سفر عراقی‌ها به دلیل همسایگی با ایران و همچنین سهل‌الوصول بودن شرایط موجود در ایران روند صعودی به خود گرفته است. مقصد بیشتر توریست‌های عراقی استان‌های شمالی کشور و شهرهای مذهبی همچون قم و مشهد است. در کنار مسایل موجود، پرداختن به یک سری مسایل دیگر همچون توریسم درمانی و استفاده از خدمات پزشکی برای عراقی‌ها نیز مطرح است.
چنانچه بخواهیم در رابطه با اهداف و مقاصد سفر عراقی‌ها به ایران و شبهات پیرامون آن به طور مفصل صحبت کنیم، باید به موارد ذیل به عنوان مهم‌ترین اهداف و مقاصد سفر عراقی‌ها به ایران‌اشاره کرد:
1.سفرهای زیارتی
سفر گردشگران عراقی به شهرهای زیارتی ایران چندان غریب به نظر نمی‌رسد و دلیل آن قرابت ایدئولوژی و فرهنگی بین دو کشور است.
هر گردشگر خارجی که به ایران وارد می‌شود، به‌طور میانگین ۶۸۰ دلار ارزآوری مستقیم دارد. این 680 دلار به طور متوسط است و شامل هزینه‌های کلی یک فرد می‌شود. اما افرادی که به قصد زیارت می‌آیند روزانه چیزی حدود 300 تا 500 دلار هزینه می‌کنند. چنانچه تعداد گردشگران عراقی به ایران را در طول یک سال حدود دو میلیون نفر بدانیم، چیزی نزدیک به 600 میلیون دلار ارزآوری عاید کشور خواهد شد.
در کنار این مسئله باید به سودآوری اصناف و کاسبان شهرهای مذهبی هم‌اشاره کرد. این خود عاملی در جهت ایجاد شغل و فروش محصولات ایرانی در جهت تبلیغ و حمایت از کالاهای ایرانی است.‌اشتغال ایجاد شده هرچند به صورت فصلی عامل مهمی در تولید شغل و ایجاد‌اشتغال برای کشور خواهد بود.
2.توریسم درمانی
براساس آمار سازمان گردشگری و میراث فرهنگی بیشترین آمار گردشگری در کشور مربوط به کشورهایی مثل عراق، آذربایجان و افغانستان است. مقاصد گروه‌های هدف به انگیزه کار، تجارت و درمان انجام می‌شود. بنا به آمار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در سه ماه بهار امسال یک میلیون و ۴۴۰ هزار نفر به ایران سفر کردند که نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد رشد، تجربه شده است. در این میان عراقی‌ها ۷۵ درصد و اتباع جمهوری آذربایجان و افغانستان نیز به ترتیب ۳۰ و ۲۸ درصد و ترک‌ها هم۲۴ درصد نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، بیشتر به ایران سفر کردند.
قیمت ارزان خدمات پزشكی بالای ایران به نسبت دیگر كشورهای پیشرفته در عرصه پزشکی منطقه و جهان، از جمله دیگر مزایای ایران برای فعالیت در حوزه‌ توریسم‌درمانی محسوب می‌شود. از رقبای ایران در امر توریسم‌درمانی در منطقه می‌توان به هند، سنگاپور، دبی و اردن‌اشاره كرد كه برای جذب بیماران كشورهای آسیایی مشغول برنامه‌ریزی هستند. سنگاپور یكی از مقاصدی است كه بسیاری از بیماران برای انجام جراحی‌های مهم به آن می‌اندیشند و هر سال حدود یك میلیون و ۵۰۰ هزار نفر با اهداف درمانی به این كشور سفر می‌كنند. برای نمونه جراحی قلب در سنگاپور هزینه‌ای بیش‌از ۱۶ هزار دلار دارد كه همین عمل را در هند می‌توان با نصف این قیمت انجام داد و پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیك دبی نیز تبدیل به تهدید بزرگی برای این كشور باشد. ایران در مقایسه با این کشورها و نوع سرویسی که به بیماران می‌دهد، هزینه کمی دریافت می‌کند و برای حفظ مزیت نسبی نباید قیمت‌ها را افزایش دهد تا بازار از دست ایران خارج نشود.
با این حال بیشترین آمار مربوط به خدمات درمانی برای مراجعه به ایران، از اتباع عراق هستند.
