دولت سیزدهم رکورددار مدیریت میدانی
سفرهای استانی در کمتر از دو سال که رئیس‌جمهور با ۴۷ بار سفر به اقصی‌نقاط کشور رکورددار آن شده، از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که بی‌وقفه و با برنامه‌ریزی مشخص و هدفمند پیگیری شده و مروری بر ابعاد کمی و کیفی آن نشان می‌دهد چرا باید از این برنامه مستمر به‌عنوان یکی از نقاط درخشان عملکرد دو سال نخست دولت یاد کنیم.
به گزارش ایرنا، شعار مردمی بودن یک دولت برای تبدیل شدن به واقعیت آن‌هــم در حدی که جامعه دولت مردمی را وجه تسمیه مناســبی برای آن بداند؛ هدفی نیسـت که به آســانی تحقق یابـد. در میان مـردم بودن، همراه کــردن مردم با خــود، بازآفرینی اعتمــاد اجتماعی و مهم‌تر از همه احصای مسائل کشور از نمای نزدیک و چاره‌اندیشی برای آنها به‌عنوان بخشی از مقدمات نیاز بــه صرف وقت و انرژی دوچندان رئیس‌جمهور و معاونان و وزرای کابینه‌اش آن‌هم در شـرایط مواجهه کشور با جنگ ترکیبی و تحریم اقتصادی دارد.
سفر استانی اگرچه در سه دهه گذشته بخشـی از برنامه کاری رؤسای‌جمهــور بــوده است، اما در دولت سیزدهم این برنامه توسعه کمی و کیفی یافت. چنان‌که براساس آمار آیت‌الله رئیسی تنها در سال نخست ریاســت‌جمهوری‌اش با انجام حداقل یک ســفر به همه ۳۱ اســتان کشــور رکوردی را کــه تــا پیش از او با آمار ۲۰ ســفر در سال نخسـت در اختیـار محمود احمدی‌نژاد بود تغییــر داد.
این در حالی بود که ســید ابراهیم رئیســی در ســال نخست بــه برخی اســتان‌ها از جمله خوزســتان به تناســب مســائل و مشکلات مبتلابه اســتان بیش از یک‌بار ســفر کرد و بر این اســاس آماری رقم خورد که نشــان می‌داد مــردم در ســال نخســت دولت ســیزدهم به‌طور متوســط هر ۱۲ روز یک‌بار با رئیس‌جمهورشــان دیــدار کرده‌انــد. این آمار در ســال دوم و دســت‌کم تــا ســفر ۱۹ خــرداد بــه اســتان آذربایجان شــرقی با احتســاب مجموع ســفرهای استانی و ســفرهایی که بــرای افتتــاح طرح‌های به ثمر نشســته انجام شــده، ۱۶ ســفر مجموعا هــر ۱۲ روز یک‌بــار باقی ماند.
این در حالی اســت که در دولت گذشــته مردم اســتان‌ها به‌طور متوســط هــر ۶۳ روز یک‌بار رئیس‌جمهــور وقــت را میزبانی کردند زیرا با گذشــت عمر آن دولـت و ناکارآمدی که خود را در افزایش مشکلات اقتصادی نشان داد، رفته‌رفتــه از حضور در استان‌ها اجتناب شــد. رئیسـی اما با اعتقاد به بازســازی اعتماد آسیب‌دیده با عمل به وعده‌ها تاکنون نشان داده است کــه در عمل به یکی از وعده‌های اصلی خــود یعنی حضــور در بین مردم، شــنیدن حرف‌ها و دغدغه‌هــای آنها و پیگیری مســائل مربوط به جامعه قشــر محروم ثابت قدم بوده اســت. خاصه آنکه در این ســفرها دیدار چهره به چهره مردمــان کم‌برخوردارترین نقاط کشــور با مســئول اول اجرایی کشــور ایده‌آل‌تریــن تصویر از کم شــدن فاصله بیــن مردم و مســئولان را به نمایش گذاشته است.
