اردوگاه «الهول» اردوگاهی پناهندگی در استان حسکه در شمال سوریه است که اعضا و بستگان گروه تروریستی داعش در آن نگهداری می‌شوند. اردوگاه الهول حالا بزرگ‌ترین اردوگاه زنان، کودکان و مردان عضو داعش در سوریه و عراق به‌ شمار می‌رود. این اردوگاه در واقع مجموعه‌ای از چادرها در حومه جنوبی شهر الهول در شمال سوریه، نزدیک مرز سوریه و عراق واقع شده‌ است؛ و گفتنی است که نام الهول در عربی به معنی باتلاق است. اردوگاه الهول توسط کُردهای «نیروهای دموکراتیک سوریه» تحت حمایت آمریکا کنترل می‌شود. در درگیری‌های نیروهای کُرد برای بازپس‌گیری آخرین منطقه تحت کنترل داعش، هزاران نفر از اعضای داعش از صحنه این درگیری فرار کردند. نیروهای دموکراتیک سوریه به دنبال این حملات، مردان عضو داعش را به مراکز بازداشت فرستاد و زنان و کودکان را به اردوگاه آوارگان الهول منتقل کرد. نتیجه آن‌که در این اردوگاه حدود ۵۶ هزار تن که بیشترشان زن و کودک هستند، در قالب ۱۵ هزار و ۳۳۱ خانواده عراقی و سوری و زنان و فرزندان داعشی‌ها از اتباع کشورهای مختلف سکونت دارند.

گزارش‌های متعددی حاکی از وفاداری بخش زیادی از ساکنان این اردوگاه به ایدئولوژی خشونت‌بارِ داعش است. گزارش جالبی را واشنگتن پُست در اواخر سال ۲۰۱۹ منتشر کرد که نشانگر تندروتر شدن ساکنان این اردوگاه و ضعف حراست بود و در این گزارش نوشته شده بود افراد محدودی هم که در این اردوگاه از ایدئولوژی داعش پیروی نمی‌کنند، در ترس زندگی می‌کنند. بحث و جدل میان زنان داعشی عراقی و تونسی در اردوگاه الهول سوریه به دلیل انتقاد برخی از آنها به این گروه تروریستی و سرکرده آن در نهایت به آتش زدن چادرهای طرف تونسی ختم شده‌ است. مقامات اطلاعاتی می‌گویند، وفاداران به داعش همچنین سلول‌هایی را در داخل این اردوگاه ایجاد کرده‌اند تا به روشی نظام‌مندتر کسانی را که به داعش پشت کرده‌اند، شکنجه کنند.

بازگرداندن داعشی‌های خارجی از این اردوگاه به کشورهای اصلی‌شان با دشواری روبه‌روست زیرا بسیاری از ساکنان اردوگاه افکار اسلام‌گرایی تندرو دارند و تهدید بالقوه‌ای برای کشورهای خود هستند. اما وجود خود این اردوگاه الهول فاجعه‌ای بالقوه است. چندی پیش بود که یکی از رهبران چارچوب هماهنگی سیاسی عراق با ‌اشاره به فعالیت هفت سرویس اطلاعاتی غربی از مانع تراشی آمریکا در برچیدن بمب بشری در این اردوگاه خبر داد. «جبار عوده» از رهبران چارچوب هماهنگی سیاسی شیعی عراق فاش کرد: سرویس‌های اطلاعاتی غربی در اردوگاه «الهول» سوریه فعال هستند. وی افزود: «اردوگاه الهول سوریه مکان جذابی برای سرویس‌های اطلاعاتی غربی است و هم اکنون هفت سرویس اطلاعاتی در این اردوگاه فعال هستند و همه آنها یک هدف دارند و آن سرمایه‌گذاری روی برگه افراط گرایی در منطقه خاورمیانه است.» جبار عوده تاکید کرد: «افراط‌گرایی، برگه غرب برای بی‌ثباتی و ایجاد فتنه است و این در اردوگاه الهول تحت نظارت کاخ سفید جریان دارد و آمریکا اجازه برچیدن این اردوگاه و پایان دادن به بزرگ‌ترین بمب بشری تهدید‌کننده ثبات دنیا را نمی‌دهد.» وی افزود: «فعالیت سرویس‌های اطلاعاتی بحث برانگیز است به ویژه که بحث احیای داعش وجود دارد و این با طرح‌های این کشورها که به دنبال تضعیف کشورهای عربی و اسلامی هستند، همخوانی دارد.»

