انحصار تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان یا استفاده از همراهی سایر دانشگاه‌ها برای تربیت معلم، محل مناقشه است؛ برخی کارشناسان معتقدند دانشگاه فرهنگیان با وضعیت موجود، توان تأمین معلم مورد نیاز را ندارد. جذب دانش‌آموختگان سایر دانشگاه‌ها در وزارت آموزش و پرورش، موضوعی بوده که سال‌هاست محل بحث و بررسی صاحب‌نظران است. هم‌اکنون فارغ از جهت‌گیری‌های سیاسی و در یک روند تخصصی، موضوعی که نیازمند بررسی دقیق کارشناسی است، ضرورت استفاده نظام آموزش و پرورش کشور از فارغ‌التحصیلان سایر دانشگاه‌ها (البته با گذراندن یک سال آموزش مهارت معلمی در دانشگاه فرهنگیان) است.

هم‌اکنون دانشگاه فرهنگیان با مشکلاتی در حوزه فضای آموزشی و هیئت علمی مواجه است؛ وزیر آموزش و پرورش در دورانی که به عنوان رئیس دانشگاه فرهنگیان فعالیت داشت، گفته بود: اکنون از 3 میلیون مترمربع فضای دانشگاه در سراسر کشور، کمتر از 10 درصد استاندارد است؛ چنین شرایطی را تحویل گرفتیم اما آن را به گونه‌ای متفاوت تحویل خواهیم داد.

در گفت‌وگویی با استاد دانشگاه فرهنگیان و معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش و همچنین معاون اسبق دانشگاه فرهنگیان، موضوع انحصار تربیت معلم در دانشگاه فرهنگیان یا مشارکت سایر دانشگاه‌ها مورد بررسی قرار گرفت.

معاون سابق دانشگاه فرهنگیان در پاسخ به این پرسش که هدف از تاسیس دانشگاه فرهنگیان چیست و آیا این دانشگاه به اهداف مدنظر رسیده است یا خیر؟ گفت: دانشگاه فرهنگیان یک دانشگاه ماموریت‌گرای حرفه‌ای برای تأمین، تربیت و توانمندسازی معلمان متخصص و متعهد برای وزارت آموزش و پرورش است یعنی به دنبال تربیت معلم در تراز انقلاب اسلامی ایران است. وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی 8 آذر 1399 مصوب کرد، آموزش و پرورش نیروی مورد نیاز خود را از طریق دانشگاه فرهنگیان و شهید رجائی تأمین کند؛ ممکن است این سؤال مطرح شود که چرا باید در تربیت معلم انحصار ایجاد کنیم.

نامبرده ادامه داد: 100 سال از عمر دانشکده‌های علوم تربیتی می‌گذرد و اکنون این انتقاد مطرح است که این دانشکده‌ها از تربیت معلم غفلت کردند یعنی دانشگاه‌های تربیت معلم نتوانسته‌اند زیرساخت دانشی و نظری در این حوزه تولید کنند. همچنین در دانشکده‌های علوم تربیتی رشته تخصصی تربیت معلم نداریم.

معاون سابق وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: معلم مهم‌ترین عنصر در تعلیم و تربیت است و باید معلم با شاخص‌های مورد انتظار حاکمیت را تربیت کنیم؛ دانشگاه‌های دیگر نتوانستند در حوزه تربیت معلم زیرساخت فکری تولید کنند و فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های علوم تربیتی در معلمی توفیقی نداشتند.

وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون با کمبود 300 هزار معلم مواجه هستیم و اینکه دانشگاه فرهنگیان توانایی تأمین آنها را ندارد کاملاً آشکار است، گفت: با این حال تفکری در کشور وجود دارد که به دنبال خصوصی‌سازی، مردمی‌سازی و برون‌سپاری مدارس به بخش خصوصی است؛ این تفکر به دنبال استفاده از معلمان خرید خدمات آموزشی است که حقوق آنها با یک سال تأخیر واریز می‌شود.

نامبرده با طرح این پرسش که آیا 300 هزار کمبود معلم در یک شب ایجاد شده است؟ ادامه داد: وزیر اسبق آموزش و پرورش به دنبال استخدام معلم نرفت و اکنون با کمبود شدید معلم مواجه هستیم و در این شرایط به ناچار باید آزمون استخدامی برگزار کرد. وی متذکر شد: ظرفیت دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد خالی است و باید در اختیار دانشگاه فرهنگیان قرار دهند همچنین دانشگاه فرهنگیان برای بقا نیازمند جذب هیئت علمی اختصاصی و تولید محتوای تربیت معلم با همراهی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است.

