آثار مهم روابط تهران- دمشق در آینده غرب آسیا (بخش پایانی)
تیر خلاص جبهه مقاومت به خانه عنکبوت
رضا الماسی
گسترش روابط خارجی سوریه به‌خصوص با برخی کشورهای خاص از جمله ایران باعث شده، دیگر کشورهای منطقه نیز از قافله مشارکت در باز‌سازی سوریه جا نمانند و به‌دنبال بهره‌برداری از اوضاع جدید این کشور باشند. روابط تهران-دمشق نقش بسزایی در ترسیم هندسه آینده غرب آسیا خواهد داشت. به همین دلیل لازم است فعالان تجاری کشورمان با سرعت بیشتری قراردادهای فی‌مابین دو کشور را پیگیری نموده و به مرحله اجرا برسانند.
در همین راستا دیاب خطاب، استاندار حلب در جریان نشستی با هیئتی از کارشناسان سیاسی و اصحاب رسانه ایرانی اظهار داشته: «شهر حلب نیز همانند سایر شهرها و مناطق سوریه مورد حمله تروریستی تحمیلی قرار گرفت و اگر حمایت و پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران نبود، پیروزی در این جنگ میسر نمی‌شد. خون شهدای ایران و سوریه در استان حلب در هم آمیخته شده است و با ریخته شدن این خون‌های پاک حلب و سایر مناطق سوریه آزاد شد.»
او ادامه می‌دهد: «از جمهوری اسلامی ایران به‌خاطر حمایت و پشتیبانی و ایستادگی در کنار سوریه و حمایت از اهالی حلب در زلزله اخیر تشکر و قدردانی می‌کنم. ما آماده حضور شرکت‌های ایرانی برای باز‌سازی حلب هستیم.»
نتایج مقاومت مردم و مسئولان سوریه
پس از توافق ایران و عربستان برای ازسرگیری روابط، وقتی خبر دعوت رسمی بشار اسد از آیت‌الله رئیسی برای حضور در سوریه روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت، روابط دیپلماتیک به‌خصوص در میان کشورهای عربی وارد مرحله جدیدی شد.
در همین راستا روابط بین کشورهای عربی با ازسرگیری روابط دیپلماتیک سوریه و عربستان سعودی تقویت شد و این نشان از پایداری مردم سوریه و همچنین خنثی شدن توطئه‌های نظام سلطه به رهبری آمریکا و خصومت رژیم صهیونیستی علیه سوریه در منطقه است.
به گفته کارشناسان، بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، پیروزی برای مردم و رهبری سوریه و به‌طور کلی برای جبهه مقاومت است. همچنین این موضوع یک شکست بزرگ برای آمریکا است که به‌شدت با بازگشت سوریه مخالف است و برخی از متحدان خود را تحریک کرد تا از هر راه و روشی مانع از آن شوند اما هیچ کشور عربی با آمریکا همراهی نکرد و این مسئله نشانگر کاهش نفوذ واشنگتن در منطقه غرب آسیا است.
دکتر امیرحسین ثابتی، کارشناس سیاسی و فعال رسانه‌ای در صفحه مجازی خود پیرامون این موضوع می‌نویسد: «وقتی فتنه شام راه افتاد تا اسد سرنگون شود و دومینوی نابودی جبهه مقاومت راه بیفتد، ائتلاف مهمی در منطقه و جهان علیه سوریه به راه افتاد.»
او می‌افزاید: «آن زمان در عربستان ملک عبدالله پادشاه بود، در آمریکا اوباما رئیس‌جمهور بود، در قطر شیخ حمد امیر این کشور بود و در ترکیه هم رئیس‌جمهور عبدالله گل بود. همه اینها به اضافه چندین کشور ریز و درشت دیگر هرچه در چنته داشتند علیه اسد به‌کار بستند اما اسد ماند و همه آنها یا رفتند یا مردند! چرا؟ چون ابَرقدرتی به نام ایران پشت سوریه ایستاد. و حالا همه طراحان سرنگونی اسد بعد ۱۲ سال برایش فرش قرمز انداخته‌اند؛ با این تفاوت که این‌بار فهمیده‌اند در غرب آسیا امکان آب خوردن ندارند مگر قبلش ایران اجازه داده باشد.»
سوریه پیروز شد و اگر ۱۲ سال پایداری بدون وقفه ارتش در میدان‌های نبرد، حمایت اکثر مردم سوریه از رهبری و ایستادگی آنها نبود، بازگشت آن به اتحادیه عرب ممکن نمی‌شد.
