كم اقبالي دانشجويان به رشته‌هاي مهارتي!
طی چند سال اخیر شاهد کم‌توجهی یا بی‌توجهی دانش‌آموزان به تحصیل در رشته‌های مهارتی بوده‌ایم به صورتی که باید گفت این ریزش متقاضی پدیده اسفناکی جز کمبود نیروی انسانی در جامعه را به وجود نخواهد آورد.
اما مطابق برنامه ششم توسعه الزامی است که نیمی از جمعیت دانش‌آموزی یعنی ۵۰ درصد آن‌ها سالانه جذب رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش شوند، اما بیشتر دانش‌آموزان تمایل زیادی به تحصیل در رشته‌های تجربی دارند و از تحصیل در رشته‌های مهارتی جا مانده‌اند.
روسای دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای معتقد هستند از آنجایی که ۸۰ درصد دروس رشته‌های فنی، عملی هستند؛ بنابراین این قبیل از رشته‌ها به آینده کاری فارغ‌التحصیلان کمک زیادی خواهند کرد، اما دانش‌آموزان به علت کم‌تجربگی یا نداشتن اطلاعات درست از این رشته‌ها تنها روی رشته‌های نظری متمرکز می‌شوند و همین عامل باعث کاهش نرخ اشتغال دانش‌آموختگان خواهد شد.
گفتنی است که رشد و گسترش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای منجر به بروز خلاقیت و اشتغال و توسعه اقتصادی در میان دانشجویان می‌شود که در نهایت برای تمامی افراد جامعه رفاه اجتماعی را به وجود خواهد آورد.
رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور، درباره وضعیت جذب دانشجویان در رشته‌های مهارتی اظهار کرد: پذیرش دانشجویان در رشته‌های مهارتی ریزش پیدا کرده است.
او افزود: فضای عمومی آموزشی کشور فضای آموزش مهارتی ندارد، نظام هدایت تحصیلی به سمت و سوی آموزش‌های حرفه‌ای نیست.
نامبرده تصریح کرد: طبق قانون باید ۵۰ درصد دانش‌آموزان متوسطه در مدارس فنی و حرفه‌ای و کارودانش تحصیل کنند که در حال حاضر این آمار تنها ۳۰ درصد است.
رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور ادامه داد: خروجی‌های مدارس فنی و حرفه‌ای و کار و دانش که ورودی‌های دانشگاه‌های مهارتی مانند دانشگاه فنی و حرفه‌ای را تشکیل می‌دهند بسیار کم است و همین خروجی نامناسب باعث کاهش آمار پذیرش دانشجویان مهارتی می‌شود و نظام هدایت تحصیلی به سمت رشته‌های محدودی در کشور رفته و باید این روند اصلاح شود تا رشته‌های متعددی را شامل شود.
وي درباره تعداد پذیرش در دانشگاه فنی و حرفه‌ای گفت: طی سال‌های اخیر با ریزش دانشجو مواجه هستیم. در بین دانشگاه‌های مهارتی حداکثر خروجی‌های متوسطه، فنی حرفه‌ای و کار و دانش را جذب کرده‌ایم.
رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای کشور ادامه داد: در سال گذشته در دوره‌های کاردانی و کارشناسی ۹۰ هزار نفر جذب شدند. در این دانشگاه‌های هم‌تراز بیشترین میزان دانشجو را داشتیم. نامبرده با بیان اینکه اقدامات برای مهارت‌آموزی نباید به دوره خاصی از تحصیل محدود شود، تاکید کرد: باید رشته‌های مهارتی در هدایت تحصیلی مورد توجه قرار گیرد. نمی‌توان تمامی رشته‌های تحصیلی به چند رشته پزشکی، دندانپزشکی و... محدود کرد. با بررسی متقاضیان شرکت در کنکور باید به این امر اذعان داشت که ۶۰ درصد داوطلبان متقاضی رشته‌های نظری هستند. باید دانست که کشور فقط به این سه رشته و حرفه نیاز ندارد.
افزون بر اين، رئيس يكي از واحدهاي دانشگاه جامع علمی و كاربردی نيز در اين باره گفت: دانشگاه جامع مسئوليت برنامه‌ريزی، سازماندهی، پشتيبانی‌هاي كارشناسی، عملياتی، اطلاعات و سياست‌گذاری‌های كلان و نيز نظارت و ارزشيابی مراكز و موسسه‌های علمی كاربردی را برعهده دارد.
