سرویس اجتماعی-

سخنگوی وزارت بهداشت، روز گذشته از فوت ۲۵۲ بیمار کرونایی دیگر و شناسایی سه هزار و ۸۹۰ مورد ابتلای جدید به این بیماری در کشور خبر داد که یک هزار و ۶۶۱ نفر از آنها بستری شدند.
به گفته سیما سادات لاری، مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۵۳۰ هزار و ۳۸۰ نفر و مجموع جان باختگان این بیماری به ۳۰ هزار و ۳۷۵ نفر رسید.
لاری با ‌اشاره به اینکه خوشبختانه تا کنون ۴۲۷ هزار و ۴۰۰ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند، افزود: چهار هزار و ۷۴۴ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در وضعیت شدید این بیماری تحت مراقبت قرار دارند.
ارتباط مستقیم رعایت شیوه‌نامه‌ها
و کاهش تلفات
اوج گرفتن کرونا در کشور و افزایش روزافزون آمار مبتلایان و جان‌باختگان در شرایطی است که نتیجه رفتارهای پرخطر دو تا سه هفته بعد نمایان خواهد شد. این عبارت را مکرراً مسئولان نظام سلامت کشور هشدار داده‌اند اما بد نیست برای درک بهتر این هشدار نگاهی به آمارهای مربوط به کرونا داشته باشیم.
اواخر بهمن ماه سال 98 پس از اعلام ورود ویروس کرونا به کشور، تصمیم‌های سختگیرانه‌ای برای ماه‌های اسفند و فروردین اتخاذ شد. تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس، محدودیت سفرهای نوروز و تعطیلی برخی مشاغل از جمله تصمیم‌هایی بود که توانست در مدیریت صحیح کرونا و پایین نگاه داشتن آمار مبتلایان و جان‌باختگان کمک چشمگیری کند.
وقتی به بازه زمانی اردیبهشت‌ماه بر می‌گردیم و نگاهی به آمارهای جان‌باختگان کرونایی می‌کنیم (یعنی همان بازه زمانی دو تا سه هفته پس از اقدام‌های سختگیرانه) مشاهده می‌کنیم که در نیمه دوم این ماه (15 تا 30 اردیبهشت)، مجموع جان‌باختگان کرونایی 922 نفر بوده است. حالا اگر همین مطالعه آماری را درباره نیمه دوم مهر ماه جاری داشته باشیم (یعنی بازه زمانی که طی دو تا سه هفته گذشته‌اش تصمیم‌های سختگیرانه به حداقل رسید، محدودیت سفرهای بین استانی وجود نداشت و تمامی مشاغل در حال فعالیت بودند) مجموع جان‌باختگان در نیمه دوم این ماه (15 تا 27 مهر) سه هزار و 183 نفر است!
پر واضح است که سهل‌انگاری مردم و ساده انگاری کرونا از سوی برخی مسئولان و ناکافی بودن تصمیمات ستاد ملی کرونا و البته نامشخص بودن ضمانت اجرا برخی از تصمیمات، در افزایش بیش از سه برابری آمار جان‌باختگان کرونا در مقایسه این دو بازه مورد بررسی نقش موثری داشته است. متاسفانه افزایش رفتارهای پر ریسک و جدی نگرفتن پیشنهادهای مدیران نظام سلامت در مدیریت کرونا، امروز شرایط کشور را به اندازه‌ای وخیم کرده است که برخی از مدیران پیشنهاد تعطیلی پایتخت و حتی شهرهای دیگر را مطرح می‌کنند.
کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی
و هشدار مسئولان
کرونا در حالی جان بیش از 200 هموطن در روز را می‌گیرد (البته به گفته معاون کل وزارت بهداشت، این آمار فوتی‌ها فقط موارد قطعی و شناسایی شده در سیستم درمانی کشور است و آمار غیررسمی در برخی مناطق تا دو برابر آمار اعلامی می‌باشد)، که آمارهای رعایت پروتکل‌های بهداشتی بیانگر بی‌تفاوتی برخی از مردم نسبت به این ویروس مرگبار است. بنا به آماری که سخنگوی وزارت بهداشت در 19 مهر ماه اعلام کرد، میزان رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی در کشور 42 درصد گزارش شده است که به کمترین میزان خود طی 2/5 ماه اخیر رسیده است.
دیروز هم سعید نمکی، وزیر بهداشت گفت: طبق یک نظرسنجی انجام شده مشخص شد حدود 10 تا 12 درصد مردم قانون‌شکنی می‌‌کنند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند. این در شرایطی است که ستاد ملی کرونا چندی پیش جرایمی را برای افراد متخلف در نظر گرفت.
در همین باره رئیس‌پلیس پایتخت از 67 هزار تذکر لسانی و اعمال قانون در مورد 42 فرد متخلف به علت استفاده نکردن از ماسک طی روزهای گذشته خبر داد. اما متاسفانه با وجود چنین اقدام‌های کم‌اثری همچنان آمار کرونا بالاست تاجایی ایرج حریرچی، معاون کل وزیر بهداشت ۲۵ مهرماه گفت: همچنان وضعیت شیوع ویروس کرونا در تهران بسیار نگران‌کننده است و به‌خصوص آلودگی هوا و نیز سرما باعث افزایش انتشار ویروس کرونا خواهد شد، حتما در تهران و ۴۵ شهر بسیار آلوده به ویروس کرونا نیازمند تصمیمات سختگیرانه‌تر محدودسازی و نیز مراعات بیشتر اصول بهداشتی هستیم.
علاوه‌بر این روز گذشته محسن هاشمی رئیس‌شورای شهر تهران با انتقاد از عملکرد مسئولان در ارتباط با کنترل شیوع ویروس کرونا اظهار داشت: به نظر اقدامات ویژه‌تری باید در این حوزه از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا انجام شود و اینطور عملکرد و برنامه‌ریزی جواب نداده است. توصیه می‌شود که تهران و کلانشهرها را کاملاً تعطیل کنیم.
تصمیم‌های سختگیرانه‌تری نیاز است
درنظر گرفتن جریمه برای افراد متخلف و محدودیت سفرهای بین استانی در تعطیلات پایان ماه صفر در حالی بود که خیلی پیش‌تر باید این تدابیر اندیشیده می‌شد. شهریور ماه، زمانی که دورکاری کارمندان به پایان رسید رئیس‌ستاد مقابله با کرونا و استاندار تهران طی نامه‌ای از وزیر بهداشت و ستاد ملی کرونا خواستند تا بار دیگر دورکاری کارمندان و برخی از تصمیم‌های سختگیرانه اعمال شود، اما متاسفانه کم توجهی ستاد ملی کرونا به این درخواست‌ها، پایتخت را با موج سهمگینی مواجه کرد. این در شرایطی است که به گفته زالی، فرمانده مقابله با کرونا در تهران، دورکاری ادارات 53 درصد بارترافیک را کاهش داده بود.
 با این حال در ستاد ملی کرونا همچنان نسبت به اتخاذ تصمیم‌های سختگیرانه‌تر و موثر‌تر تعلل می‌کند و مشخص نیست چرا محدودیت سفرهای بین استانی در تعطیلات پیش از تعطیلات آخر ماه صفر اتخاذ نشد و دورکاری ادارات تمدید نمی‌شود.
کرونا در کشور بدون برخورد محکم
با متخلفان جمع نمی‌شود
وزیر بهداشت روز گذشته در مراسم تجلیل از شهدای عرصه سلامت ناجا اظهارداشت: اگر امروز از من بپرسید بیشترین نیاز تو به عنوان فرمانده عملیات مبارزه با کرونا چیست و چه نقصانی را به عنوان اصلی‌ترین نقصان حس می‌کنی، می‌گویم یک ضلع این مثلث که ضلع سختگیری با متخلفان است، ضلعی شکسته و مخدوش است.