اگرچــه در گام نخســت ســفرهای اســتانی، هدف کســب شــناخت واقعی از وضعیت کشــور به‌عنــوان مبنای ریل‌گــذاری درســت بــرای تصمیم‌گیری‌هــای خرد و کلان در حــوزه اجرایی بــود و در ترکیب این هدف با شــعار اصلــی دولــت یعنی عدالــت‌محوری و مــردم‌گرایــی ســفرهای اســتانی از اســتان‌هــای کمتــر برخــوردار آغاز شــد و خوزســتان، سیســتان و بلوچســتان، خراســان جنوبــی، ایــلام، کهگیلویه و بویراحمــد و بوشــهر بــه عنــوان ۶ مقصد نخســت انتخاب شــدند و در همین ســفرها هــم مقصد اصلی ۹ مرکز اســتان تعیین شــد، امــا ســفرهای آیت‌الله رئیســی به اقصی‌نقاط کشــور ویژگــی دیگری هم داشــته اســت. از ویژگی‌هــای مهم حاکــم بر رویــه رئیس‌جمهور در سفر به اســتان‌ها و شــهرهای مختلف، سفر به وقت برنامه‌های ضرورت است. بر این اســاس، این صرفــاً رئیس‌جمهور نیست که تعیین می‌کند او چه زمانی به کدام اســتان ســفر کند، بلکه گاه ایــن ضرورت‌ها و فوریت‌هــای پیش آمده اســت که ســبب می‌شــود بالاترین مقــام اجرایی کشــور خود را ملــزم به حضور در صحنــه و احصای مســائل و صدور دســتورات الزم برای حل ســریع‌تر مشــکلات پیش آمــده می‌بیند. بــه همین دلیل رئیس‌جمهور که ســفرهای اســتانی خود را در شــهریور ۱۴۰۰ از اســتان خوزســتان شروع کــرده بــود، پــس از وقــوع زلزلــه در اندیــکا در آبان همان ســال و بعــد در پی حادثه ســاختمان متروپل آبــادان در خرداد ۱۴۰۱ به خوزســتان رفت.
همچنان‌که بهمــن ۱۴۰۰ بعد از پایان ســفر به روســیه، کرملین را به مقصــد تهران ترک کــرد و بلافاصله و بدون فوت وقت به کرمان ســفر کرد تا در کنار ســیل‌زدگان جنوب ایــن اســتان قــرار بگیــرد و این سفر، چنــد ماه قبل از برنامــه پیش‌بینــی‌شــده برای ســفر اســتانی رئیس‌جمهور به اســتان کرمان بود. همان‌طــور که در پیش بودن برنامه ســفر به اســتان آذربایجــان غربی برای حضور در آیین افتتاح ســامانه انتقــال آب به دریاچه ارومیــه دلیلی نشــد تــا آیت‌الله رئیســی ســرزدن به مــردم زلزله‌زده شهرســتان خوی و روســتای بدلان را به تعویــق بیندازد.
تعهد دولت به اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام
ســفرهای اســتانی به‌ویژه از زمــان دولت‌هــای نهم و دهــم کــه برگزاری نشســت مشــترک دولتمــردان با شــورای اداری اســتان پایه‌گذاری شــد بــا انتقاداتی مواجــه بــود. اساســی‌ترین ایــن انتقــادات تصویب تعداد زیــاد مصوبات به‌ویــژه در حوزه عمرانــی بود که گاه بــدون پیش‌زمینه‌های کارشناســی و بدون در نظر گرفتن امکانــات بودجه‌ای برای تخصیص اعتبار برای آن انجام می‌شــد. این وضعیت تا زمان روی کار آمدن دولت ســیزدهم انباشــتی از پــروژه‌های نیمــه‌تمام را در جــای‌جای کشــور روی دســت دولت گذاشــته بــود. پروژه‌هایــی کــه اغلــب در هنــگام کلنگ‌زنــی موجــی از امیــد را در دل مردم ایجاد کــرده بودند اما حالا تماشــای ســازه‌های نیمه‌کاره مانــده و وعده‌های عمل نشــده تنها حســی از ناامیــدی را به آنهــا منتقــل می‌کرد. ایــن وضعیتی بود کــه باید تغییــر می‌یافــت و به همیــن دلیل آیت‌الله رئیســی از همــان اولین ســفر تأکید کرد که هیچ پــروژه جدیدی افتتاح نمی‌شــود و مســأله اصلی پیگیــری پروژه‌های نیمه‌تمام اســت.