او افزود: مراكز و موسسه‌های آموزش عالی علمی كاربردی زير نظر دانشگاه، ركن اجرايی آموزش‌های علمی كاربردی و به قصد ارتقای دانش كار و ايجاد مهارت‌های متناسب با حوزه فعاليت شغلی افراد تاسيس شده است.
نامبرده تصریح کرد: مبانی، فلسفه وجودی و ضرورت فعاليت و ارتقای دانشگاه جامع علمی كاربردی در اسناد بالادستی به خوبی تبيين آموزش نيروی انسانی متخصص ماهر و كارآمد متناسب با نيازهای بازار كار اعلام شده است.
اين استاد دانشگاه افزود: ارتقای توان كارآفرينی و ايجاد فرصت های شغلی پايدار با تاكيد بر استفاده از توسعه فناوری و اقتصاد دانش بنيان ازجمله اهم موارد مرتبط در سياست‌های كلی اشتغال است.
او اضافه كرد: همچنين در نقشه جامع علمی كشور مصاديقی مانند همسوكردن سياست‌های توسعه صنعتی و اقتصادی كشور، به ويژه برنامه‌های پنج ساله توسعه، با سياست‌های كلان توسعه علم و فناوری در كشور و سازماندهی نظام‌های حرفه‌ای مبتنی بردانش علمی و فنی برای اداره واحدهای اقتصادی واجتماعی، نهادينه كردن فرهنگ مهارت‌گرايی، پژوهش محوری و كارآفرينی در نظام علم، فناوری و نوآوری بسيار حائز اهميت است.
نامبرده افزود: ضرورت تامين شرايط توسعه كارآفرينی، توانمندسازی نيروی كار و ايجاد ارزش افزوده، توليد ثروت و اشتغال مولد از جمله اهم مواردی است كه از سياست‌های كلی اقتصاد مقاومتی بهره‌برداری می‌شود.
در ماده ۳۷ قانون نظام صنفی کشور مصوب شده که برای توسعه رشته‌های مهارتی فنی و حرفه‌ای و کار و دانش لازم است تا تمامی دستگاه‌های اجرایی و بنگاه‌های اقتصادی همکاری کنند. در آئین‌نامه اجرایی این قانون، ۱۱۰ رشته مهارتی معرفی شده است که دارندگان دیپلم کاردانش برای دریافت پروانه کسب معاف از آزمون شده‌اند؛ یعنی هرکدام از این رشته‌های یاد شده در این آئین‌نامه نیاز به آموزش پروانه کسب ندارند.
شاید مهم‌ترین عامل سوق پیدا نکردن دانشجویان به سمت رشته‌های فنی یا مهارتی کم‌اطلاعی آن‌ها از اهمیت رشته‌های مهارتی در جامعه باشد که در این صورت لازم است تا تمامی مشاوران تحصیلی مدارس، معلمان و مدیران با ارائه طرح‌های مناسب از قبیل بازدید دانش‌آموزان از مدارس فنی و حرفه‌ای یا کارو دانش و دانشگاه‌های فنی به جلوگیری از سوق پیدا کردن دانشجویان به سمت رشته‌های نظری و بی‌توجهی آن‌ها به رشته‌های فنی کمک زیادی کرده باشند.
به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ یکی دیگر از دلایل عمده گرایش نداشتن دانشجویان یا امتناع آنان به تحصیل در این شاخه تحصیلی به اجبار خانواده‌ها شیوع این فرهنگ است که دانشجویان دارای نمرات پایین و ناتوان در تحصیل رشته‌های نظری باید به رشته‌های فنی و کار و دانش روی آورند؛ بنابراین بایستی در میان خانواده‌ها این فرهنگ جا بیفتد که لزوما نباید تمامی افراد به سمت رشته‌های نظری و به اصطلاحی دیگر دهان پر‌کن روی بیاورند، بلکه جامعه به رشته‌های مهارتی هم احتیاج دارد.
البته لازم است تا وزارتخانه‌های علوم و آموزش و پرورش هم در این زمینه اقدامات مناسبی انجام دهند و با ارائه راهکار‌های راه‌گشا دانشجویان را با رشته‌های فنی و مهارتی آشنا کنند تا به اینصورت هم از میزان گرایش دانش‌آموزان به سمت رشته‌های تجربی کم شود و هم اینکه اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بعد‌ها با مشکلات اساسی مواجه نشود.