پشت پرده اسکار مهران مدیری چه گذشت؟
علیرضا سلیمانی
اتاق فکرهای خاص و پنهان فرهنگی، برای هراسافکنی در بدنه تولیدات آثار نمایشی، برای متهم کردن ساز و کار تولید فیلمها و سریالهای ارزشمند ملی، عباراتی را تحت عنوان نظام «سود در تولید» را به عنوانی گفتمانی فرهنگی - رسانهای باب کردهاند و در ذیل آن دو منظومه فیلمساز حکومتی و مستقل را ترسیم میکنند!
از منظر این اتاق فکر خاص، تهیهکنندگان همکار مؤسسات فیلمسازی دولتی برای برآوردن اهداف فرهنگی حاکمیتی که آثار ملی تولید میکنند از سوی همین جناح فکری متهم به سود در تولید هستند و تمامی افرادی که در تالیف اثر ملی مشارکت دارند باید با عنوان حکومتی مورد مؤاخذه رسانهای قرار گیرند!
با این حال همچنان تعریفی از مؤلفان و مصنفان روشنفکرنما وجود ندارد. البته گروههایی که با تعاریفی خاص با شرکتهای خصوصی اما حاکمیتیتر همکاری میکنند به عنوان فیلمسازان مستقل تعریف میشوند! در شرایط کنونی مستقلهایی که ادعا دارند با دستگاههای فکری و فرهنگی حاکمیتی همکاری ندارند در پلتفرمها مشغول به کار هستند. در یک مورد خاص و مصداقی به ماجرای تولید مجموعه هفتگی اسکار «مهران مدیری» خواهیم پرداخت تا دو گفتمان مستقلها (مستقل از چرخه مالی حاکمیتی) و روشنفکران مستقل مردمی که آثارشان با شعار برای مردم تولید میکنند را از جنبههای مختلف اقتصادی بررسی کنیم.
1-مهران مدیری همزمان با آشوبهای خیابانی سال 1401 ویدئویی منتشر کرد و گفت به عنوان سازنده، طراح و کارگردان برنامه دورهمی هیچ تصویری از او به هیچ بهانهای نباید از هیچ شبکهای پخش شود.
مدیری با اینکه مالک برنامه «دورهمی» نبود با انتشار این ویدئو آیا مسیر حرفهای خود را قصد داشت تغییر دهد؟ تا زمان انتشار این ویدئو تهیهکننده و سرمایهگذار آثار مدیری، «ناصر قدیرکاشانی» بود.
با انتشار این ویدئو بر اساس اخبار مندرج، سازمان صدا و سیما از قدیرکاشانی طرح شکایت کرد و برنامه «دورهمی» متوقف شد.
اما سؤال مهمی که آن زمان پیش آمد این بود که آیا میتوان «مدیری» را فردی بدون آیندهنگری اقتصادی توصیف کرد؟ آن هم برنامهسازی که سالها با برادران آقاگلیان همکاری میکرد. این دو برادر تا سالها تامینکننده محتوای تبلیغاتی در صدا و سیما بودند. اما حامی اخیر او ناصر قدیرکاشانی یکی از مدیران و پیمانکاران اقتصادی نزدیک به شرکت «همراه اول» است که طی سالها مدیران دو فصل سریال «هیولا»، مجموعه «دورهمی» و فیلم سینمایی «ساعت 5 عصر» را با پشتیبانی مالی او تولید کرد.
لازم به ذکر است که ناصر قدیرکاشانی، اسفند 1399 به سمت مدیرعاملی خدمات اول منصوب شده بود و همزمان تهیهکننده آثار مدیری در شبکه نمایش خانگی و تلویزیون بود.
2- یکسال از آشوبها گذشت و در رسانهها خبری درج شد که مهران مدیری قرار است برنامهای را تحت عنوان «اسکار» تولید کند و ساترا به او مجوز نمیدهد! این خبر در نوع خود بسیار عجیب بود. چون قبل از مهران مدیری شماری از هنرمندان با موضعگیریهای مشابه او در حوادث سال گذشته به سادگی مجوز تولید سریال از این سکوی نظارتی را دریافت کردند.
چندی از این اتفاق گذشت و برنامه اسکار منتشر شد و بیلبوردهای این برنامه در ابعاد وسیع و عجیبی در سطح شهر تهران منتشر شد. جالبتر از این بیلبورد عنوان «ویستا مدیا» به عنوان حامی تولید این برنامه بود.