ملت سوریه هم مشکلات بسیاری را تحمل کرد تا بتواند توطئه آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تجزیه سوریه را خنثی کرده و به مخالفان سوریه که صدها میلیارد دلار هزینه کردند تا این کشور را به زانو درآورند و به یک کشور ورشکسته تبدیل کند، درس پیروزی بدهند.
بازگشت مواضع اتحادیه عرب به نفع سوریه
شورای وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب در پایان نشست خود در قاهره با صدور بیانیه‌ای رسماً ازسرگیری مشارکت دولت سوریه در نشست‌های این اتحادیه را اعلام کرد و بشار اسد به‌عنوان رئیس‌جمهور قانونی سوریه به دعوت پادشاه عربستان در اجلاس اتحادیه عرب در این کشور حاضر شد.
شورای اتحادیه عرب در سطح وزرای خارجه تصمیم شماره «۸۹۱۴» را تایید و موافقت کرد که شرکت هیئت‌های دولت سوریه در جلسات اتحادیه عرب و تمامی سازمان‌ها و نهادهای وابسته به آن از سر گرفته شود.
شورای وزیران خارجه اتحادیه عرب همچنین بر تعهد خود به حفظ حاکمیت، تمامیت ارضی و ثبات سوریه براساس منشور اتحادیه عرب و اصول آن تاکید کرده است.
حاضران در این نشست همچنین بر اهمیت تداوم و تشدید تلاش‌های اعراب برای کمک به سوریه در راستای خروج آن از بحران و کاهش درد و رنج ملت این کشور تاکید کردند.
احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب در اولین اظهارات خود پس از موافقت با بازگشت سوریه به اتحادیه گفته است: «دولت سوریه در تمام جلسات اتحادیه عرب و سازمانهای منطقه‌ای آن حضور خواهد داشت.»
همچنین وزرای خارجه اردن، عربستان، عراق، مصر و سوریه اخیراً نشستی مشورتی برگزار کردند تا راه‌های بازگشت آوارگان سوری از کشورهای همسایه و توسعه سیطره دولت سوریه بر تمام سرزمین‌های خود را بررسی کنند. این نشست پس از نشست دیگری که وزرای خارجه شورای همکاری خلیج‌فارس در اواسط آوریل گذشته برای بحث درخصوص بازگشت سوریه به اتحادیه عرب در عربستان برگزار کردند و در آن وزرای خارجه مصر، عراق و اردن نیز شرکت داشتند، برگزار شد.
اعتراف به شکست
با ازسرگیری روابط ایران و عربستان و حضور چندروزه رئیس‌جمهور کشورمان در سوریه و در ادامه سفر بشار اسد به عربستان به دعوت رسمی پادشاه این کشور، اظهار عجز و ناله صهیونیست‌ها نسبت به این اتفاقات بیش از پیش به گوش می‌رسد.رسانه‌های صهیونیستی با انتشار گسترده تصاویر مربوط به دست دادن «بشار اسد»، رئیس‌جمهور سوریه و «محمد بن‌سلمان»، ولیعهد عربستان سعودی در نشست جده، نوشتند: «این پیروزی اسد و سوریه بود.»
پایگاه اینترنتی شبکه المیادین در این باره می‌نویسد: «رسانه‌های وابسته به رژیم صهیونیستی در گزارش‌های خود تاکید کردند که؛ این درست‌تر خواهد بود که بگوییم اتحادیه عرب به سوریه بازگشته است نه برعکس.»
در گزارش رسانه‌های عبری نیز آمده است: «باید تایید کنیم که آنچه در حال رخ دادن است؛ پیروزی بزرگ برای سوریه و رهبر بلامنازع آن است؛ حالا تنها چیزی که باقی می‌ماند بازگرداندن روابط با ترکیه به وضعیت قبلی است.»
روعی کایس، تحلیلگر مسائل عربی در شبکه صهیونیستی «کان» نیز تصویری از محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی هنگام دست دادن با رئیس‌جمهور سوریه و در آغوش گرفتن او قبل از اجلاس سران عرب در جده را منتشر کرده و نوشته است: «تصویر پیروزی اسد.»
الداد بیک، روزنامه‌نگار صهیونیست نیز به این رویداد واکنش نشان داده و می‌نویسد: «با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، بهار عربی رسماً پایان یافته و جهان عرب، طبق روال معمول دوباره موضوع فلسطین را در رأس نگرانی‌های خود قرار داده است.»