وی افزود:‌ در هیچ کجای دنیا با خواهش و تمنا و التماس، اپیدمی را مدیریت نکرده‌اند. هر کس بر این خیال باطل است بداند که اپیدمی را نمی‌شود مدیریت کرد.
نمکی گفت: شما تاریخ اپیدمی‌های دنیا را مطالعه کنید. هشت ماه است که بنده و همکارانم داریم التماس می‌کنیم که مراقب باشید که بیمار نشوید که ما را هم گرفتار نکنید. مثلا، در یک شهر بزرگ کشور روزانه بین ۱۲ تا ۱۵ پرستار به کووید۱۹ مبتلا می‌شوند که یا باید به قرنطینه بروند و یا باید زیر دستگاه ونتیلاتور قرار بگیرند و در طول یک ماه ۴۵۰ پرستار در یک شهر از دور خدمت‌رسانی خارج می‌شوند. چقدر باید شهید بدهیم؟ از خانواده شهدای مدافع سلامت خجالت می‌کشم.
وزیر بهداشت تصریح کرد: در یک بررسی که اخیرا توسط سازمان صدا و سیما انجام شده، ۸۶ درصد از مردم کشور، مطالبه دارند که با قانون شکن برخورد کنید.
نمکی گفت: عده معدودی در کشور، پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند. آقایی روی موتور نشسته و با او مصاحبه می‌کنند که چرا ماسک نزده‌ای، می‌گوید دوست ندارم یا فرد دیگری می‌گوید اعتقادی به ماسک زدن ندارم، مثل این است که به او می‌گویند آب هندوانه را برای کهیر قبول داری یا نه؟ مرد مومن تو روی موتورت نشسته‌ای و بمب ویروس هستی و ویروس را به همه منتقل می‌کنی بعد می‌گویی قبول ندارم؟ در کجای دنیا با چنین تفکری برخورد نمی‌کنند؟
وزیر بهداشت افزود: دیشب یکی از برنامه‌های شبکه خبر را داشتم می‌دیدم که رئیس‌یکی از بیمارستان‌های تهران می‌گفت باز هم از مردم خواهش و التماس می‌کنم. آخه این حرف یعنی چه؟ چقدر همکاران ما باید با کرامت به مردم التماس کنند؟ به کدام مردم؟ درصد کمی از آنها. اکثر مردم کشور خوشبختانه پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند و به حرف مسئولان نظام گوش می‌دهند، اما ۱۰ تا ۱۲ درصد قانون شکنی می‌کنند و اینجاست که باید در مقابل چنین مشکلاتی، محکم بایستیم.
خستگی مزمن کادر درمان
جولان کرونا در کشور و عجز و ناله مدیران نظام سلامت در حالی است که نبود تصمیم‌های سختگیرانه‌تر و جدی نگرفتن شیوه‌نامه‌های بهداشتی از سوی عده‌ای از مردم، کادر بهداشت و درمان بیمارستان‌ها را دچار فرسایش کرده است.
 زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونا در پایتخت یک هفته پیش با‌اشاره به خستگی کادر درمان اظهارداشت: ما در حوزه درمان نیاز به تزریق نیروی انسانی جدید داریم. خستگی مزمن نیروهای انسانی و همچنین مواجهه با حجم کثیری از ویروس باعث افزایش احتمال ابتلای نیروهای پرستاری به کرونا می‌شود.
علاوه‌بر این محمدرضا ظفرقندی رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی با‌ اشاره به ابتلای بیش از پنج هزار نفر از جامعه پزشکی به کرونا و شهادت 140 نفر از اعضای کادر درمان گفت: تعداد زیادی از اعضای پزشکی و کادر درمان دچار بیماری شده‌اند که این موضوع باعث کمبود پزشکان شده است و برخی شهر‌ها از ما درخواست کرده‌اند که از پزشکان داوطلب درخواست کنیم وارد صحنه شوند.
