ایران در رسانه‌های جهان
سرویس سیاسی-
گاردین: نفتکش ایرانی عازم سوریه
تحریم‌های آمریکا را به بوته آزمایش می‌گذارد
«گاردین» در مطلبی نوشت: نخستین محموله سوخت ایران از طریق زمینی و با کامیون برای کاهش بحران انرژی از سوریه به لبنان منتقل می‌شود، طرحی که می‌تواند تصمیم آمریکا در قبال دو دشمن را به چالش کشیده و قرار است بزرگ‌ترین آزمایش تحریم‌های آمریکا علیه دو دشمن منطقه‌ای باشد.
کریس مورفی، سناتور آمریکایی عضو کمیته روابط خارجی مجلس سنا که روز پنجشنبه از لبنان دیدن کرد، پیشنهاد مسیر جداگانه‌ای برای واردات گاز به بیروت از مصر و از طریق اردن و سوریه که ممکن است از تحریم‌ها معاف شود را داد. وی به خبرنگاران گفت: «امیدوارم بتوانیم راهی برای این کار بیابیم که مشمول تحریم‌های آمریکا نشود. ما سخت تلاش می‌کنیم تا راه‌حلی برای بحران سوخت پیدا کنیم.»
اما اشتیاق یک مقام وزارت خارجه آمریکا در این زمینه کمتر بود؛ وی گفت: «به‌طور کلی، سوخت کشوری که تحت تحریم‌های گسترده قرار دارد، مانند ایران، راه‌حلی پایدار برای بحران انرژی لبنان نیست.» لبنان نیازی به سوخت ایران ندارد.» دولت آمریکا از تلاش‌های لبنان برای یافتن راه‌حل‌های خلاق، شفاف و پایدار در زمینه رفع کمبود حاد انرژی و سوخت حمایت می‌کند. این همان چیزی است که مردم لبنان به آن احتیاج دارند؛ نه یک ترفند تبلیغاتی دیگر حزب‌الله.»
اسرائیل اعلام کرده است که به شدت با تحویل سوخت ایران به لبنان، که در آن دشمن اصلی آن حزب‌الله لبنان دست برتری در امور این کشور در حال سقوط دارد، مخالف است. ایران و اسرائیل در آب‌های منطقه‌ای جنگ‌های سایه‌ای انجام داده و در کشتی‌هایی را که عازم هر دو کشور هستند خرابکاری می‌کنند. در اوایل سال جاری، موشکی که تصور می‌شود از یک هواپیمای بدون سرنشین شلیک شده بود، به یک کشتی باری ایرانی در سواحل سوریه اصابت کرد.
واردات گاز به لبنان مستلزم احیای وسیع بخش‌های از کار افتاده خط لوله سوری و لبنانی و همکاری گسترده سیاسی است که در سال‌های اخیر نیز کمرنگ بوده است. این امر همچنین به بشار اسد در یافتن راه‌حل برای لبنان کمک می‌کند؛ امری که با هراس تحلیلگران و دیپلمات‌های منطقه‌ای از ادغام بحران‌های دو کشور و دلگرمی رهبر سوریه همراه است.
لینا خطیب، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در گروه چتهم هاوس گفت: «قاچاق و تجارت بین لبنان و سوریه با وجود تحریم‌های آمریکا ادامه یافته است.» وی گفت: «ایالات متحده با بستن چشم خود بر روی صادرات سوخت از ایران به لبنان از طریق سوریه، نشان می‌دهد که بحران‌های لبنان و سوریه بخشی از یک پرونده هستند و عملاًً حذف مرز واقعی میان سوریه و لبنان را پذیرفته است؛ این امر باعث برتری بشار اسد و متحدانش در لبنان خواهد شد.»
فروپاشی سیستم انرژی لبنان منجر به تجزیه این کشور شده است و توسط همان شبکه‌های فساد که توسط بلوک‌های سیاسی لنگر انداخته و کشور را تا مرز پرتگاه سوق داده، هدایت می‌شود. ذخیره‌سازی بنزین و گازوئیل باعث ایجاد مشکلات عمیقی در مسئله برق شده؛ به‌طوری که برق تا 15 ساعت در روز دوام می‌آورد. عدم وجود دولت، 13 ماه پس از انفجار ذخایر نیترات در بندر بیروت و تخریب محله‌های مجاور، سقوط آزاد لبنان را تسریع کرده است.
بلومبرگ: ایران با حمایت چین و روسیه
در مذاکرات هسته‌ای شرکت می‌کند
وبگاه خبری «بلومبرگ» در مطلبی به قلم «جاناتان تیرونه» اذعان کرد که تلاش‌های ایالات متحده و اروپا برای بازگرداندن ایران به مذاکرات هسته‌ای، با حمایت چین و روسیه از رهبران جسور جمهوری اسلامی، در حال خنثی شدن است.
