20 تیرماه اکبر کمیجانی، رئیس ‌کل بانک مرکزی در دیدار با وزیر صمت، با تاکید بر اهمیت تامین ارز برای کالاهای اساسی و دارومدعی شد: «بانک مرکزی از ابتدای سال تاکنون نسبت به تامین ارز ۵/۵ میلیارد دلار از ۶ میلیارد دلار مرحله اول تخصیص یافته برای شش ماهه اول سال، اقدام کرده است که خوشبختانه بخشی از کالاها وارد کشور شده و بقیه نیز در گمرکات است».
اما با وجود اظهارات کمیجانی، مسئولان گمرک در هفته‌های اخیر بارها نسبت به دپوی حجم عظیمی از کالاهای اساسی در گمرکات کشور هشدار داده‌اند. استمرار این وضعیت زمینه را برای کمبود عرضه کالا در بازار و افزایش قیمت پی‌در‌پی کالاها بوجود آورده
است.
در این بین معلوم نیست چرا با وجود اظهارات مسئولان درباره تأمین ارز، کالاهای موجود در گمرک ترخیص نمی‌شود و از سوی دیگر فهرست دریافت‌کنندگان ارز 4200 تومانی همچنان پنهان است و لذا معلوم نیست چه کسانی ارز ترجیحی را گرفته‌اند و این شرکت‌ها نیز مانند بانک مرکزی پاسخگو
نیستند.
در همین زمینه خبرگزاری تسنیم گزارش داد: بررسی آمارها از موجودی کالا در گمرکات، بنادر و ورودی کشتی‌ها نشان می‌دهد، بیش از هفت میلیون تن کالا از شش قلم کالای اساسی که ارز ترجیحی از دولت دریافت می‌کنند دپو شده است. به‌گفته مقامات مسئول برای اولین بار «یک و چهار دهم میلیون» تن کالا روی کشتی به‌ مدت یک ماه مانده است.
به‌گفته مسئولان گمرک ایران حتی برخی کالاهای دپوشده تا 16 ماه هم در بنادر شمالی وجود دارد. البته باید به این نکته ‌اشاره کرد که در بنادر جنوب کشور هم که الآن در محوطه‌های روباز کالا را نگهداری می‌کنند دمای هوا 50 درجه است.
معاون فنی گمرک درخصوص فهرست واردکنندگان کالاهای اساسی که از تسهیلات تخصیص اعتباری ارز بهره‌مند شده‌اند، می‌گوید: شورای ‌عالی امنیت ملی در سال گذشته اعلام کرده بود فقط 16 شرکت به‌صورت اعتباری نهاده‌های دامی را وارد کنند و به‌ غیر از آن افرادی که کالای خودشان را وارد کرده بودند به آنها اعتباری نمی‌دادند یعنی کالاها در گمرکات و بنادر ماند. به‌عبارت دیگر حتی در برخی موارد که واردکنندگان دیگر علیرغم اینکه اسناد مالکیت داشتند کالای خود را نمی‌توانستند خارج کنند.
این مسئول گمرک افزود: این مشکل را مطرح کردیم و نهایتاً اعلام شد تمامی شرکت‌ها می‌توانند اگر کالای خودشان را در این شرایط تحریمی به بنادر و گمرکات کشور برسانند حتماً از شیوه اعتباری استفاده کنند ولی هیچ‌کس اقدام نکرد.
مطالبه از بانک مرکزی
بر همین اساس گمرک ایران از بانک مرکزی درخواست کرده است لیست شرکت‌هایی را که به‌صورت اعتباری در سال 99 به آنها ارز داده شده است با میزان ارزی که به آنها اختصاص پیدا کرده است و مدت زمان بعد از ترخیص کالا، ارز تخصیص داده‌شده را منتشر
کند.
به تازگی معروفان، مدیرکل خدمات بازرگانی خارجی وزارت جهاد کشاورزی گفته است: از میزان سه میلیارد دلاری که در حدود چهار ماه دریافت کردیم حدود یک و نیم میلیارد دلار آن تأمین شده و مصوب شده است علاوه‌بر تخصیص نقدی، تخصیص اعتباری هم انجام شود. امسال مقرر گردید هر فردی اعتبار نزد فروشنده خارجی دارد می‌تواند کالا وارد کند که 43 شرکت اعلام آمادگی کردند و تا امروز 19 شرکت اقدام کرده‌اند که از محل تخصیص ارز یک میلیارد و 200 میلیون دلار به‌صورت اعتباری است.
بعد از مطرح شدن بحث فهرست تخصیص ارز اعتباری مطالبه شفافیت از بانک مرکزی بالا گرفته است تا جایی که برخی مدیران میانی دولت نیز در برنامه‌های مختلف خبری در صداوسیما و سایر رسانه‌ها این مطالبه را از بانک مرکزی مطرح کرده‌اند اما تا کنون پاسخی به این موضوع داده نشده
است!
گفتنی است، معاون فنی گمرک ایران اواخر هفته گذشته در یک برنامه تلویزیونی نیز درباره این مطالبه گفت: چرا علیرغم تأکید ستاد هماهنگی اقتصادی دولت درخصوص تخصیص ارز به‌صورت اعتباری به همه متقاضیان این امر محقق نشده است؟ بانک مرکزی باید به‌صورت شفاف اعلام کند؛ در سال 99 کدام شرکت‌ها به‌صورت اعتباری تخصیص ارز دریافت کرده‌اند و بانک مرکزی بعد از چه مدتی با این شرکت‌ها و صادرکننده تسویه ارزی انجام داده
است؟