دولتیکه دستاوردهای آیندهاش از هماکنون مصادره شد!(یادداشت روز)
۱- وضعیت اقتصادی کشور به ما میگوید، امروز دیگر، هیچ تردیدی وجود ندارد، دولت اعتدال و اصلاحات که از عمر آن چیزی حدود یک ماه باقی مانده، بدترین عملکرد اقتصادی را در میان تمام دولتها پس از انقلاب اسلامی داشته، آن هم در حالی که، با شعارهای اقتصادی روی کار آمده است. اثبات این ادعا، اصلا کار سختی نیست. کافی است مثلا یک کالای معمولی را به اختیار خود انتخاب و قیمت آن را نه با 30 سال پیش، حتی نه با یکسال پیش، با چند ماه پیش مقایسه کنید.
۲- زیاد نباید تعجب کرد از اینکه، دولتهایی که عملکرد ضعیفی دارند، در روزهای پایانی، تلاش کنند، از عملکردشان تعریف و تمجید کنند یا اگر قابل تعریف نیست، مقصر تراشی کنند. مثلا بگویند، به دلایلی، نشد و اگر فلان مشکلات پیش نمیآمد، اوضاع بهتر بود. باز اصلا عجیب نیست، چنین دولتی برای اینکه دل مردم را به دست آورد، در ایام پایانی کارش، یک عذرخواهی ساده و خشک و خالی هم کند.
۳- کار اما آنجا «عجیب» و «تعجب آور» میشود که دولتی که توصیفش در بند 1 این یادداشت رفت، در روزهای پایان عمر خود طوری موضع بگیرد که، از دلِ این مواضع، هم لغو شدن تحریمها فهم شود، هم باقی ماندن آنها! هم پیروزی بیرون بیاید هم شکست! هم عالی بودن برجام استنباط شود، هم خسارت بار بودن آن. هم «نگذاشتند کار کنیم» درک شود هم «اگر آنها نبودند، کار پیش نمیرفت» یعنی معجونی از ضد و نقیضها با طعم بزرگترین پیروزیهای تاریخ، از زمان هخامنشیان تاکنون! و در پایان نه تنها یک عذرخواهی ساده نشود بلکه درخواست تعظیم هم بشود! اینجا حقیقتا باید تعجب کرد.
۴- دیروز آقای روحانی در جلسه هیئت دولت، درست مثل سایر صحبتهای خود درچند ماه اخیر درباره اقتصاد، برجام، مذاکرات هستهای، تامین اجتماعی، دیپلماسی و مذاکره، کرونا، سیاست داخلی، سیاست خارجی، نفت و هر آنچه در حیطه اختیارات دولت، به مخیلهتان بگنجد، صحبت کرد. چکیده صحبتهای ایشان (اگر به تناقضات بیاعتنا باشیم) این بود که اوضاع «عالی» است و او کارنامه درخشانی در این 8 سال از خود برجای گذاشته است. از این صحبتها میشد اینطور فهمید که دولت به وعدههایش به خوبی عمل کرده، چرخ اقتصاد و سانتریفیوژها میچرخد، مذاکرات هستهای موفقیت آمیز بوده و تجربه دولت ایشان نشان داده که، میتوان مشکلات بزرگ و لاینحل را هم حل کرد، آمریکا به سختی در مذاکرات هستهای از دولت ایشان شکست خورده، بهترین و بزرگترین کارها در حوزههای مختلف درمانی، تامین اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، دیپلماسی و...در همین دولت شده و ایشان هم تعجب میکند از اینکه چرا کسی از دولت او تشکر نکرده و، تعظیم نمیکند!