با یک جستوجوی اینترنتی این اطلاعات به آشکار در فضای وب منتشر شده است. «ویستا مدیا» بازوی تولید محتوای ایرانسل است.
این مجموعه از طریق مشارکت در سرمایهگذاری و تولید، به توسعه بازار تولید محتوا و پخش محتوای صوتی و تصویری مشغول است و در امور تبلیغاتی هم فعال است.
مدیری که با برنامه دورهمی و تولید چند سریال طی 10 سال با ناصر قدیرکاشانی از فعالان اقتصادی نزدیک به اپراتور همراه اول همکاری داشت در چرخشی عجیب، دور جدید فعالیتهای خود را ناگهان با ویستا مدیا شرکت زیرمجموعه ایرانسل آغاز کرد.
برنامه اسکار از پلتفرم فیلیمو از زیرمجموعههای شرکت صبا ایده توزیع میشود.
این کمپانی در حوادث سال گذشته در تمامی صفحات مجازی مرتبط با خود در هشتگسازی از اسم رمز مهسا امینی مشارکت جدی داشت و قطع همکاری مدیر روابط عمومی فیلیمو با این مجموعه، پس از انتشار یک توئیت و عدم حمایت از اعتصابات سال گذشته به یک چالش قابل توجه رسانهای تبدیل شد.
حالا پس از یکسال و اندی از حوادث سال گذشته و حواشی این پلتفرم و مهران مدیری، ویستا مدیا به عنوان سرمایهگذار برنامه اسکار شناخته میشود.
نکته جالبتر اینجاست که اپراتور ایرانسل از حامیان مالی فیلیمو است.
مشترکان اپراتور ایرانسل میتوانند با خرید بسته اینترنتی خود از این اپراتور به صورت رایگان و بدون آنکه مشترک پلتفرم فیلیمو باشند محتواهای بارگذاری شده در این پلتفرم را به صورت رایگان تماشا کنند و به صورت طبیعی فیلیمو میتواند به جای جذب مشترک از سود حاصل از ترافیک این اپراتور بهرهمند شود.
از یک طرف ویستا مدیای متعلق به ایرانسل، حامی مالی برنامه اسکار مهران مدیری است و از سوی دیگر اپراتور مذکور برای جذب مخاطب از خدمات ترافیکی خود فیلیمو را بهرهمند میکند و نظام سود در تولید به نوعی نصیب فیلیمو و مهران مدیری خواهد شد.
لازم به یادآوری است هماکنون ۸۵ درصد جمعیت ایران تحت پوشش نسل 4G و 4/5G و تمامی شهرهای کشور تحت پوشش شبکه 3G و 4G و 4/5G هستند. در سال ۱۴۰۲ حداکثر ۵۰ درصد شهرهای ایران تحت پوشش نسل پنجم شبکه تلفن همراه ایرانسل هستند. فیبر نوری این اپراتور در کشور در حال اجرا و توسعه است.
نکته مهمتر این است که از این خدمات خاص ایرانسل در اشکال تبلیغی و حمایتی در قالب خدمات ترافیکی سایر پلتفرمهای فعال همچون نماوا، فیلمنت و تماشاخونه نمیتوانند بهرهمند شوند و این خدمات تا زمان انتشار این گزارش معطوف به پلتفرم فیلیمو است.
حالا سؤال اینجاست که مهران مدیری با انتشار ویدئوی اعتراضی خود نسبت به حوادث سال گذشته قصد اعتراض سیاسی داشت یا تلاش میکرد اپراتور حامی مالی خود را تغییر دهد؟! و البته این سؤال در ذهن میماند؛ مهران مدیری هنرمند مستقل یا معترضی است؟
از طرف دیگر هنرمندانی که هیچ موضعگیری خاصی در حوادث سال گذشته نداشتند و یا در صفحات مجازی خود در مقابل شورشهای سال گذشته ایستادند از سازو کارهای اقتصادی-فرهنگی توصیف شده [سفرههای اپراتورهای تلفن همراه] بیبهره ماندهاند.
نکته جالب اینجاست که محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی اخیرا در گفتوگویش با ایرنا در تحلیل حوادث سال گذشته در کشور گفت: «مدیر یکی از پلتفرمهای سینمایی حتی به همکاران خود گفته بود، این انقلاب مانند انقلاب مصر است و این بار دیگر کار تمام است!»