کردهای عراقی نیز از غائله توریسم درمانی عقب نمانده‌اند و مقصدکردها بیشتر استان‌های کرمانشاه، کردستان، تهران و اصفهان بوده است. کردهای عراقی در بحث توریسم درمانی به چهار دلیل بیشترین مراجعه را به ایران دارند:
الف) کم هزینه بودن خدمات درمانی در ایران به نسبت سایر کشورها همچون ترکیه یا کشورهای اروپایی. این کم هزینه بودن به دلیل ارزش پایین ریال نسبت به دلار است که در سایر کشورهای همسایه روند معکوسی وجود دارد.
ب) نزدیکی به ایران و در دسترس بودن امکانات آن.
ج) قرابت‌های فرهنگی و نسبی(وجود اقوام و فامیل‌های مختلف در ایران).
د) وجود کادر حاذق و پزشک‌های متخصص در ایران.
 در قانون برنامه چهارم توسعه ذکر شده است که وزارت بهداشت موظف است تا پایان برنامه، ۳۰ درصد از نیازهای ارزی خود را از طریق صادرات خدمات و تولیدات این بخش تأمین کند. ایران در حال حاضر با پتانسیل کنونی که دارد توانایی پذیرش سالانه 5/1 میلیون توریسم سلامت را دارد و برآورد می‌شود تا سال 1404 بتوانیم سالیانه 20 میلیون گردشگر سلامت را در کشورمان پذیرا باشیم که درآمدی بالغ بر 18میلیارد دلار می‌شود که این مقوله می‌تواند در دیپلماسی عمومی کشورمان نیز تأثیر بسزایی داشته باشد.
رونق اقتصادی در برخی شهرها و حتی صنعت پزشکی کشور، رویکرد مثبت دیگری از ورود مسافران خارجی خواهد بود. صنعت پزشکی کشور اکنون در منطقه در رتبه اول و در دنیا رتبه پانزدهم را داراست.
سوابق كشورهايي كه در زمينه توريسم سلامت موفق بوده‌اند، حكايت از آن دارد كه اين كشورها در زمينه ايجاد زيرساخت‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري لازم براي جذب توريست از موفقيت‌هاي قابل توجهي برخوردار بوده‌اند. اطلاع‌رساني و تبليغات مناسب، ايجاد خدمات لازم براي سهولت در دریافت ويزا، فرهنگ‌سازي لازم براي پذيرش توريست سلامت و همچنين تدوين قوانين و مقررات لازم در اين خصوص از مهم‌ترين پيش‌فرض‌هاي نرم‌افزاري لازم براي جذب توريست محسوب مي‌شود. در بخش سخت‌افزاري ايجاد هتل‌ها، آسايشگاه‌ها و بيمارستان‌هاي خاص براي جذب بيماران خارجي و همچنين تعيين حوزه‌هاي تخصصي داراي مزيت به‌منظور توسعه زيرساخت‌هاي فيزيكي براي جذب توريست از مهم‌ترين عوامل موفقيت در اين عرصه محسوب مي‌شوند. با پی بردن به دلایل موفقیت این کشورها ما باید بلافاصله اقدامات لازم را انجام دهیم.
3.سفرهای سیاحتی
یکی از مهم‌ترین دلایل سفر اتباع عراقی به ایران مربوط به بحث گردشگری است. سخنگوی اتحادیه سرمایه‌گذاران اقلیم کردستان عراق در گزارشی اعلام کرد که سفر شهروندان کرد عراقی به ایران در حال رکورد زدن می‌باشد به نحوی که در ماه گذشته(مردادماه1397) تنها از یک دروازه مرزی(باشماق مریوان) 150 هزار نفر به ایران سفر کردند.
بیشترین مقصد گردشگران عراقی ابتدا استان خوزستان و منطقه اروند است. دلیل اصلی آن تبدیل شدن اروند به منطقه آزاد تجاری است که با لغو ویزا روزانه بین چهار تا شش هزار عراقی وارد اروند می‌شوند. سفر اتباع عراقی به اروند بیشتر یک روزه است و هدف گردشگران عراقی نیز خرید اجناس و کالا از ایران به دلیل مقرون به صرفه بودن و کاهش [ارزش] پول ملی ایران است. برخی از عراقی‌ها حتی نان خود را از این منطقه می‌خرند و همه این‌ها به خاطر تفاوت قیمتی است که بین دو کشور وجود دارد.
