نشریه آمریکایی «ویک» در تحلیلی بن‌بست پدیده‌آمده برای اجرای برجام می‌نویسد: اگر ایران به میز مذاکره بازنگردد و توافق حاصل نشود، به حتمال زیاد، مقصر آن آمریکاست. برای احیای توافق برنامه جامع اقدام مشترک 2015 که براساس آن، تهران توسعه فناوری‌های خود را در حوزه هسته‌ای در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی محدود کرده بود، باز هم قصد دارد به فرآیند مذاکرات بازگردد. این خبر غافلگیرکننده‌ای است؛ چرا که با رسیدن ابراهیم رئیسی به ریاست جمهوری در ماه ژوئن، تقریبا امیدها به احیای توافق به شدت کاهش یافته بود، اما امروز به روشنی می‌بینیم که ظاهرا امید به آینده وجود دارد. اکنون نوبت رئيس‌جمهور آمریکا، جوبایدن است که با حسن نیت برای احیای توافق تلاش کند. حال سؤال این است که رئیس‌جمهور آمریکا از فرصتی که در اختیارش قرار گرفته، به درستی استفاده خواهد کرد یا خیر؟ سخن‌گفتن در این باره دشوار است. بایدن در کمپین انتخاباتی‌اش، به تعامل تازه با ایران متعهد شد؛ با این همه، او پس از پیروزی در کارزار، از رویکرد گیج‌کننده‌ای پیروی می‌کند. در ماه فوریه، دولت بایدن این طرح پیشنهادی را که براساس آن، ایالات متحده و ایران به طور همزمان دوباره وارد توافق شوند، رد و اعلام کرد تا زمانی که ایران پایبندی خود را به تعهداتش در باب فعالیت‌های هسته ای ثابت نکند، آمریکا تحریم‌های تحمیلی علیه این بازیگر را کاهش نخواهد داد. به بیان بهتر، کاخ سفید به ایران اعلام کرد که باید گام نخست را بردارد (با لحاظ کردن این حقیقت که وقتی توافق اولیه میان ایران و 6 کشور جهان، بدون ارائه هیچ دلیل موجهی از سوی آمریکا در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، در می 2018 از هم پاشید ارائه چنین پیشنهادی به تهران، اقدامی جسورانه و بهتر است بگوییم، گستاخانه است)
ایران به جای پذیرش این شروط نامعقول و نابرابر، ترجیح داد به غنی‌سازی خود ادامه دهد. فعالیت تهران یک سال پس از خروج ترامپ از توافق، از سر گرفته شد. همین مسئله موجب شده تا ایالات متحده همراه با اسرائیل، به شکل فزاینده‌ای زمزمه‌های خصمانه خود را در قبال ایران افزایش دهند. اوایل ماه جاری، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و یائیر لاپید، همتای اسرائیلی‌اش، در خصوص امکان تکیه به «پلن‌بی» در صورت عدم احیای توافق هسته‌ای رایزنی کردند.
اما تهدیدها موجب عقب‌نشینی تهران نشده است. تهران خواهان گفت‌وگو و مذاکره است. اما تا امروز نشان داده که حاضر نیست اندکی از مواضع و خط قرمزی که برای خود ترسیم کرده است، عقب بنشیند.
برجام احتمالا بزرگ‌ترین موفقیت آمریکا و متحدانش در زمینه فعالیت هسته‌ای ایران محسوب می‌شودد در شرایط کنونی، به رغم اینکه آمریکا بدعهدی کرد و بدون دلیل موجه به این توافق پایان داد، آمادگی ایران برای بازگشت به میز مذاکرات به روشنی نشان می‌دهد که ایران خواهان احیای توافق هسته‌ای است؛ تهران به دنبال برداشته شدن تحریم‌هاست، خوهان صلح است و صلح را به جنگ و گزینه نظامی ترجیح می‌دهد. بایدن می‌گوید، او نیز همین را می‌خوهد، از همین رو باید گفت، زمان آن فرارسیده که رئيس‌جمهور آمریکا نیز از شانسی که دارد برای اثبات ادعایش استفاده کند. به همین دلیل لازم است، ایالات متحده برای نشان دادن حسن نیت خود، نخستین گام را بردارد و به این طریق، زمینه را برای برگرداندن اعتماد نسبی ایران به خود هموار کند؛ در غیر این صورت بازی «اول تو» ادامه خواهد یافت و در این بابت نمی‌توان تهران را مقصر دانست.
ایران بازیگری است که به واسطه بدعهدی آمریکا و خورجش از توافق اولیه موسوم به برجام آسیب دیده است و از همین رو طبیعتا نمی‌تواند گام نخست را در راستای اعتمادسازی بردارد. خواست تهران برای بازگشت به برجام و رایزنی در این باره، شانس دوباره‌ای است که دولت بایدن به دست آورده و باید نهایت استفاده را از آن بکند. اگر دولت کنونی آمریکا این فرصت را از دست بدهد، امکان خروج از بن‌بست موجود در باب توافق هسته‌ای با ایران و احیای توافق برجام شاید غیرممکن شود. از همین رو گزینه معقول این است که واشنگتن برای اعتمادسازی، گام نخست را بردارد و این فرصت را فراهم کند تا بستر برای آغاز رایزنی‌های هسته‌ای هموار شود. آزاد کردن پول‌های بلوکه‌شده ایران و ایجاد فضایی برای گسترش فعالیت‌های تجاری تهران، گام نخست برای اعتمادسازی است. بایدن باید این حقیقت را بداند که تنها راه خروج از بحران حاکم، به دست آوردن اعتماد ایران است. گزینه‌های دیگر و «پلن‌بی» نتیجه نخواهد داد، چرا که تهران در دوران ریاست جمهوری ترامپ به روشنی نشان داد که ادبیات زور و سیاست فشار، نتیجه‌ای معکوس می‌دهد؛‌پس تنها راه باقی‌مانده، سازش است که آمریکا باید برای آن پیش‌قدم شود.