ایــن حکم البتــه در مــورد معدود مســائل بحرانی اســتان‌ها و نیز در اجــرای مصوبات مجلس شــورای اسلامی با اســتثناهایی همراه بود اما در مجموع اکثریت مصوبات دور نخست سفرهای اســتانی بر تخصیص اعتبــار برای تکمیــل پروژه‌های نیمه‌تمــام و تعیین زمــان و ضرب‌الاجل برای تکمیل آنها اختصاص داشــت. بر همین اســاس ســفرهای رئیــس‌جمهور در ســال دوم از عمــر دولتــش با برگــزاری آیین‌هــای افتتاح و برای بهره‌بــرداری پروژه‌هایــی همــراه بــود که بعضــاً بیــش از یک دهه با وقفــه و بلاتکلیفی مواجــه بودند و از مهم‌ترین آنهــا می‌توان بــه این موارد اشــاره کرد:
افتتاح رســمی طرح عظیم آب‌رسانی غدیر دزفول، افتتــاح رســمی نیروگاه‌هــای جدیــد برق حرارتی با مجمــوع ظرفیت ۱۰۲۶ مگاوات به‌طور همزمان در ۵ استان در کشور در جریان ســفر رئیسی به اســتان زنجان، بهره‌برداری رســمی از پروژه انتقال آب سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج، بهره‌بــرداری از واحــد احیــای مســتقیم مجتمــع فــولاد قائنــات بــا ظرفیــت تولید ســالیانه ۸۰۰ هــزار تُــن آهن اســفنجی، افتتــاح مــدول دوم تصفیه‌خانــه شــهر بیرجنــد، افتتــاح واحد احیای مســتقیم و خــط تولیــد کالف مجتمــع فــولاد بافق، افتتــاح همزمان ۱۱۰۰ مدرســه با بیش از ۵ هزار کلاس درس توســط رئیــس‌جمهور در جریان ســفر به شهرری، افتتــاح ســامانه انتقــال آب بــه دریاچــه ارومیه و اتصال ســومین واحد بخار نیروگاه ارومیــه به شــبکه سراســری برق، افتتاح فاز ۱۴ پالایشــگاه پــارس‌جنوبی و افزایش روزانه ۵۰ میلیــون مترمکعب گاز به ظرفیت تولید گاز کشــور، راه‌انــدازی فــاز یک شــرکت پالایــش گاز هویــزه خلیــج فارس، افتتــاح ۷۰ کیلومتر از پــروژه ریلی دوخطه‌ســازی محور اهواز- اندیمشک، بهره‌برداری از بخش گازی نیروگاه ســیکل ترکیبی دوکوهه، افتتــاح پروژه‌هــای راهبــردی توســعه ســواحل مکــران، افتتــاح تصفیه‌خانــه و خــط آب‌رســانی شهرســتان میانه و پایان دادن به مشکلات ۲۰ ســاله آب شــرب مــردم این شــهر و افتتــاح راه‌آهــن بســتان‌آباد- خاوران در آذربایجــان شــرقی پــس از ۲۲ ســال وقفه.