بعد از اروند، بیشترین مقصد گردشگران عراقی برای امور سیاحتی، استان‌های شمالی کشور است. عراقی‌ها در میان اتباع بیگانه، بیشترین آمار سفر به استان‌های شمالی را به کشور دارند. عراقی‌ها روزانه بین 100 تا 1000دلار در ایران هزینه می‌کنند و با توجه به وضعیت قیمت دلار در ایران، مدت زمان اقامت آنها در ایران افزایش پیدا کرده  است.
ایران از نظر آب و هوا رتبه پنج دنیا، از نظر منابع طبیعی رتبه چهار دنیا و از نظر آثار باستانی رتبه 10 جهان را دارد. یکی از کشورهای اروپایی که در بحث توریسم بسیار فعال بوده فقط دارای 800 محوطه تاریخی است، در حالی که کشور ما دارای 200 هزار محوطه تاریخی است. چون در بحث گردشگری سلامت همه افراد بیمار نیستند ولی برای ارتقای سلامت خود می‌خواهند از یک اقلیم مناسب آب و هوایی بهره‌مند شوند و یا افرادی که پس از اعمال جراحی درصددند برای بهبود بیشتر از چنین اقلیم‌هایی استفاده کنند که ایران می‌تواند یکی از بهترین نقاط دنیا در این زمینه به حساب آید.
مسافرت گردشگران عراقی تابستان امسال نسبت به تابستان سال‌های گذشته، به استان‌های شمالی کشور به چند دلیل رشد چشم گیری داشته است:
الف) گرمای بی‌سابقه در عراق و کمبود آب و برق در این کشور در کنار آب و هوای خوش شمالی، منجر به مسافرت مقطعی عراقی‌ها به استان‌های شمالی ایران شد.
ب) کاهش ارزش پول ملی ایران در برابر دینار عراق.
ج) نزدیکی استان‌های شمالی به مشهد مقدس و مسافرت عراقی‌ها بعد از استان‌های شمالی به مشهد مقدس.
درآمدهای هتلداری نیز یکی از پدیده‌های اقتصادی ایران است؛ گردشگران عراقی تا 60 درصد هتل‌های خوزستان را ‌اشغال کرده‌اند و معاون گردشگری استان اعتقاد دارد با برنامه‌ریزی می‌توان تا 85 درصد هتل‌های استان را به میزبانی گردشگران عراقی اختصاص داد. گردشگران عراقی 100 درصد هتل‌های ایلام را نیز پر کرده‌اند؛ گردشگران عراقی هتل‌های چارتری هم در مشهد دارند. این هتل‌ها مختص گردشگرانی است که کمتر خرج می‌کنند اما به معنای این نیست که همه گردشگران عراقی در مشهد در هتل‌های چارتری اقامت دارند.
دلایل ایجاد شبهه علیه گردشگران عراقی
با توجه به عایدات فراوان گردشگری برای اقتصاد کشور و همچنین تاثیرات فرهنگی و مذهبی این سفرها دلایل مختلفی وجود دارد که برخی بدخواهان را به ایجاد بدبینی مردم عراق و ایران علیه همدیگر تحریک می‌کند. دلیل اول را باید در بحث ایجاد شکاف بین دو ملت مطرح کرد.
دلیل دوم را باید در نزدیکی ایام محرم و بالاخص اربعین حسینی تشریح کرد. انفکاک و گسست در بین ملت ایران و عراق و کاهش جمعیت میلیونی اربعین برنامه خارجی‌ها و برخی داخلی‌های کشور است. به گونه‌ای که برخی با اتخاذ مواضعی قبلا اعلام کرده بودند که اربعین حسینی باعث ایحاد حساسیت در بین کشورهای عربی علیه ایران شده است. در این مرحله دشمنان به دنبال ایجاد سناریویی شبیه ایران و عربستان با بحث تعرض به دو پسربچه ایرانی [توسط مأموران فرودگاه جده] هستند که احساسات مردم را تحریک کردند.
در مجموع ورود گردشگران خارجی به کشور صرف نظر از هر ملیت یا کشوری از جهات اقتصادی بسیار کارآمد خواهد بود. ورود ارز به کشور با توجه به وضعیت ارزی و مسایل آن، ایجاد ‌اشتغال برای جوانان و رونق مسایل گردشگری از مهم‌ترین نکات مثبت در این زمینه است.
منبع: پایگاه بصیرت