kayhan.ir

کد خبر: ۲۲۵۲۲۴
تاریخ انتشار : ۱۵ شهريور ۱۴۰۰ - ۲۲:۵۳
گزارش خبری تحلیلی کیهان

سقوط پنجشیر آینده افغانستان در ابهام

طالبان دیروز اعلام کرد پنجشیر را به طور کامل تصرف و جنگ تمام شده و آنها اکنون به دنبال تشکیل «دولتی فراگیر» هستند. اما کارشناسان بر این باورند آینده این کشور در هاله ای از ابهام قرار دارد و معلوم نیست کشور به چه سمت و سویی حرکت کند.

 

سرویس خارجی-

تحولات پنج روز اخیر «پنجشیر» دیروز با اعلام خبر «سقوط پنجشیر» وارد مرحله حساس و مهمی شد. صبح دیروز (دوشنبه) طالبان مدعی تصرف کامل این ولایت مهم شد و اعلام کرد جنگ تمام شده است. «ذبیح‌الله مجاهد»، سخنگوی طالبان در این باره در توئیتر نوشت: «آخرین سنگر مزدوران دشمن، استان پنجشیر، به طور کامل تسخیر شد... آخرین تلاش‌ها برای تأمین امنیت کامل در کشور نیز نتیجه داد و استان پنجشیر تحت کنترل کامل امارت اسلامی قرار گرفت». طالبان برای اثبات پیروزی اش تصاویر حضور خود در ساختمان فرمانداری پنجشیر را هم منتشر کردند. آنها پرچم خود را نیز بر فراز این استانداری به احتزاز درآوردند.
نقش پاکستان
گزارش برخی منابع رسانه ای حاکی است با دخالت کماندوهای ارتش پاکستان، پهپادها، هلی کوپترها، و سازمان اطلاعات این کشور به نفع طالبان جنگ در پنجشیر به ضرر «احمد مسعود» تمام شد. خبرهایی هم از حمایت‌های
ترکیه و عربستان از طالبان در این جنگ منتشر شده است. «ذبیح‌الله مجاهد» سخنگوی طالبان صبح دیروز در یک کنفرانس خبری در کابل حاضر شد و گفت: «جنگ در افغانستان به پایان رسیده است؛ اکنون باهم برای بازسازی کشور همکاری می‌کنیم... مردمی که در دره افتخارآمیز  پنجشیر زندگی می‌کنند جزء لاینفک کشور ما هستند. آنها برادران ما هستند. هیچ تعصبی علیه آنها وجود ندارد. همه حقوقی که سایر هموطنان ما دارند، مردم پنجشیر نیز از آن برخوردارند». سخنگوی طالبان در خصوص سفر رئیس اطلاعات پاکستان به کابل نیز اینطور واکنش نشان داد: «وی برای بحث در مورد وضعیت مرزی آمده و ما اجازه نخواهیم داد که زمین ما علیه دیگران مورد استفاده قرار گیرد».
این در حالی است که یک شنبه شب برخی منابع از پرواز بالگردها و پهپادهای پاکستانی در پنجشیر و حمله آنها به مواضع نیروهای مقاومت خبر دادند. «مجاهد» در بخش دیگری از سخنانش گفت: «کسانی که کنترل پنجشیر را در دست داشتند در حال حاضر مفقود هستند». وی افزود که افغانستان خانه این افراد است و در صورتی که بخواهند، می‌توانند به این کشور بازگردند.ذبیح‌الله مجاهد هم‌چنین گفت که امرالله صالح، معاون رئیس جمهور سابق افغانستان کشور را ترک و به تاجیکستان فرار کرده است.
مقاومت ادامه دارد
اما در این سو در جبهه مقاومت ولایت «پنجشیر»، «علی میثم نظری » سخنگوی این جبهه در گفت و گو با رسانه ها خبر سقوط پنجشیر را تکذیب کرد و به بی بی سی گفت: «این خبر صحت ندارد و طالبان پنجشیر را تصرف نکرده‌اند و ما ادعای آنان را رد می‌کنیم». نظری در حساب توییترش هم نوشت: «نیروهای جبهه مقاومت ملی در تمام مواضع استراتژیک در سراسر دره پنجشیر برای ادامه نبرد حضور دارند و ما به مردم افغانستان اطمینان می‌دهیم که مبارزه با طالبان و شرکای آنها را تا زمانی‌که عدالت و آزادی حاکم نشود ادامه خواهیم داد». جبهه مقاومت پنجشیر همچنین با صدور بیانیه ای ادعای طالبان مبنی بر «تصرف پنجشیر» را نادرست خواند: «نیروهای مقاومت ملی در قرارگاه‌هایی که از پیش ایجاد شده بود، حضور دارند و از یکشنبه‌شب تاکنون جنگ در نقاط مختلف ادامه دارد...مردم افغانستان مطمئن باشند که مقاومت تا رسیدن به آزادی و عدالت به نصرت خداوند ادامه می‌یابد...برافراشتن نمایشی پرچم طالبان در برابر فرمانداری ولایت به معنی پایان مقاومت و تسلط کامل طالبان نیست».
احمد مسعود: نگران نباشید، قیام کنید
«احمد مسعود»، رهبر جوان و 32 ساله مقاومت ملی پنجشیر نیز به تحولات دیروز طی توییتی این طور واکنش نشان داد: «طالبان قدرت کافی برای رقابت با ما را ندارد. ارتش پاکستان با آنها همکاری می‌کند. طالبان با ما نمی‌جنگد اما ارتش پاکستان و آی اس آی (اطلاعات ارتش پاکستان) آنها را هدایت می‌کند. وی در توییت دیگری عنوان داشته که «سالم است و به همقطارانش گفته نگران نباشند».
