ویروس نژادپرستی در نظام آموزشی آمریکا (نگاه)
سید محمد امین‌آبادی
ویروس کرونا تا کنون در آمریکا نزدیک به 33 میلیون نفر را مبتلا کرده و متأسفانه نزدیک به 590 هزار نفر نیز به دلیل ابتلا به این ویروس فوت کرده‌اند. آمریکا مثل همه کشورهای دیگر دیر یا زود با تزریق سراسری واکسن بر این ویروس غلبه خواهد کرد. اما در آمریکا ویروس دیگری به نام «نژادپرستی» نیز وجود دارد که روزبه‌روز قوی‌تر و در تاروپود ساختارهای سیاسی، اجتماعی کشور بیشتر نفوذ و سرایت می‌کند. از زمان استقلال رسمی آمریکا در سال 1776 این ویروس در این کشور بوده و روزبه‌روز قوی‌تر شده به‌طوری که در حال حاضر به‌نظر می‌رسد هیچ واکسن یا دارویی بر آن تأثیر ندارد.
یکی از بخش‌هایی که در آمریکا به وضوح می‌توان تأثیرات نگاه نژادپرستانه را در آن مشاهده کرد؛ سیستم آموزشی این کشور است. تبعیض نژادی در نظام آموزشی آمریکا در حالی کاملاًً مشهود و قابل لمس است که دیوان عالی این کشور در سال ۱۹۵۴ حکمی صادر کرد مبنی بر اینکه موضوع تفکیک نژادی در نظام آموزش و پرورش نقض بند ۱۴ قانون اساسی آمریکا به شمار می‌آید. مطالعات دانشگاه «استنفورد» نشان می‌دهد که «دانش‌آموزان سیاهپوست و اسپانیایی‌تبار در سیستم آموزشی آمریکا در مدارسی تحصیل می‌کنند که فاقد کمترین امکانات است». رویترز نیز در این‌باره می‌نویسد «نظام آموزشی دولتی آمریکا با تفکیک دانش‌آموزان، کودکان سیاهپوست و اسپانیایی‌تبار را در مدارسی که کمترین امکانات آموزشی را ارائه می‌دهند متمرکز کرده است و بخشی از دلیل اینکه در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان شکاف بزرگی مشاهده می‌شود آن است که دانش‌آموزان اقلیت در مدارس فقیر (فاقد کمترین امکانات) متمرکز شدهاند و این مدارس در واقع مدارسی هستند که به‌طور نظام‌مند فرصت‌های آموزشی پایین‌تری را ارائه می‌دهند.»
«استیون هیلتون» مجری شبکه خبری «فاکس‌نیوز» نیز درباره معضل نژادپرستی ساختاری در سیستم آموزشی آمریکا می‌گوید: «وقتی بحث از نژادپرستی ساختارمند می‌شود، این موضوع در نقاطی مطرح است که تحت کنترل دموکراتهاست. این سیستمی است که به شکل غالب به‌وسیله دموکرات‌ها اداره می‌شود. نمونه بارز این مسئله را می‌توان در تبعیض‌نژادی در مدارس دولتی آمریکا دید. در مناطقی که بیشترین جمعیت سیاهپوست را دارند. نقاطی نظیر کالیفرنیا که در آن بین سطح سواد دانش‌آموزان سفیدپوست و سیاهپوست شکافی چهار ساله وجود دارد. نقاطی نظیر سیاتل که این شکاف چنان گسترده است که آنها از انتشار داده‌ها در این‌باره دست‌کشیدند. نقاطی نظیر شهر نیویورک که در آن، در بحث مهارت ریاضی، نسبت دانش‌آموزان ۶۷ درصد دانش‌آموزان سفیدپوست به ۳۶ درصد دانش‌آموزان سیاهپوست است؛ و نقاطی نظیر واشنگتن‌دی‌سی که در آن کمتر از یک‌سوم دانش‌آموزان سیاهپوست از سواد کافی برخوردارند. اینها آماری ناامیدکننده است».