نتیجه این است که سه سال پس از اعمال سیاست «فشار حداکثری» رئیس‌جمهور سابق دونالد ترامپ، ایران اورانیوم را تا نزدیک شدن به درجه تسلیحاتی غنی‌سازی کرده است؛ این در حالی است که اقتصاد آن با کمک پکن و مسکو نشانه‌هایی از ثبات را نشان می‌دهد، حتی در شرایطی که صادرات نفتی این کشور به شدت تحریم شده است.
دیپلمات‌ها و تحلیلگران نشان می‌دهند که این تحولات فضایی را برای دولت جدید ایران ایجاد کرده تا به پایبندی به توافق 2015، فهرست امتیازاتی که از واشنگتن می‌خواهد را گسترش دهد. انجام این کار می‌تواند مذاکرات را در سال آینده به پیش ببرد، یا اینکه این روند را بطور کامل سرنگون کند و یا به آشفتگی جدیدی در خاورمیانه منجر شود.
مذاکره‌کنندگان ایرانی به احتمال زیاد به‌دنبال مسکنی هستند که فراتر از مجازات‌های هسته‌ای اعمال شده توسط ترامپ باشد؛ زیرا تحریم‌های آمریکا «بازدهی کمتری» ایجاد می‌کند. دولت ترامپ برای پیچیده شدن هرگونه بازگشت به توافق که برنامه هسته‌ای ایران را در ازای رفع تحریم‌ها متوقف کند، مجموعه‌ای از تحریم‌ها را در پاسخ به نقض حقوق بشر و تأمین مالی گروه‌های تروریستی ایران تعیین کرده است. در حالی که هیچ تاریخ رسمی برای دور هفتم مذاکرات با هدف احیای توافق تعیین نشده است، انتظار می‌رود مذاکرات در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که هفته 21 سپتامبر در وین برگزار می‌شود، انجام شود. واشنگتن می‌گوید در حالی که «آماده سازش» در برخی از مسائل است، ولی مذاکره‌کنندگان آن برای همیشه منتظر نخواهند ماند و برنامه هسته‌ای ایران باید در محدوده‌ای رو به عقب‌نشینی بیاورد.
در همین حال، رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌خواهد قبل از کنفرانس وین با محمد اسلامی رئیس جدید هسته‌ای ایران دیدار کند. گروسی گفته است که تهران می‌خواهد تمایل خود را برای بازگرداندن دسترسی گسترده ناظران آژانس و همکاری با محققان بین‌المللی که در اعتراض به تحریم‌های آمریکا متوقف شده بود، را بسنجد.
شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین و ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه ماه گذشته با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور تندرو منتخب ایران درباره توافق هسته‌ای گفت‌وگو کردند. چین و روسیه هر دو امضا‌کننده توافق سال 2015 هستند و تمایل خود را برای بازگشت هر دو طرف به مفاد آن توافق اعلام کرده‌اند. اما «شی» گفته است که کشورش نگرانی‌های مشروع ایران در مورد توافق را درک کرده و از آنها دفاع می‌کند. از سوی دیگر مسکو نیز به صراحت اعلام کرده که انتظار دارد ایران اجازه بازرسی‌های گسترده را از نو بدهد، اما تمایلی برای افزایش فشارهای جدید بر ایران ندارد. چین به‌طور مشابه به ناظران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده است که از نقش نظارتی خود در حمایت از اهداف ایالات متحده و اتحادیه اروپا فراتر نروند.
فارین پالیسی: نزدیک شدن ایران و عربستان
به جایی نمی‌رسد
«آنچال وهرا» در مطلبی در «فارین پالیسی» نوشت: هر دو طرف می‌دانند که مذاکرات جاری آنها می‌تواند خاورمیانه را بهبود بخشد و دستاوردهای ایران در منطقه را تثبیت کند.
هفته گذشته، عراق میزبان اجلاس منطقه‌ای با هدف تشویق عربستان سعودی و ایران برای حل اختلافات و کاهش تنش در کشورهای مختلف بود که به میدان نبرد نیروهای نیابتی در خاورمیانه تبدیل شده‌اند. آشتی بین این دو می‌تواند راه را برای صلح در یمن هموار کند، لبنان را از فروپاشی کامل نجات دهد و به بهبود وضعیت اقتصادی عراق و شاید در نهایت سوریه کمک کند. اگرچه عراق برای بازکردن درهای خود برای بحث در مورد پایان احتمالی جنگ سرد هژمونی جهان اسلام میان ریاض و تهران مورد تحسین قرار گرفت، اما هیچ پیشرفتی حاصل نشد. تنها وزرای خارجه عربستان و ایران با از سرگیری مذاکرات در ماه آوریل چند روز پس از آغاز گفت‌وگوی غیرمستقیم دولت بایدن با ایران برای احیای توافق هسته‌ای ایران موافقت کردند.
