سرویس اقتصادی-

 

به گزارش کیهان، انتشار خدمات اقتصادی انقلاب اسلامی به مردم ایران که با همت ملت و مسئولان دلسوز انجام شده به چندین جلد کتاب نیاز دارد که تنها ذکر چند نمونه ملموس آن‌هم به‌صورت خلاصه، تفاوت شگرف آنچه بود و آنچه هست را نمایان می‌کند. البته این گزارش درصدد کتمان کمبودها و سختی‌ها نیست. با این‌حال مردم ایران و بخصوص دهه پنجاهی‌ها و شصتی‌ها، صف‌های نفت در سرمای سخت زمستان‌ها و دویدن به دنبال خودروی کپسول گاز در همه ایام سال را به یاد دارند چرا که بار این کارها، روی دوش آنها بود.

مردم ایران در دوران قبل از انقلاب تقریبا گازکشی نداشتند. به گزارش شانا، «فقط پنج شهر و یک روستا آن‌هم به شکلی ناقص گاز داشتند. به عبارت دقیق‎تر، تا سال 1357 تعداد 51 هزار خانوار ایرانی از نعمت گاز طبیعی برخوردار بودند». این معضل، در استان‌های سردسیر موجب مشکلات طاقت‌فرسا برای مردم می‌شد اما با جهشی که از سال 84 به‌وجود آمد گازکشی در شهرهای ایران اکنون به 100 درصد و در روستاها به 90 درصد رسیده و تقریبا همه مردم از نعمت آب گرم 24 ساعته که ریشه بسیاری از بیماری‌ها را در کشور کنده، برخوردارند.

زیربناها، پایه رفاه زندگی مردم و موجب زمینه‌سازی برای رشد اقتصادی کشور است. مهم‌ترین زیربنا، شبکه آب سالم است. تا سال ۱۳۵۷ حدود 74 و شش دهم درصد جمعیت شهری حدودا 11 میلیون نفری تحت پوشش شبکه آبرسانی بوده است. یعنی حدود ۲۵ درصد جمعیت شهری دسترسی به آب با کیفیت و شبکه آبرسانی نداشتند و امروز 100 درصد جمعیت شهری 70 میلیون نفری از این نعمت برخوردارند. سال 57 فقط ۱۲ درصد جمعیت روستایی از آب آشامیدنی شبکه‌ای برخوردار بودند که این رقم در زمان حاضر به 99 و 9 دهم در شهرها و 82 درصد در روستاها رسیده است. این شاخص‌ها به ترتیب در جهان 85 و هفت دهم و 59 و شش دهم درصد است.

برق‌رسانی

برق، دومین زیربنای مهم هر کشوری است. ظرفیت اسمی تولید برق نیروگاه‌های کشور به استناد گزارش روزنامه اطلاعات مورخ 19 اردیبهشت ماه سال 57 معادل 2500 مگاوات برآورد شده است با جمعیت 36 میلیون نفر اما اکنون به حدود 92 هزار مگاوات رسیده با جمعیت بیش از 85 میلیون نفر و با جهشی 37 برابری مواجه شده است. این رشد تولید موجب دسترسی 100 درصدی جمعیت شهری کشور به شبکه برق شده است و تمام روستاهای بالای ۱۰ خانوار از این نعمت برخوردار هستند. به‌گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، در زمان پیروزی انقلاب اسلامی 4367 روستا دارای برق بودند که اکنون به ۵۷ هزار و 700 روستا رسیده که 13 برابر شده است. 

محمد یگانه؛ وزیر اقتصاد و دارایی در سال‌های 1356 تا 1357، پیرامون قطعی برق گسترده در دهه 50 تصریح کرد: «این (قطعی برق) بیشتر در ۱۳۵۶ خیلی هم بیشتر شد. تقاضا در کشور رفت بالا، در عین حالی‌که تقاضا بلافاصله به انواع مختلف دیگر بالا می‌رفت زیربناهای اقتصادی کشور به آن سرعت نمی‌توانست جلو برود.»

