چگونگی تخصیص بودجه در شرایط ویژه ورزش! (نکته ورزشی)
محمود محمدی
یکی، دو ساعت بعد از آنکه مشخص شد آزادکاران ایران در مسابقات گزینشی المپیک به میزبانی قزاقستان موفق به کسب تمام سهمیه‌های خود شدند، علیرضا دبیر در اظهاراتی کم سابقه به انتقاد از کم بودن بودجه کشتی به عنوان ورزش اول کشورمان پرداخت.
رئیس‌فدراسیون کشتی در صحبت‌هایش عنوان داشت:« با این پول‌ها و اعتباری که می‌دهید دیگر نمی‌شود کار کرد. نمی‌گویم وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک که البته یک جاهایی هم به آنها برمی‌گردد، اما روی سخنم با دولت و مجلس است. کشتی مثل فرش، خاویار، نفت و انرژی هسته‌ای برای ایران است. با تمام احترامی که برای همه رشته‌ها قائلم این را می‌گویم که شما صد را دارید چرا از دستش می‌دهید؟ به والله با این پول‌ها نمی‌شود کار کرد. آن زمان که این بودجه را می‌دادید دلار سه هزار تومان بود. شما دارید بودجه دلار سه هزار تومانی را به ما می‌دهید در حالی که دلار هشت برابر شده و همه هزینه‌های ما اینجا دلاری است.»
دبیر در بخش دیگری از صحبت‌هایش اشاره‌ای کوتاه به هزینه‌های اعزام کشتی‌گیرانش به کشورهای بلغارستان و قزاقستان داشت و یادآور شد که هزینه‌های این دو اعزام – که اتفاقا تعداد نفرات اعزامی هم کم بود- 144 هزار یورو (بیش از 4 میلیارد تومان بوده است.)
آمار و ارقام ارایه شده نشان دهنده دشواری کار در فدراسیون‌های ورزشی است. تازه این صحبت‌ها از زبان مدیری شنیده می‌شود که موفق‌ترین رئیس‌در میان رؤسای فدراسیون‌ها در جذب اسپانسر بوده تا جایی که سال گذشته تنها برای باز‌سازی دو خانه کشتی موجود در مجموعه ورزشی آزادی بیش از 50 میلیارد تومان هزینه کرد.
مشابه گلایه‌های دبیر را سایر رؤسای فدراسیون‌های ورزشی هم دارند. آنها نیز شاید اگر سابقه ورزشی علیرضا دبیر را داشتند همچون او بی‌پروا انتقادات‌شان را مطرح می‌کردند ولی حالا که به صورت آشکار چیزی نمی‌گویند دلیلی بر رضایت آنها از شرایط موجود نیست.
واقعیت آن است که وضعیت بد اقتصادی نفس بسیاری از فدراسیون‌های ورزشی را گرفته و وقتی صحبت از یک اعزام می‌شود قریب به اتفاق آنها کاسه «چه کنم» دست می‌گیرند و اگر کمک‌های گاه و بیگاه سایر دستگاه‌ها از جمله کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش نباشد، کمیت فدراسیون‌ها لنگ می‌زند.
در این بین برخی از اعزام‌ها به گونه‌ای است که فدراسیون‌ها نمی‌توانند از آن چشم پوشی کنند. به عنوان نمونه کشتی برای کسب سهمیه‌های باقیمانده اش در المپیک، چاره‌ای جز اعزام ورزشکارانش به قزاقستان نداشت. در تکواندو، شنا، قایقرانی، کاراته و... نیز شرایط به همین گونه است و این فدراسیون‌ها در راه کسب سهمیه باید چند میلیارد تومان پول برای یکی، دو اعزام خود کنار بگذارند.
ورزش علاقه مندان بیشماری در اقصی نقاط کشور دارد و مسئولان اجرایی و آنهایی که دست‌اندر کار تقسیم بودجه هستند نباید شکل حرفه‌ای ورزش را «سرگرمی یا بازی‌های کودکانه» تفسیر و قلمداد کنند. انتظار می‌رود آنها برای ورزش به‌اندازه خودش اهمیت قائل باشند نه بیشتر و نه کمتر. چه کسی باور می‌کند که قدرت‌های بزرگ جهان برای ورزش حرفه‌ای برنامه نداشته باشند؟! کسی اگر ذره‌ای به این مهم شک دارد می‌تواند به جدول رده‌بندی المپیک در تمام ادوار نگاهی بیاندازد.
تردیدی نیست که مملکت از نظر اقتصادی شرایط خوبی ندارد و ورزشی‌ها همانند سایر اقشار جامعه به خوبی متوجه این موضوع هستند. علیرغم تمام این دشواری‌ها، بودجه ورزش در چند سال اخیر افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته ولی هنوز با نقطه ایده آل فاصله دارد. با این شرایط اگر به هر دلیلی نمی‌توان بودجه بیشتر داشت، حداقل از وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک انتظار می‌رود بساط بریز و بپاش بی‌جهت در برخی فدراسیون‌ها را جمع کنند تا لااقل بودجه به رشته‌هایی تعلق گیرد که در اولویت هستند.
در همین ورزش، فدراسیون‌هایی وجود دارند که با سفارش فلان مقام و مسئول یک شبه از تشکیلاتی چون انجمن تبدیل به فدراسیون شدند و حالا هر سال بخشی از بودجه ورزش را به خود اختصاص می‌دهند. برخی از آنها از نظر آمار مقبولیت، جمعیتی و افتخار آفرینی برای کشور، حرفی برای گفتن نداشته و ندارند و آنقدر عملکردشان ضعیف بوده که وقتی از دسته چهارم فلان مسابقه آسیایی تصادفی و شانسی به دسته سه صعود می‌کنند، مسئولانش یک هفته به یکدیگر تبریک و شادباش می‌گویند!
پس منطقی نیست در شرایط موجود این قبیل فدراسیون‌ها در همان سفره‌ای دست ببرند که رشته‌های پرافتخاری چون کشتی و وزنه برداری، تکواندو و... به آن چشم دارند. با این وضعیت به نظر می‌رسد یکی از راهکارها کم یا قطع کردن بودجه رشته‌های کم اهمیت و اختصاص آن به ورزش‌های پرافتخار و مدال آور است، آن هم در آستانه المپیک. المپیکی که کاروان ورزشی ایران برای کسب مدال در آن چشم به رشته‌هایی چون کشتی، وزنه برداری و تکواندو... دارد.
در پایان باید به این نکته هم اشاره داشت که بیان موارد فوق به معنای حذف همیشگی برخی فدراسیون‌های ورزشی نیست. اتفاقا در شرایط عادی بهتر است آنها هم به فعالیت خود بپردازند ولی حالا که این گونه نیست، چاره‌ای باقی نمانده جز آنکه تمرکز مسئولان ورزش در اعطای بودجه معطوف به رشته‌های ریشه‌دار، مدال‌آور و پرافتخار باشد.