چندین دهه است کشور وابستگی بیش از 90 درصدی به واردات روغن دارد و 20 درصد کل واردات محصولات کشاورزی به ارزش سه میلیارد و 200 میلیون دلار را این کالا تشکیل می‌دهد.

سید مجتبی خیام نکویی؛ معاون وزیر جهاد کشاورزی چند روز پیش گفت: «درحالی‌که 93 درصد در تامین روغن وابسته به واردات هستیم اما دو برابر میانگین جهانی یعنی 23 کیلوگرم در سال مصرف می‌کنیم. این در حالی است که 20 درصد از کل واردات بخش کشاورزی مربوط به روغن است. ارزش کل واردات محصولات کشاورزی 16 میلیارد دلار و سهم واردات روغن سه میلیارد و 200 میلیون دلار است.»

چندین دهه است که وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌های خودکفایی برای دانه‌های روغنی تدوین می‌کند. در دوران وزارت محمود حجتی، طرحی برای خودکفایی تولید دانه‌های روغنی تهیه و اجرای آن آغاز شد که سالانه 10 تا 15 درصد وابستگی کشور به واردات روغن را کاهش می‌داد و نهایتا به صفر می‌رساند. این طرح در سال اول اجرا، وابستگی کشور به روغن را 15 درصد کاهش داد و در حالی‌که امید می‌رفت ظرف حدود شش سال به نتیجه برسد با رفتن حجتی از وزارت جهاد کشاورزی رها شد و وابستگی‌ها به حالت سابق بازگشت.

خبرگزاری فارس در این زمینه گزارش داد؛ برخی مسئولان بارها اعلام کرده‌اند که دست‌های پنهانی وجود دارد که مانع تحقق برنامه‌های خودکفایی یا افزایش خوداتکایی به روغن تولید داخل می‌شود. سال‌های متمادی برای واردات روغن ارز دولتی 4200 تومانی پرداخت می‌شد و به اذعان کارشناسان تقاضا برای واردات محصولاتی که ارز دولتی دریافت می‌کردند هم بیشتر می‌شد. واردات روغن بیشتر انحصاری و دست چند فرد بود که روغن و نهاده هم جزوی از واردات انحصاری است به طوری که در دولت دوازدهم از مسئولان ارشد وزارت 

جهاد کشاورزی پرونده فساد در حوزه واردات داشتند.

اما چه برنامه‌هایی پشت پرده عدم تحقق برنامه‌های خودکفایی یا کاهش خوداتکایی به روغن وجود دارد و چرا با وجود وابستگی 93 درصدی به واردات، مصرف روغن در کشور دو برابر میانگین جهانی است؟ 

آیا ارتباطی بین تبلیغات گسترده انواع روغن‌های وارداتی و افزایش مصرف آن در داخل وجود دارد؟ اصولا چرا این همه تبلیغات برای روغن‌های وارداتی انجام می‌شود که به گفته پزشکان و متخصصان سلامتی مردم را به شدت تهدید می‌کند و ریشه بسیاری از بیماری‌های قلبی، کبدی و مغزی و غیره را می‌توان در مصرف بیش از ‌اندازه روغن جست‌وجو کرد.

حال مسئولان وزارت جهاد کشاورزی باید اعلام کنند که دلیل عدم تحقق برنامه خودکفایی دانه‌های روغنی که چندین بار متوالی با شکست مواجه شده چیست؟ چرا در کشوری با این همه تنوع آب و هوایی که امکان هر گونه کشت وجود دارد چندین دهه است بیش از 90 درصد وابسته به واردات هستیم؟ چرا با وجود این همه وابستگی میزان مصرف در کشور هم دوبرابر میانگین جهانی است؟ آیا دست‌های پشت پرده‌ای وجود دارد که منافع آنها ایجاب می‌کند ما همواره وابسته به واردات روغن باشیم؟