بارها مسئولین عراقی و سوری درباره اردوگاه الهول سوریه هشدار داده‌اند. در این میان «خالد الیعقوبی»، مشاور نخست‌وزیر عراق در امور امنیتی در گفت‌وگو با خبرگزاری «واع» (خبرگزاری رسمی این کشور) نکته جالی گفته بود. او گفته بود: «گروه‌های تروریستی در عراق تحت محاصره قرار گرفته‌اند. این گروه‌ها به دنبال استفاده از کوچک‌ترین فرصت در مناطق مختلف هستند؛ اما اقدامات و تحرکات آنها بسیار ضعیف شده است؛ به طوری که نیروهای امنیتی قادر به مقابله با این موضوع هستند.» الیعقوبی درباره وضعیت نگران‌کننده اردوگاه الهول سوریه و خطر آن برای منطقه به دلیل نگهداری اعضای خانواده داعش در آن نیز تأکید کرد: «پرونده اردوگاه الهول بسیار پیچیده است و این اردوگاه مانند یک بمب ساعتی است و این فقط مربوط به عراق نیست. این اردوگاه در خارج از خاک عراق واقع شده است و تبعه‌های همه کشورهای جهان در آن حضور دارند و نیروهای ائتلاف بین‌المللی از آن محافظت می‌کنند.» وی در این باره ادامه داد: «بدون مداخله جامعه جهانی بستن این پرونده امکان‌پذیر نیست و تهدیدی جدی نه تنها برای عراق، بلکه برای منطقه و کل جهان باقی خواهد ماند.»

با وجود تأکیدات پی‌در‌پی مقامات سیاسی، دیپلماتیک و به خصوص امنیتی عراقی برای تعیین تکلیف این اردوگاه، آمریکایی‌ها عملاً نه تنها تلاشی در این رابطه ندارند، بلکه در خصوص جمع کردن اردوگاه الهول کارشکنی خود را هم دارند. کما این‌که رسانه‌ها از تحرکات سفیر آمریکا در عراق در رابطه با اردوگاه مذکور خبر داده‎اند. «قاسم بلشان»، تحلیلگر سیاسی در گفت‌وگویی در مورد فعالیت‌های سفیر آمریکا در عراق هشدار داده بود و گفته بود «هدف از این تحرکات این است که از تروریست‌های اردوگاه الهول به عنوان اهرم فشاری علیه دولت عراق و برای اجرای اهدافش استفاده شود.» بلشان اظهار کرده بود: «آمریکا تلاش می‌کند از اردوگاه الهول و خانواده‌های تروریست ساکن آن به عنوان پرونده‌ای علیه دولت عراق استفاده کرده و در مقابل جامعه جهانی آن را محکوم کند، به همین دلیل نیز تلاش می‌کند این مسئله را در راستای منافع خود بین‌المللی کند. سفیر آمریکا تلاش می‌کند جهت قطب‌نما را به نفع تروریست‌های الهول تغییر دهد به ویژه که نیروهای امنیتی در گذشته با تروریست‌ها مبارزه کرده و آنها را به فرار از عراق سوق می‌دادند و امروز سفیر آمریکا تلاش می‌کند در دیدارهایی که با فرماندهان نظامی دارد، از آنها حمایت کند. با وجود اینکه از زمینه‌ها و انگیزه‌های تلاش‌های طرف‌های خارجی برای وارد کردن خانواده‌های تروریست‌ها به عراق مطلع هستیم؛ اما دولت باید دلایل حمایت از ورود دوباره این خانواده‌ها را شرح دهد.» گفتنی است، بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که واشنگتن در تلاش است با استفاده از نیروهای بالقوه‌ای که در این ادوگاه وجود دارد آتش تروریسم را کماکان در سوریه و عراق و منطقه غرب آسیا روشن نگاه دارد که توجیهی برای تداوم حضورش در منطقه و به طور ویژه در دو کشور سوریه و عراق پیدا کند.

چندی پیش بود که یکی از خبرگزاری‌ها در گزارشی میدانی گوشه‌ای از جنایات عناصر سازمان تروریستی داعش در اردوگاه الهول را از زبان آوارگان این اردوگاه روایت کرد. این خبرگزاری نوشته بود که مانند خفاش‌هایی که تنها در تاریکی نمایان می‌شوند، عناصر مزدور داعش به دور از دیدگان در اردوگاه الهول به این طرف و آن طرف می‌روند و ابزارهای وحشتناکی را برای کشتار توسعه می‌دهند. از ابتدای سال جاری، ۴۴ نفر با استفاده از تفنگ و کُلت‌های مجهز به صدا خفه‌کن و اجسام تیز کشته و اعدام شده‌اند. پس از شکنجه قربانی، آثار جرم با ‌انداختن اجساد در کانال‌های فاضلاب پاک می‌شود.

«عدنان الکنانی» کارشناس امنیتی عراق و سرهنگ بازنشسته ارتش این کشور اردوگاه الهول در شمال شرق سوریه را به درستی خاستگاه نسل جدید تروریست‌های داعش دانست. او به وبگاه المعلومه گفته بود که خانواده‌ها و بستگان و فرزندان تروریست‌های داعش که در این اردوگاه در شرایط بازداشت‌گونه به سر می‌برند، همچنان دارای تفکرات تروریستی هستند و چه بسا خطرناک‌تر از داعشی‌های نسل اول باشند. تروریسم هنوز وجود دارد، به خصوص اینکه طرح‌های خارجی برای از بین بردن امنیت عراق از طریق بهره‌گیری از تروریست‌های اردوگاه الهول و انتقالشان به عراق در جریان است. او تأکید کرده بود که خطر بستگان تروریست‌های داعش کمتر از خود آنها نیست، چرا که در سرشان تفکرات تروریستی وجود دارد و همچون بمب در هر لحظه‌ای امکان انفجار دارند و اینکه آنها خطرناک‌تر از نسل اولی تروریست‌های داعش هستند؛ این کشور در میانه تنش‌های سیاسی، در معرض توطئه و هجمه‌های مختلف قرار دارد و نیاز است تا مقامات عراقی دید روشن‌تری نسبت به اوضاع داشته و برای سرکوب نهایی تروریست‌ها اقدام کرده و فکری به حال خانواده تروریست‌های داعش که به عراق باز می‌گردند، کنند.