مجله آمریکایی «نیوزویک» هم، بازگشت دمشق به جمع کشورهای عربی را بزرگ‌ترین شکست واشنگتن در نبرد سوریه توصیف کرده و می‌نویسد: «پیام مهم این بازگشت، لزوم پایان دادن به حضور نظامی و لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه است.»
تقویت عمق استراتژیک ایران
«ما در مقابل فرصتی تاریخی برای تنظیم مجدد سازوکارهای بیت عربی با کمترین میزان از مداخله خارجی هستیم. آشتی‌هایی که صورت گرفت، فرصتی تاریخی برای رسیدگی مجدد به امور خودمان بدون دخالت خارجی است. دنیا باید مسائل داخلی را به مردم خودمان بسپارد؛ ما هرگونه دخالت خارجی را رد می‌کنیم.» بشار اسد با اعلام این موضع صریح در جریان سخنرانی خود در نشست جده، به نوعی بر مواضع اصولی جبهه مقاومت تاکید کرده و عزم جدی خود را برای ارتباط با همه کشورهای منطقه در چارچوب هندسه جدید آن اعلام کرده است.
چرخش منطقه، به‌ویژه کشورهای حوزه خلیج‌فارس از آمریکا و غرب به سمت شرق، پس از جنگ اوکراین شدت بیشتری به خود گرفته است. رویکرد جدید، دولت‌ها را بر آن داشته تا مسیر توسعه اقتصادی را تسهیل و خود را از عوامل منفی دور کنند. یکی از مؤلفه‌های مهم در رشد اقتصادی، ثبات سیاسی و امنیت منطقه‌ای است. به همین دلیل، منطقه پس از سال‌ها جنگ‌های فرسایشی و تحمل خسارات ناشی از نقشه‌های امنیت‌زدای غربی، به این باور رسیده که در سایه تعاملات سازنده و ثبات‌زا می‌تواند اقتصاد خود را بهبود دهد.
علیرضا صفری، فعال دانشجویی در این‌باره به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «سرعت تحولات در منطقه به نفع جبهه مقاومت به اندازه‌ای است که بسیاری از کشورهای منطقه برای اینکه از قافله عقب نمانند در تکاپوی باز‌سازی روابط خود با ایران و سوریه هستند.»
او ادامه می‌دهد: «از سوریه در راهبردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان عمق استراتژیک یاد می‌شود؛ به همین دلیل رژیم صهیونیستی و غربی‌ها همه تلاش خود را در یک دهه گذشته به‌کار گرفتند تا سوریه را از محور مقاومت جدا کنند اما امروز همه سیاست‌های خصمانه آنها نتیجه عکس داده است.»
صفری می‌افزاید: «با گسترش تبادلات تجاری میان ایران و سوریه، بسیاری از تحریم‌های غرب بی‌اثر خواهد شد. به همین دلیل غربی‌ها چون اهمیت توسعه روابط کشورهای منطقه با یکدیگر را درک می‌کنند، خود را به هر دری می‌زنند تا ذره‌ای از آثار مهم این روابط بکاهند یا در آن اصطکاک ایجاد کنند.»
این فعال دانشجویی تصریح می‌کند: «در چنین شرایطی لازم است همه طرف‌های تجاری به‌خصوص در کشورهای محور مقاومت مانند ایران و سوریه با درک حساسیت شرایط موجود، همه تلاش خود را معطوف به عملیاتی‌شدن قراردادهای میان کشورها و بالا بردن سطح تجاری‌شان نمایند.»
آمریکا با استفاده از ابزار تحریم علیه مقاومت، به‌ویژه پس از ناکامی در اجماع جهانی در جنگ علیه سوریه، به رویکرد تشدید تحریم و جنگ اقتصادی روی آورده است.
کارشناسان می‌گویند؛ یکی از دلایل حملات هوایی رژیم صهیونیستی به خاک سوریه برای به چالش کشیدن محور ارتباطی ایران با سوریه است تا از این طریق ارتباط ایران با محور مقاومت مسدود شود.
همه اتفاقات اخیر در منطقه غرب آسیا که با سرعت زیادی همراه است، به نوعی تیر خلاصی به خانه سست رژیم صهیونیستی است که به اذعان کارشناسان به‌سرعت در حال زوال می‌باشد.