او دیروز نیز در یک پیام صوتی از مردم افغانستان خواست علیه طالبان قیام کنند. وی در این پیام گفت:«ما با استقبال از اعلامیه علمای دین، از طالبان خواسته بودیم جنگ را متوقف کنند و اختلافات از راه گفت‌وگو حل شود. اما طالبان بر خلاف تصمیم عالمان دین پس از اعلامیه جبهه پنجشیر با تمام قوا حمله کردند و چهره واقعی خود را نشان دادند که هیچی اعتقادی به دین و تصمیم علما و همچنین اتحاد ندارند». به گزارش فارس وی در ادامه با بیان اینکه «طالبان تغییر نکرده»، تاکید کرد: «جامعه جهانی و کشورهای همسایه در قبال جنایتی که در افغانستان راه افتاده، سکوت نکنند و چشم مردم افغانستان به رفتار آنان دوخته شده است». رهبر جبهه پنجشیر در ادامه گفت که نیروهای وی در نقاط مختلف این ولایت حضور داشته و به جنگ علیه طالبان ادامه خواهند داد. «احمد مسعود» عصر روز یک شبه نیز در جمع فرماندهان جبهه پنجشیر گفته بود: «تعداد زیادی از زندانیان خارجی به ویژه زندانیان پاکستانی وجود دارد. ما دقیقاً ۱۳۴۰ اسیر داریم، از جمله پاکستانی‌ها و عرب‌ها.» بر اساس برخی گزارش ها، حدود ۶۰۰ تبعه پاکستانی در میان بازداشت شدگان هستند. صدها طالب نیز در بدخشان به جبهه مقاومت ملی افغانستان پیوسته اند. این نشانه فروپاشی سازمانی و نظامی طالبان به نفع ما است».
منابعی در جبهه مقاومت پنجشیر به ایندیپندنت گفته‌ بودند که از بعد از ظهر یکشنبه حملات هواپیماهای بدون سرنشین بر سنگرهای مقاومت ملی آغاز شده و یکشنبه شب این حملات به اوج خود رسید. این حملات باعث شد تا ژنرال «عبدالودود»، یکی از فرماندهان جبهه مقاومت و «فهیم دشتی»، سخنگوی جبهه مقاومت در اثر بمباران هواپیماهای
بدون سرنشین پاکستان کشته شوند. به گفته منبع میدانی این حمله به خودروی شخصی احمد مسعود بوده و مشخصا هدف خود او بوده ولی در این ماشین حضور نداشته است. منابع جبهه مقاومت همچنان می‌گویند این حملات هواپیماهای بدون سرنشین، باعث شد تا آنان از مواضح خود عقب‌نشینی کنند. با این حال جبهه مقاومت ملی می‌گوید، جنگ هنوز در پنجشیر خاتمه نیافته و در اکثر مناطق همین لحظه نبرد به شدت ادامه دارد.
آینده افغانستان
با سقوط پنجشیر به نظر می رسد که طالبان دیگر هیچ مانعی در مقابل خود برای تشکیل حکومت ندارند. بر اساس گزارش ها آنها به شدت به دنبال فراهم سازی لوازم تشکیل دولت هستند. در همین رابطه الجزیره به نقل از مقامات طالبان گزارش داده این گروه از ترکیه، ایران، چین، روسیه، پاکستان و قطر برای حضور در مراسم اعلام دولت جدید دعوت کرده است. طالبان حتی اعلام کرده حکومت آینده دموکراسی نخواهد بود و حکومت اسلامی خواهد بود. در این خصوص ابهامات بسیار جدی وجود دارد. آیا آنها حاضر به تقسیم قدرت با سایر اقوام خواهند بود؟ سیاست اقتصادی، اجتماعی و خارجی حکومت جدید چه خواهد بود؟ تکلیف اختلافات درونی بین گروه حقانی و گروه ملا برادر چه
می‌شود؟ آیا آنها عوض شده اند یا وانمود می کنند که عوض شده اند؟ و سوال مهمتر این که اگر کشورهای منطقه و جهان مشروعیت حکومت جدید را نپذیرند طالبان آیا به سمت رادیکالیسم و کشت و کشتار گرایش پیدا خواهند کرد یا نه؟ هیچ کس امروز با قطعیت نمی تواند به این سوال‌ها پاسخ دهد و تنها گذشت زمان و رفتار طالبان پاسخ این سوال‌ها
را مشخص می کند. هنوز طالبان درباره زمان اعلام دولت جدید اظهارنظری نکرده است. پیش از این «ملا عبدالغنی برادر»، معاون سیاسی طالبان گفته بود تاکنون کار روی تشکیل یک «حکومت همه‌شمول» جریان دارد. به گفته وی «حکومت طالبان پاسخگوی همه خواهد بود». این در حالی است که پیش از این اعلام شده بود به دلیل درگیری میان گروه ملابرادر و شبکه حقانی، وی زخمی شده و برای مداوا به پاکستان منتقل شده است. ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان نیز دیروز درباره تشکیل دولت جدید افغانستان گفت که: «مقدمات بیشتری برای اعلام دولت انجام شده است، فقط کارهای فنی باقی مانده است، ما نیز عجله داریم. در چند روز آینده شاهد اعلام دولت خواهیم بود. احتمالاً دولت فعلاً یک دولت موقت خواهد بود و امکان اصلاح، تغییر و سایر مراحل اساسی را فراهم خواهد کرد». به گفته وی، فعلا انتخاباتی در پیش نیست. دولت بعدی تصمیم می‌گیرد که روند بعدی چگونه پیش خواهد رفت. برخی رسانه‌های پاکستان اعلام کرده اند فردی به نام «ملا حسن آخوند» به عنوان رئیس دولت معرفی خواهد شد.