دارایی و درآمد

سختی‌های زندگی و سیاه‌نمایی برخی رسانه‌ها، گاهی پیشرفت‌های زندگی شخصی و خانوادگی‌مان را از یادمان می‌برد. در طول سالیان پس از انقلاب اسلامی با وجود اینکه جمعیت ما دو و نیم برابر شده و اکنون از 85 میلیون نفر تجاوز کرده است، براساس گزارش سال 2021 سازمان ملل، درآمد سرانه کشور براساس برابری قدرت به 13 هزار دلار رسید که نسبت به سال پایانی حکومت پهلوی که 1718 دلار بود هفت و نیم برابر شده است.

افزایش درآمد سرانه، خود را در میزان دارایی‌های مردم هم نشان داده به‌طوری که در سال 57 حدود دو میلیون و 500 هزار خودرو در اختیار حدود 10 درصد از شش میلیون خانوار بوده حال آنکه بیش از 25 میلیون خودرو در اختیار 50 درصد خانوارهاست. تعداد خانوارها اکنون حدود 26 میلیون است.

براساس آمارهای بجا مانده از دوران پهلوی و مقایسه با شرایط فعلی، سال ۵۴ در اوج درآمدهای نفتی دولت پهلوی با ۳۰ میلیون جمعیت، نان سنگک پنج ریال و مزد کارگر روزی ۶۰ ریال بود که می‌شد با آن ۱۲ نان سنگک خرید ولی الان با ۸۵ میلیون نفر و سخت‌ترین فشارهای تحریمی، سنگک سه تا 10 هزار تومان و حقوق کارگر روزی 200 تا 400 هزار تومان است؛ معادل 20 تا 133 سنگک.

حلب روغن ۲۹ تومان بود یعنی برابر با حقوق پنج روز کارگر اما الان از 120 تا 270 هزار تومان است. یعنی کمتر از حقوق یک روز کارگر. حداقل حقوق کارمند ۲۰۰ تومان معادل ۲۰ دلار آزاد و الان نزدیک به هشت میلیون معادل نزدیک به 144 دلار کف خیابان است. پیکان ۱۸ هزار تومان و معادل ۹۰ ماه پایه حقوق کارمند بود و الان، ارزان‌ترین خودرو 400 میلیون تومان معادل 50 ماه درآمد همین افراد است.

نکته دیگری که باید به آن‌ اشاره کرد، مسئله توزیع درآمد در سال‌های پیش و پس از انقلاب است. این مسئله نیز نسبت به سال‌‌های ۵۶ و ۵۷ بهتر شده است؛ ضریب جینی که یکی از شاخص‌های نابرابری است، صدم 51 بوده که در سال‌ 92 به حتی 36 ‌صدم نیز رسید اما اکنون حدود 39 صدم است.

تولیدات کشاورزی

«سیدمجتبی خیام نکویی»؛ معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه ۸۰ درصد نیاز غذایی کشور در داخل تامین می‌شود، می‌گوید: تولیدات بخش کشاورزی در طول 45 سال پس از انقلاب با افزایش پنج برابری به ۱۲۵ میلیون تن رسیده است. ما در زمان پیروزی انقلاب ۳۶ میلیون جمعیت داشتیم و ۲۵ میلیون تن تولیدات غذایی‌مان بود.