تأسف‌بار اینکه سیاهپوستان آمریکایی وقتی در کودکی از همسن و سال‌های سفیدپوست خود به لحاظ آموزشی عقب می‌افتند در جوانی و بزرگسالی نیز قادر نیستند مشاغل سطح بالا را تصاحب کنند. یکی از دلایل اصلی بالا بودن آمارکرونا در بین سیاهان آمریکا نیز دقیقاًً به این نکته برمی‌گردد. چرا که سیاهان به‌دلیل سطح پایین تحصیلات در مشاغل سطح پایین جامعه به کار گرفته می‌شوند و آنها با درآمدهای پایین از امکانات بهداشتی پایین‌تری نیز برخوردار هستند. بروکینگز در این‌باره می‌نویسد: «بروز کرونا نابرابری‌هایی را که در حق آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار روا داشته شده، آشکار کرده است. در ایالت‌های مختلف این کشور از میشیگان تا مریلند، سیاهان بیشترین آمار مبتلایان یا مرگ‌ومیر ناشی از کووید۱۹ را داشته‌اند. آنها در محله‌هایی که از بودجه و خدمات کمتری برخوردار هستند و در مناطقی زندگی می‌کنند که مخصوص کارگران با دستمزدهای پایین است و آلاینده‌های این مناطق باعث می‌شود سیاهان با ابتلا یا مرگ بیشتری از کرونا همراه باشند». دویچه‌وله نیز در این‌باره می‌نویسد: تعداد قابل توجهی از جان‌باختگان بیماری کووید۱۹ در آمریکا را سیاهپوستان تشکیل می‌دهند. ویروس کرونا باعث شده که اختلافات طبقاتی در جامعه به نحو روشن‌تری آشکار شود. آمارها نشان‌دهنده آن است که احتمال ابتلا به ویروس کرونا به عوامل گوناگونی از جمله سطح فرهنگ و آموزش، تعداد جمعیت ساکن در منطقه مسکونی، توانایی پرداخت هزینه درمان و یا مراجعه به پزشک و امکان دسترسی سریع به یک بیمارستان مجهز در محله نیز بستگی دارد. در تمام این موارد امکانات زندگی سفیدپوستان به‌طور متوسط از سیاهپوستان بیشتر است. این وضعیت همچنین بدان معنی است که بیشتر سفیدپوستان در خانه کار می‌کنند، در حالی که احتمال تماس سیاهپوستان با افراد دیگر بیشتر است».
به‌نظر می‌رسد هیچ اراده‌ای در آمریکا برای مقابله و مبارزه با نژادپرستی ساختاری در بخش‌های گوناگون این کشور و از جمله سیستم آموزش کشور وجود ندارد. آمریکا شاید بتواند بر ویروس کرونا غلبه کند اما بر ویروس نژادپرستی غلبه نخواهد کرد چرا که اصولاً مبارزه‌ای برای مهار این ویروس وجود ندارد و نهادهای متولی این امر خود به این ویروس آلوده هستند. «مارتین لوتر کینگ»، رهبر جنبش حقوق مدنی سیاهان آمریکا که سال‌ها در این کشور با نژادپرستی مبارزه کرد و در نهایت نیز بدون تحقق رویای خود در تحقق برابری نژادی به قتل رسید؛ در سخنرانی معروف خود تحت عنوان «رویایی دارم» در سال 1963 در این‌باره می‌گوید: «100 سال پیش اعلامیه آزادی بردگان در آمریکا امضا شد. امروز، یکصد سال از آن روز می‌گذرد، اما هنوز سیاهپوستان آزاد نیستند. پس از یکصد سال، با تأسف باید اذعان کنیم که زندگی سیاهپوستان هنوز هم اسیر بند و زنجیره‌ای تبعیض و جدایی نژادی است. پس از یکصد سال، در پهنه بیکران دریای رفاه مادی آمریکا، هنوز سیاهپوستان در جزیره دورافتاده فقر به سر می‌برند».