۵- ما از اکثر صحبتهای تعجبآور ایشان میگذریم و قضاوت را در این باره به مردم میسپاریم. اینجا فقط 2 سؤال ساده پرسیده و سعی میکنیم پاسخهای آن را بیابیم: الف) دولت در روزهای پایانی چرا این چنین موضع میگیرد؟ و ب) آیا چنین مواضعی برای کشور تبعات منفی ندارد؟
در پاسخ به سؤال اول میتوان گفت، احتمالا دولت میداند، مردم، به دولت بعدی امید بستهاند و با کارنامه درخشانی که آقای رئیسی در قوه قضائیه داشته هر چند به سختی، دیر یا زود سر و سامانی به اوضاع خواهد داد انشاء الله. لذا طوری موضع میگیرد که اگر فردا روزی اوضاع سر و سامانی یافت اینطور فهمیده شود که، مقدمات موفقیت دولت سیزدهم را دولت یازدهم و دوازدهم فراهم کرده و دولت جدید، در حال برداشت محصول و ثمره زحمات دولت قبل است:
«وزیر خارجه تلاش کرد. همه تلاش کردند. امروز یک سفره آمادهای هست. باید این در باز بشود، کنار این سفره مردم قرار بگیرند. سفره آماده است. کار آماده شده. حالا قاعدتا فرصت دولت دوازدهم را از دستش گرفتند ولی خب دولت سیزدهم انشاء الله امیدواریم که بتواند این کار را تکمیل بکند و..».(آقای روحانی، دیروز جلسه هیئت دولت».
در رد این ادعا همین یک جمله کافی است که، آقای رئیسی دولت را با چیزی بین 350 هزار تا 500 هزار میلیارد تومان کسری بودجه تحویل خواهد گرفت.
اما برخی صحبتهای ایشان ممکن است در آینده تبعات منفی برای کشور داشته باشد. اینکه هر هفته سه بار ضمن حمله به مجلس و سایر نهادهای خودمان، تصریح و تاکید کنیم، علت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هستهای و لغو نشدن تحریمها، خودمان هستیم نه آمریکای بد عهد، آیا در آینده و در صورت کشیده شدن دعوای ایران و طرف مذاکرهکننده به مجامع قضایی بینالمللی، آنها نمیتوانند با استناد به حرفهای ایشان، حکم به تبرئه غرب بدهند؟
۶- بدون تردید عقلانی است که، در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی، دولتها از تمام ظرفیتهای موجود استفاده کرده و مثلا ظرفیت مجلس را به میدان بیاورند و سعی کنند، امتیاز بیشتری بگیرند یا حداقل امتیاز کمتری بدهند. مثلا در همین مذاکرات هستهای، وقتی بحث گرفتن تضمین از آمریکاییها مطرح شد، برخی در کشور با گفتن اینکه «مقامات آمریکایی میگویند نمیتوانیم، چون کنگره چنین اجازهای را به دولت بایدن نمیدهد» علنا نشان دادند، طرف آمریکایی خیلی خوب از ظرفیت کنگرهاش برای چانه زنی استفاده میکند تا تضمینی به ایران ندهد. حال، این را بگذارید کنار صحبتهای دیروز رئیسجمهور محترم وقتی به مجلس حمله کرد و عامل شکست دولت را مجلس معرفی کرد. مجلسی که حدود 13 ماه است روی کار آمده!
۷- تا یک ماه آینده قرار است دولتی روی کار بیاید که، «قطعا» وضعیت مناسبی را از دولت فعلی تحویل نخواهد گرفت. دولت سیزدهم شاید، عجیبترین و خاصترین وضعیت را در میان همه دولتهای پیش از خود در جمهوری اسلامی ایران تجربه میکند و از این زاویه چه بسا «مظلومترین دولت» هم باشد. آیا دولتی که به معنای واقعی کلمه در حال تحویل گرفتن «خرابه» است، کارش هنوز شروع نشده، آماج حملات بیامان است، هنوز روی کار نیامده، و دولتش تشکیل نشده، عمل به وعدههایش را میخواهند، وضعیتش، خاص و عجیب نیست؟! دولتی که دستاوردهای احتمالی آیندهاش، از هماکنون مصادره میشود، چطور، مظلوم نیست؟! چنین دولتی هم مظلوم است، هم وضعیتش خاص و عجیب است، هم مخالفان بیملاحظهای دارد اما چون جوان، مومن، انقلابی و پر کار است، و آن کارنامه درخشان را در قوه قضائیه دارد، میتوان امیدوار بود، اوضاع را لااقل بهتر از چیزی که الان هست، خواهد کرد انشاءالله...
جعفر بلوری