دو اردوگاه الهول در شمال و اردوگاه «الرکبان» در جنوب سوریه هر دو به نوعی تحت تسلط آمریکا قرار دارند. منابع محلی در شرق و شمال شرق سوریه می‌گویند که با گذشت بیش از سه سال از آزاد‌سازی آخرین منطقه تحت ‌اشغال داعش در سوریه (منطقه باغوز در دیرالزور)، تروریست‌ها بار دیگر به دنبال باز‌سازی خود و عضوگیری مجدد هستند و در این میان کودکانی که در اردوگاه‌ها به سر می‌برند، از اهداف اصلی آنها به شمار می‌رود. این منابع گفته بودند که تروریست‌های داعش کودکان را از اردوگاه‌ها به خصوص اردوگاه پناهندگان الهول در شمال شرق سوریه قاچاق کرده و برای آنها دوره‌های آموزشی برگزار می‌کنند و علی‌رغم حملات متعدد شبه‌نظامیان «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد) با پشتیبانی آمریکا، اما تروریست‌های داعش همچنان نفوذ بالایی در اردوگاه‌ها دارند و همچنین آزادانه می‌توانند رفت و آمد کنند.

«عبدالخالق العزاوی»، عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق اعلام کرده بود که صدها داعشی جنایتکار، ماهانه از طریق مرزهای سوریه به داخل عراق رخنه می‌کنند. وی افزود: «صدها تروریست داعشی که هر ماه از سوریه به عراق می‌آیند در ورای ۶۰ درصد از حملات و رخنه‌های امنیتی در عراق هستند. مشکل مرزی در هر نشستی در کمیته امنیت و دفاع پارلمان عراق در اولویت است. اردوگاه الهول به امارات خفته داعش تبدیل شده است زیرا بزرگ‌ترین تعداد از خانواده‌های داعشی را در سراسر دنیا در برمی گیرد و آفت افراطی‌گری را به کودکان و نوجوانان منتقل می‌کند که این خاورمیانه را در برابر شرایط خطرناکی قرار می‌دهد. کشورهای بزرگ در ابقای داعش به عنوان ابزاری برای تهدید امنیت و ثبات کشورها دخالت دارندبخش مهمی از ثبات عراق در گرو تحکیم مرز با سوریه و پایان دادن به هر تلاشی برای رخنه داعشی‌ها و سعی در یافتن راهکار نهایی برای برچیدن اردوگاه الهول و دور کردن خطر تفکر افراطی است.»

رسانه‌هایی با استناد به اطلاعات نظامی ارتش این کشور که در سال ۲۰۲۱ از سوی بازرس کل وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) درخصوص عملیات نظامی در سوریه و عراق منتشر شده بود، نوشته بودند که گروهک داعش به اعضای سابق خود در این دو کشور پیام داده و از آنها خواسته است تا مجددا به این گروهک بپیوندند. طبق این گزارش، داعش این بار سعی می‌کند تا راهبرد متفاوتی را در تعامل با اعضای خود در پیش بگیرد و فرماندهان را از میان افراد محلی برگزیند تا رضایت آنها را جلب کند. داعش از اعضای محلی خود به عنوان حامیان اصلی خود یاد کرده است، در حالی‌که پیش از این اعضای خارجی داعش عمده مناصب اصلی را بر عهده داشتند و اعضای محلی در مراتب پایین‌تر قرار می‌گرفتند.

آزاد کردن چند گروه از خانواده‌های عناصر گروه تروریستی داعش در طول ماه‌های گذشته از اردوگاه الهول توسط «قسد» (کردهای سوریه)، نگرانی‌ها را درباره تحرکات دوباره تروریست‌ها در مرزهای غربی و شمالی عراق با سوریه ایجاد کرده است و برخی کارشناسان امنیتی از پتانسیل موجود در این اردوگاه برای گسترش دوباره تروریسم سخن می‌گویند. اخیرا نگرانی‌ها در زمینه باز‌سازی ساختار داعش از سوی آمریکا با کمک هم پیمانان منطقه‌ای این کشور- در سایه تحرکات مشکوک آمریکایی در مرز سوریه و عراق- افزایش یافته و از همین رو، درخواست‌ها در عراق برای پایان بخشیدن به حضور نظامی آمریکا در این کشور بیشتر شده است.