4
قرآن به ما آموخته است «قاتلوا الّذین یلونکم من الکفّار»5؛ کافران زیادند، دشمنان زیادند، توطئهچینان و توطئهگران زیادند امّا آن قدرتى که امروز سینه به سینه شما است کیست؟ او را بایستى بشناسید؛ آن قدرتى که امروز رودرروى شما است، او براى شما توطئه میکند، او علیه شما قیام میکند، او بیشترین منافعش بهخاطر انقلاب شما ضایع و نابود میشود.
امام فرمودند شیطان بزرگ، امروز آمریکا است، و این را ملّت ما با همه وجودش احساس میکند. شعارهاى انحرافى نباید بدهیم، ملّت را در این جهتگیرى تقسیم نباید بکنیم. ما البتّه همه قدرتهاى بزرگى را که به تقدیرى از پیکر یکپارچه امّت اسلامى و پیروان اسلام میخواهند چیزى براى خود بردارند، تقبیح میکنیم.
امّا آنچه امروز رودرروى ما است دولت امپریالیستى آمریکا است. ملّت ما یکپارچه این را گفته است و این جهتِ کلّى سیاست ما است.6
پانوشتها:
1- سوره هود، بخشی از آیه 56، ترجمه: «براستى پروردگار من بر راه راست است.»
2- آیتالله خامنهای، بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، 28/10/1358
3- سوره ممتحنه، آیه 8، ترجمه: «[امّا] خدا شما را از کسانى که در [کار] دین با شما نجنگیده و شما را از دیارتان بیرون نکردهاند بازنمیدارد که با آنان نیکى کنید و با ایشان عدالت ورزید زیرا خدا دادگران را دوست میدارد.»
4- آیتالله خامنهای، بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، 11/12/1358
5- سوره توبه، بخشی از آیه 123، ترجمه: «با کافرانى که مجاور شما هستند کارزار کنید.»
6- آیتالله خامنهای، بیانات در خطبههای نماز جمعه تهران، 28/10/1358