در همین باره روز گذشته خبر جان‌باختن رئیس‌بیمارستان لبافی‌نژاد بر اثر کرونا منتشر شد. محمد زارع جوشقانی که در خط مقدم جبهه جنگ بی‌امان با ویروس منحوس کرونا تا آخرین نفس ایستاد و جنگید، به علت ابتلا به بیماری کرونا به خیل شهدای مدافع سلامت پیوست. دکتر زارع فلوشیپ قرنیه و خارج چشمی بود و بیش از دو دهه نیز ریاست دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان شهید بهشتی کاشان را برعهده داشت. وی بهمن‌ ماه سال گذشته رئیس‌بیمارستان لبافی‌نژاد شده‌ بود.
ظرفیت تکمیل بیمارستان‌ها
از سوی دیگر، خبرها حاکی از تکمیل ظرفیت بیمارستان‌ها است تا اندازه‌ای که بیمارستان‌ها بیماران غیرکرونایی غیر اورژانسی را پذیرش نمی‌کنند. نگاهی به تجربیات برخی از بیماران و نزدیکان آنها در فضای مجازی نیز گویای همین مسئله است، جایی که برای پذیرش به چندین بیمارستان مراجعه داشته‌اند تا توانسته‌اند بیمارشان را پذیرش کنند.
خستگی مزمن کادر درمانی و تکمیل ظرفیت بیمارستان‌ها را باید جدی گرفت چرا که بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده، آمار جان‌باختگان کرونایی در ماه‌های پیش رو ممکن است به بیش از 300 نفر و حتی 600 نفر در روز برسد. به این موارد شیوع آنفلوآنزا و پدیده وارونگی هوا در ایام سرد سال را هم باید اضافه کرد.
در شرایط کنونی مشخص است که تصمیم‌های اتخاذ شده از سوی ستاد ملی کرونا نتوانسته ویروس کرونا را مدیریت کند. علاوه ‌بر این جدی نگرفتن شیوه‌نامه‌های بهداشتی از سوی برخی از مردم گویای نبود ضمانت اجرایی تصمیم‌های ستاد ملی کرونا است. با این حال، مدیریت کرونا مطمئنا مستلزم تغییر رویکرد ستاد ملی کرونا و درنظر گرفتن نظرات مشورتی و توصیه‌های جدی مدیران نظام سلامت کشور و کارشناسان است.
اکنون باید به تصمیم‌های جدی‌تر فکر کرد، از جمله محدودیت‌های تردد بین استانی، برخورد سختگیرانه‌تر با ناقضان پروتکل‌ها اعم از مردم، اصناف و...، جدی گرفتن بحث دورکاری کارمندان تا حد مناسب و توجه به مختل نشدن ارائه خدمات به مردم، تعطیلی موقتی یا قرنطینه در برخی شهرهای بحرانی البته با لحاظ کردن وضعیت معیشت و کسب و کار اقشار ضعیف و حمایت مناسب دولت از آنها و سایر تصمیمات مهم و حیاتی.
مردم نیز باید توجه کنند در شرایطی که هر روز به اندازه سقوط یک هواپیما هموطنانمان را به علت کرونا از دست می‌دهیم و روزانه بیش از 200 خانواده عزادار عزیزان خود می‌شوند، مبادا هر کدام از ما با بی‌احتیاطی و بی‌توجهی به شیوه‌نامه‌ها در قربانی شدن این افراد سهیم باشیم. خودخواهی بزرگی است که در شرایطی که کادر درمان خسته از جنگ سخت 8 ماهه با کرونا توان ایستادن روی پای خود را ندارند و هر روز تعداد زیادی از خانواده‌ها داغدار می‌شوند عده‌ای کوچکترین تغییر در شیوه زندگی یا رفت و آمد و سفرهای خود ایجاد نکرده‌اند.