مذاکرات ایران و عربستان به‌دلیل اصرار ایران بر تثبیت دستاوردهای خود در استفاده از شبه‌نظامیان مسلح، عدم اطمینان در مورد سرنوشت برجام، و عدم وجود ضمانت‌های امنیتی از سوی ایالات متحده که عربستان سعودی به آنها وابسته است متوقف شد. دولت ایران مشتاق است روابط دیپلماتیک خود را با سعودی‌ها از سر بگیرد، که این امر به تحکیم مشروعیت بین‌المللی مورد مناقشه این کشور کمک کرده و احتمالاً زمینه را برای مشارکت بیشتر اقتصادی و اجتماعی منطقه‌ای فراهم می‌کند، که به نوبه خود جایگاه دولت را در داخل نیز تقویت می‌کند. رئیسی قصد کنترل شبه نظامیان یا پذیرش تغییرات در توافق هسته‌ای را ندارد. توسعه موشک‌های بالستیک دوربرد ایران، که ایالات متحده می‌خواهد در مذاکرات آتی شامل شود، تهدید خاصی برای عربستان به شمار می‌رود. تا زمانی که ایران آماده امتیاز دادن در این جبهه‌های کلیدی نباشد، سعودی‌ها چشم‌اندازی از توافق نمی‌بینند. «سیمون هندرسون» عضو اندیشکده موسسه واشنگتن، گفت که فکر می‌کند ایران به حمایت از شبه نظامیان در هلال شیعه ادامه می‌دهد. وی گفت: «هرگونه تغییر در رفتار، به دلایل تاکتیکی و نه راهبردی خواهد بود.» مراسم تحلیف ریاست جمهوری رئیسی با تعداد زیادی از رهبران شبه‌نظامیان غیردولتی که ایران از آنها پشتیبانی می‌کند، پر شده بود؛ بسیاری از آنها سال‌ها یا دهه‌ها صرف برچیدن نفوذ عربستان در منطقه به نفع حضور ایران کرده‌اند. حضور و برجستگی آنها در این رویداد مطمئنا اعتماد عربستان را در مذاکرات افزایش نداد.
از طرف دیگر حکومت شیعه تهران دلایل استراتژیک، اقتصادی، ایدئولوژیکی و اکولوژیکی برای حمایت از تندروهای سنی همچون طالبان دارد. جوست هیلترمن، مدیر برنامه گروه بین‌المللی بحران در خاورمیانه و شمال آفریقا، گفت که ایران این شرکای مسلح را برای موضع‌گیری خود در منطقه اطراف خود مهم می‌داند. با این حال، هیلترمن افزود که این شبه نظامیان همچنین یک دستور کار داخلی را نیز دنبال می‌کنند که همیشه با طرح منطقه‌ای ایران کاملاًً منطبق نیست.
به‌نظر می‌رسد لرزش‌های مخالفت منطقه‌ای با پروژه ایران این احساس را به سعودی‌ها القا کرده است که با احتمال وقفه در مذاکرات برجام، ممکن است فشار آنها بر ایران افزایش یابد. آنها حتی ممکن است امیدوار باشند که سرسختی ایران باعث فروپاشی مذاکرات وین شود و ایران را تحت فشار تحریم قرار داده تا نتواند اهداف وسیع‌تر منطقه‌ای خود را دنبال کند. عربستان سعودی به جای دادن هرگونه امتیاز برای کمک به ایران، ترجیح می‌دهد ایران را در مسیر عمق بخشیدن به انزوای خود نگه دارد.
«علی واعظ» روزنامه‌نگار و تحلیلگر ارشد گروه بین‌المللی بحران در امور ایران، گفت: «تهران و واشنگتن به کشیدن خنجر به روی هم ادامه خواهند داد و در این شرایط، کاهش تنش‌های ایران و عربستان اگر غیرممکن نباشد، بعید است.» وی افزود: هرگونه راه‌حل بین دشمنان منطقه‌ای بستگی به تقسیم حوزه‌های نفوذ دارد. واعظ گفت: «در نهایت، هر دو کشور باید بر سر مجموعه‌ای از قوانین به توافق برسند و بطور بالقوه مناطق نفوذی خود را در منطقه مشخص کنند.»
تحلیلگران معتقدند که تا آنجا که امتیازات متقابل در نظر گرفته می‌شود، سوریه برای عربستان میوه کم‌دردسری است و یمن هم برای ایرانیان همین وضعیت را داراست. عربستان سعودی می‌تواند به امارات متحده عربی پیوسته تا خواستار به رسمیت شناختن دیپلماتیک رژیم اسد شود، در حالی که ایران می‌تواند متحدان محلی خود یعنی حوثی‌ها را مجبور به معامله با «دولت» یمن که مورد حمایت عربستان است کنند. همین حالتِ سازش محور می‌تواند هم برای عراق و هم برای لبنان صادق باشد.
اما ایران اساساًً چنین چیزی را غیرضروری می‌داند: متحدان محلی ایران، از جمله ارتش سوریه و حزب‌الله، گروه‌های مخالف سنی را با حمایت روسیه از مناطق تحت کنترل حکومت سوریه از سوریه خارج کرده‌اند. حوثی‌ها در حال پیروزی در جنگ یمن هستند؛ و ایران قبلاًً موفق به انتصاب نیروهای نیابتی در هر دو دولت عراق و لبنان شده است. ایران نفوذ خود را در خاورمیانه گسترش داده و از این نظر در جنگ غیرمتعارفی که در آن بوده پیروز شده است.