نامبرده با اشاره به اُفت کیفیت در دانشگاه فرهنگیان گفت: سرانه این دانشگاه از تمام دانشگاه‌های کشور کمتر است به عنوان مثال در سال 1402، سرانه سایر دانشگاه‌ها 27 میلیون تومان و سرانه دانشگاه فرهنگیان 17 میلیون تومان بوده است. وی در واکنش به این موضوع که در زمان وزیر سابق، نیروهای راننده در آموزش و پرورش با تغییر وضعیت به عنوان معلم وارد کلاس‌های درس شدند، بیان کرد: نیروهای شرکتی در دولت اصلاحات جذب شدند و با آمدن دولت نهم نیروهای شرکتی به قرارداد کار معین تبدیل وضعیت شدند. در این شرایط بسیاری از آنها مدارک دانشگاهی خود را ارائه کردند که کارشناسی و کارشناسی ارشد بود، جذب راننده با مدرک کارشناسی بهتر از این است که برای کمبود معلم در خیابان فریاد بزنیم و نیروی خرید خدمات جذب کنیم. معاون سابق وزارت آموزش و پرورش افزود: وزارت آموزش و پرورش در هیچ دولتی اولویت نیست. همچنین تفکر تعطیلی آموزش و پرورش دولتی و تقویت برون‌سپاری در برخی افراد وجود دارد. همچنین معاون اسبق نظارت و ارزیابی دانشگاه فرهنگیان با اشاره به اینکه اگر بگوییم فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های علوم تربیتی دستاورد خوبی در تربیت دانش‌آموزان ندارند، غیرمنصفانه است و باید برای این ادعا مستندات را ارائه کرد، گفت: هم اکنون موضوع انحصار در دانشگاه فرهنگیان مطرح است، آیا تربیت معلم باید در انحصار دانشگاه فرهنگیان و شهید رجائی باشد یا اینکه زمینه برای مشارکت سایر دانشگاه‌ها هم فراهم شود.

وی افزود: اگر برای تأمین معلم فقط به دانشگاه فرهنگیان و شهید رجائی اتکا کنیم با نیاز فزاینده آموزش و پرورش به معلم چه کار کنیم؟ این وزارتخانه سالانه به 120 هزار نیرو نیاز دارد و 50 هزار نفر هم بازنشسته می‌شوند، اکنون با سونامی بازنشستگی معلمان مواجه هستیم در این شرایط باید اصرار کرد که نیروی مورد نیاز الزاماً از طریق دانشگاه فرهنگیان تأمین شود؟

معاون اسبق نظارت و ارزیابی دانشگاه فرهنگیان مطرح کرد: معتقدم دانشگاه فرهنگیان با وجود تمام تلاش‌ها نتوانسته است خلأ کمبود معلم را تکمیل کند، این دانشگاه فضای مورد نیاز را در اختیار ندارد یعنی کلاس درس به اندازه کافی ندارد و ساختمان‌های موجود بسیار فرسوده و هر لحظه ممکن است مشکلاتی را برای دانشجویان ایجاد کند.

وی با اشاره به اینکه هیئت علمی رکن دانشگاه است، افزود: هم اکنون 117 هزار نفر دانشجو معلم، پذیرفته شدگان آزمون استخدامی و معلمان حق‌التدریس در دانشگاه فرهنگیان آموزش می‌بینند و برای آنها فقط 1220 نفر هیئت علمی داریم.

نامبرده مطرح کرد: وزیر اسبق در شرایطی وزیر شد که وزیر وقت تصمیم گرفت 5 پایه دوره ابتدائی را به 6 پایه تبدیل کند و با کسری شدید معلم مواجه بودیم از سوی دیگر 16 میلیون دانش‌آموز در کشور داریم و باید آموزش با کیفیت برای آنها فراهم کنیم اما در آن مقطع زمانی برای جبران کمبود معلم دوره ابتدائی، راننده‌های آموزش و پرورش را به معلم تبدیل وضعیت کردند.

به نقل از خبرگزاری تسنیم؛ وی در پایان گفت: دانشگاه فرهنگیان باید باقی بماند اما برای جبران کمبود معلم اجازه بدهیم از دانشگاه‌های دیگر هم استفاده شود.