گفتنی است، تولیدات کشاورزی ایران پس از انقلاب اسلامی 400 درصد و صادرات محصولات کشاورزی یکهزار درصد رشد داشته است. در حالی که پیش از انقلاب تأمین ساده‌ترین محصولات وابسته به واردات بود اما امروز بخش عمده‌ای از نیاز کشور در داخل تامین می‌شود. کل خرید گندم از کشاورزی در سال 57 به 500 هزار تن می‌رسید اما امسال 11 میلیون و 500 هزار تن برداشت شد که در آرد نانوایی، کشور خودکفا شد. تولید گندم در سال‌های پس از انقلاب دو بار خودکفا شده است. تولید مرغ و تخم‌مرغ به حد صادرات رسیده و 90 درصد گوشت در داخل تولید می‌شود. ایران در تولید شکر چند بار خودکفا شده و حدود دو سوم برنج مورد نیاز در کشور تولید می‌شود.

ریل و راه

در بحث زیرساخت‌ها، حمل‌ونقل، نفت و گاز و پتروشیمی و دیگر حوزه‌های اقتصادی به پیشرفت‌های زیادی رسیده و آن‌قدر ملموس است که فقط بی‌انصاف‌ها، می‌توانند منکر آن شوند. کشوری که پهلوی‌ها بجا گذاشتند 70 درصد جمعیت 36 میلیونی‌اش در روستاها زندگی می‌کردند که نزدیک به 90 درصدشان فاقد امکانات اولیه برای زنده ماندن بودند. به همین دلیل میانگین امید به زندگی در کشور 55 سال بود که اکنون به 75 سال رسیده است. با این‌حال پوشش بیمه سلامت تقریبا 100 درصد شده است.

طبق اطلاعات وزارت راه و شهرسازی، هم‌اکنون 222 هزار کیلومتر مجموع طول راه‌های کشور است که در سال 57 حدود 36 هزار کیلومتر بود اما در بخش بزرگراه‌ها بیش از 550 برابر طول این نوع راه بیشتر شده است.

جدول آماری مندرج در سایت شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل درباره پروژه‌های بهره‌برداری شده ریلی نشان می‌دهد از زمان اجرای نخستین پروژه ریلی در سال  1291 تا سال 1357 به تعداد 12 پروژه ریلی یعنی 4676 کیلومتر احداث شده بود که اکنون به بیش از 15 هزار کیلومتر رسیده، یعنی بیش از سه برابر شده است. 

بنزین و پتروشیمی 

میزان تولیدات پتروشیمی در سال ۱۳۵۷‌، چهار میلیون و 700 هزار تن بود که اکنون به 70 میلیون تن رسیده است. پتروشیمی با وجود تخریب در جنگ تحمیلی، اکنون یکی از اقلام قابل توجه در صادرات کشور است. پیش از انقلاب خطوط انتقالی گاز، پالایشگاه‌ها، اکتشاف و استخراج را شرکت‌های فرانسوی و آمریکایی در دست داشتند و مهندسین داخلی به کار گرفته نمی‌شدند اما امروز تمام مراحل مربوط توسط مهندسین داخلی انجام می‌شود و 90 درصد تجهیزات مورد استفاده در صنعت نفت، تولید داخل است.

امروز در پالایشگاه‌های کشور بالغ بر 115 میلیون لیتر بنزین در روز تولید می‌شود. این در حالی است که نسبت به سال 57 تعداد خودروهای سواری تقریبا 10 برابر شده است. تا سال ۵۷ صادرات گاز صورت نمی‌گرفت اما اکنون ظرفیت تولید یک میلیارد متر مکعب گاز در سال وجود دارد و در روز 18 تا 30 میلیارد مترمکعب هم صادر می‌شود.

گفتنی است، در این گزارش به بسیاری از پیشرفت‌های کشور در حوزه‌هایی چون مخابرات، هوافضا، حمل‌ونقل هوائی و زمینی و... به دلیل کمبود جا و رعایت اختصار نپرداختیم اما تمام این پیشرفت‌ها و خدمات منتشر شده یا نشده در این گزارش در شرایط تحریم، جنگ، فتنه‌ها، ترورها و فشارهای مختلف خارجی و داخلی بر کشور صورت گرفته است. اتفاقاتی که هر کدامشان می‌تواند یک کشور قدرتمند را نابود کند.