مطالبات انجمنهای علمی از وزارت علوم چیست؟
انجمنهای علمی دانشجویی تشکیلاتی است که دانشجویان برای شرکت در تحقیقات علمی و پژوهشی دانشگاهی در رشته تحصیلی خود عضو آن میشوند و این انجمنها در جهت تقویت تولید علم تأسیس شدهاند.
دانشجویان با عضویت در انجمنهای علمی اعتماد به نفس پیدا کرده و میتوانند در رشته تحصیلی خود، کار علمی و اثرگذار داشته باشند و همین زمینهای میشود که تولید علم و محتوای غنی دانشگاهی تولید کند. در واقع انجمن علمی دانشجویی باعث کشف استعدادهای جریان دانشجویی شده و فضای نشاط و همدلی میان دانشگاهیان فراهم میکند.
یکی از وظایف انجمنها برگزاری کارگاههای علمی و دورههای آموزشیِ رشتههای تحصیلی است. این در حالی است که اگر انجمنها بتوانند به تولید و انتشار نشریه علمی روی بیاورند، گامی مؤثر در پیشرفت و تعالی جایگاه علمی کشور رقم خواهد خورد.
فعالیت رسمی انجمنهای علمی دانشجویی از دهه ۷۰ آغاز شده است. البته برخی از انجمنهای علمی فعالیت خود را از دهه ۳۰ شروع کردهاند؛ اما برنامه رسمی دانشگاهها برای انجمنهای علمی از نیمه دوم دهه ۷۰ آغاز شد. انجمن علمی موجب ترویج علم در فضای دانشگاه میشود و فرصتی برای عملیاتی کردن تحقیقات علمی دانشجویان است.
اگر دانشجویان عضویت در انجمن علمی را تجربه کنند، در رشته تخصصی خود پختهتر و توانمندتر میشوند. در راستای منسجم کردن انجمنهای علمی، معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری آییننامهها و دستورالعملهایی ابلاغ کرده است و از اتحادیه انجمنهای علمی دانشجویی حمایت میکند. این در حالی است که آمار انجمنهای علمی دانشجویی در سایت وزارت علوم از سال ۹۴ هنوز بهروزرسانی نشده است و بررسی آماری تعداد انجمنهای دانشجویی از سال ۶۲ تا ۹۴ ثبت شده است!
در همین رابطه، دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی میگوید: «انجمنهای علمی دانشجویی مطالبات مختلفی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارند. حضور نماینده انجمن علمی در یکسوم از زمان جلسات هیئت علمی، با حق رأی در رابطه با مسائلی که مربوط به آموزش بوده، یکی از مطالبات انجمنها از دانشگاه است که این امر همسو با رویه انجمنهای علمی دانشگاههای معتبر جهان است».
وی ادامه میدهد: «امکان ارائه دروس با اساتید جدید، در صورت نرسیدن به حد نصاب نصف دانشجویان یک ورودی و تشکیل نشدن آن کلاس با استاد پیشین، امکان دعوت از اساتید مدعو برای ارائه دروس اختیاری در صورتی که تعداد ۱۵ نفر از دانشجویان، متقاضی ارائه درس با استاد مدعو مذکور باشند، ارائه خلاصهای از تصمیمهای جدیدِ آموزشیِ هیئت علمی در جلسات هفتگی گروه، به انجمنهای علمی و بازنگری در سازوکار ارزیابی کیفیت کار آموزشی اساتید و شفاف ساختن آن برای دانشجویان از دیگر مطالبات انجمنهای علمی دانشجویی از وزارت علوم است».
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مطالعات فرهنگی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: «از دیگر انتظارات انجمنهای علمی دانشجویی از آموزش عالی میتوان به جذب اعضای هیئت علمی که تمرکز اصلی آنها نه بر پژوهش که بر آموزش است و اطمینان حاصل کردن معاونت آموزشی دانشگاه یا شورای نظارت و حمایت بر انجمنهای علمی از اساتید که مسئولیت اصلی خود را مواجهه علمی و حرفهای با دانشجویان بدانند و با پرهیز از دخالت دادن مرام و مسلک سیاسی و اعتقادی خود در کلاس درس و در هنگام ارزیابی دانشجویان از امنیتی شدن محیط دانشگاه جلوگیری کنند، از جمله موارد مهمی است که باید به آن توجه شود».
از سوی دیگر، دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مدیریت بیمه اکو دانشگاه علامه معتقد است: «انجمنهای علمی میتوانند در کنار رسالت خود بهعنوان تسهیلکننده دستیابی به علم و تولید آن و عملیاتیسازی دانش به دست آمده تا حد زیادی جامه عمل بپوشانند که البته این کار مستلزم تلاش و همکاری دانشگاه و نهادهای مربوطه خواهد بود و نیاز به پیشزمینهها و زیرساختهای لازم دارد».
وی ادامه میدهد: «در ایران، بهویژه در سالهای اخیر میتوانیم نقش انجمنهای علمی دانشجویی را در فضای دانشگاهها بیش از پیش حس کنیم. اگرچه هنوز انجمنهای علمی دانشجویی در دانشگاهها از لحاظ ساختار، اختیارات و شرح وظایف سر و سامان مشخصی ندارد. از سوی دیگر شاهد نظارت معاونت فرهنگی به انجمنهای علمی دانشجویی هستیم در صورتی که باید جای معاونت آموزشی یا پژوهشی به این مهم، نظارت کند و این یکی از بزرگترین پارادوکسها و انتقادات وارد به دانشگاههاست. امیدواریم که با اقدامات صورتگرفته سردرگمیهای موجود تا حد زیادی در آینده نزدیک مرتفع شود».
دبیر انجمن علمی دانشجویان رشته مدیریت بیمه اکو دانشگاه علامه طباطبایی اظهار میدارد: «انجمن علمی باید به عنوان نهادی تأثیرگذار در عرصه علمی و پژوهشی به ارتباط هر چه بیشتر دانشگاه و صنعت کمک کند؛ با توجه به وضعیت کنونی کشور همه ما موظفیم قدمی هر چند کوچک در جهت رشد و توسعه صنعت و اقتصاد برداشته و بدانیم تمام نیازهای صنعت در دانشگاه قابل پاسخگویی است. بسیاری از نیازهای امروز صنایع، میتواند در قالب طرحهای پژوهشی به کارگروههای موجود در انجمنهای علمی ارجاع داده شوند تا در فضایی علمی و با استفاده از تجربه و علم اساتید و نیروی جوان و مستعد و حداقل هزینه، گرهای از صنعت مربوطه باز شود. این اقدام نهتنها به جوان دانشجو کمک میکند تا برای وظایف خطیر آینده آماده شود بلکه استفادهای بهینه از ظرفیتهای موجود در دانشگاه خواهد بود و بهنوعی میتوان گفت ارتباط دانشگاه و صنعت با تقویت انجمنهای علمی دانشجویی محقق میشود».
سخن پایانی اینکه، انتظار میرود انجمنهای علمی دانشجویی با تقویت روزبهروز خود بتوانند تولید علم کنند و موجب افزایش و ترویج علم در فضای علمی و عمومی جامعه شوند. باید منتظر ماند و دید انجمنهای علمی برای ترویج علم در آینده چه اقداماتی انجام خواهند داد.