اهتمام دولت به احیای کارخانه‌ها
بخــش مهمــی از تمرکــز دولــت در اســتان‌هــای مختلــف، کار روی واحدهــای تولیــدی و صنعتــی بود که در ســال‌های اخیر از قبــال تحریم‌های خارجی و مانع‌تراشــی‌های داخلــی دچار رکود و بعضــاً تعطیلی شــده بودند؛ بر همیــن اســاس در همــه ســفرهای اســتانی اینکه شــخص رئیس‌جمهــور یــا اعضــای هیــئت دولت با حضــور در ایــن دســت از کارخانجــات و در گفت‌وگو با کارگــران و کارآفرینــان به‌دنبال احصای مشــکلات و جســت‌وجــوی راه‌حل‌هــای ممکــن بــرای احیای کارخانه‌ها باشــند، برنامــه لایتغیــر بود. ایــن رویه به‌ویــژه در ســالی که از ســوی مقــام معظم رهبــری با عنوان ســال «تولیــد، دانش‌بنیان و اشــتغال‌آفرین» نامگــذاری شــده بود، بــه قــوت پیگیری شــد.
تأکید رئیــس‌جمهــور بر اینکه به هیچ وجه چــرخ تولید کارخانه‌هــا نباید کند شــود، خود را در احیای هزاران واحــد صنعتی راکد و برگزاری جشــن‌های احیــا در جریان حضــور رئیس‌جمهور در اســتان‌هــای مختلف نشــان داد.
از پروژه‌های استانی تا ابرپروژه‌های ملی
مجموعــه دســتاوردهای ملمــوس ۴۷ ســفری که از شــهریور ۱۴۰۰ تــا ۱۹ خرداد ۱۴۰۲ انجام شــده در قالب فهرســت کوتــاه قابــل تجمیع نیســت. با ایــن حال مشــخص اســت که جز احیــای واحدهــای صنعتی و تولیــد می‌تــوان بــه پیگیری نهضت ســاخت مســکن و طرح‌هــای بزرگ آب و بــرق و راه اعم از جاده‌ســازی و ریــل‌گــذاری بــه‌عنــوان زیرســاخت‌های ضروری توســعه کشــور اشــاره کرد که فهرســت بلندبالایی از پروژه‌هــا را به خود اختصــاص داده‌اند. سفرهای استانی دولت انقلابی و دستاوردهای چشمگیر آن، جز بــا اتکا بــه تفکر، روحیه و مدیریت انقلابی و جهادی از آن جنس که در دولت ســیزدهم تبلــور یافتــه، ممکــن نبــوده اســت.
از جمله اقدامات انجام‌شده در دور دوم سفرهای استانی نیز بایــد به طــرح انتقــال آب بــه فــلات مرکزی، انتقال آب خلیــج‌فــارس به اســتان‌های یــزد و کرمــان و آغاز عملیــات لوله‌گــذاری انتقال آب دریــای عمان به شــرق کشــور اشــاره کرد. ابرپــروژه‌هایی کــه رئیس‌جمهور در جریان آغازشــان تأکید کــرد که در اجرای آنها اگرچه ســرعت مهم اســت اما کیفیت فدای ســرعت نخواهد شــد.
ســفرهای اســتانی براســاس اعـلام صریــح رئیــس‌جمهــور تا رفع مشـکلات در اســتان‌ها ادامــه خواهد یافت و یقینا اســتان‌هــایِ بــا مشــکلات بیشــتر مقصدهــای پر تکرار خواهند بود. در این میــان اگرچــه مســئولیت مســتقیم پیگیری امــور برعهده معاونت اجرایــی رئیس‌جمهــور قرار گرفته اســت اما رویکرد شــخص آیت‌الله رئیســی را در اجــرای عهدی کــه با مردم داشــته، می‌توان در ایــن جملــه او در جریــان هفتمیــن ســفرش بــه اســتان خوزســتان درک کــرد؛ آن‌جا که گفــت: برای حل مشــکالت خوزستان اگر لازم باشــد ۷۰ بار به این اســتان ســفر می‌کنم. موضعی که بی‌شــک مختص و محــدود به خوزســتان نبــود و باید آن را بــه رویکرد دولت نســبت به مشــکلات پیش روی مردم در جای جــای ایــران از هر قوم و مذهب تعمیم داد.