در ميان ائمه(ع) به‌اندازه‏اى كه شخصيت علمى حضرت رضا(ع) و حضرت امير(ع) ثابت شده- و حضرت صادق هم در يك جهت ديگرى- شخصيت علمى هيچ امام ديگرى ثابت نشده است. 

حضرت امير به واسطه همان چهار پنج سال خلافت، آن خطبه‏ها و آن احتجاجات‏ كه باقى ماند؛ حضرت صادق به واسطه آن مهلتى كه جنگ بنى‌العباس و بنى‌الاميه با يكديگر به وجود آورد كه حضرت حوزه درس چهار هزار نفرى تشكيل داد؛ حضرت رضا براى همين چهار صباح ولايتعهدی و آن خاصيت علم‌دوستى مأمون و آن جلسات عجيبى كه مأمون تشكيل مى‏داد و از ماديين گرفته تا مسيحي‌ها، يهودي‌ها، مجوسي‌ها، صابئي‌ها و بودايي‌ها، علماى همه مذاهب را جمع مى‏كرد و حضرت رضا را مى‏آورد و حضرت با اينها صحبت مى‏كرد؛ واقعاً حضرت رضا در آن مجالس- كه اينها در كتاب‌هاى احتجاجات‏ هست- هم شخصيت علمى خود را ثابت كرد و هم به نفع اسلام خدمت نمود؛ در واقع از پست ولايتعهدی يك استفاده غير رسمى كرد، آن شغل‌ها را نپذيرفت ولى استفاده اين‌چنينى هم كرد.

* مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (سیری در سیره ائمه اطهار) 

ج‏18؛ ص142- با ویرایش جزئی