درسهای عملی از سیره حضرت داود(ع)(پرسش و پاسخ)
پرسش:
از منظر قرآن سیره عملی حضرت داود(ع) چه درسها و عبرتهایی را برای مخاطبین خود به همراه دارد؟ لطفا به نحو اجمال توضیح دهید.
پاسخ:
نام حضرت داود شانزده بار در قرآن آمده است و داستان زندگی و دعوتش در دوازده آیه ذکر شده است. سیمای نورانیش در قرآنکریم به اجمال چنین ترسیم شده است؛ شخصیتی دلاور و شجاع، برخوردار از هدایت الهی، دارای کتاب آسمانی (زبور)، خلیفه خدا که از طرف او بین مردم حکم (قضاوت) کند و... او نوزده پسر داشت که در میان آنها یکی از پسرانش حضرت سلیمان(ع) حکومت و مقام علم و نبوت او را به ارث برد، اینک برخی از مهمترین درسهای عملی زندگی آن حضرت را بیان میکنیم:
1- توجه به خدا و سپاسگزاری دائمی
حضرت داود همچون سایر پیامبران همواره در مسیر زندگی و دعوت، خدامحوری را سرلوحه خویش قرار میداد.
« ما به داود و سلیمان، دانش عظیم دادیم، و آنان گفتند: ستایش از آن خداوندی است که ما را بر بسیاری از بندگان مومنش برتری بخشید» (النمل -15)
2- همواره در حال تسبیح
خداوند کوهها و پرندگان را مسخر او کرد که در تسبیح با او هم آواز شوند.
«ما کوهها را مسخر او ساختیم که هر شامگاه و صبحگاه با او تسبیح میگفتند! پرندگان را نیز دسته جمعی مسخر او کردیم، تا همراه او تسبیح خدا گویند. (الانبیاء- 79)
3- قضاوت به حق
یکی از مقامهایی که خداوند به داود(ع) عطا فرمود؛ قضاوت در میان مردم بود. «فاحکم بین الناس بالحق» پس در میان مردم به حق داوری کن.(ص-26)
4- سادهزیستی و تامین معاش از دسترنج خود
با وجود اینکه حضرت داود شخصیتی نیرومند و پرتوان و دارای حکومت بود، همچنانکه قرآن میفرماید؛ و اذکر عبدنا داود ذاالاید» و به خاطر بیاور بنده ما داود صاحب قدرت را. (ص-17) ولی هرگز حاضر نشد از دسترنج دیگران و یا از اموال عمومی مصرف کند، بلکه در هر حال از درآمد حاصل از کارهای دستی خود بهره میبرد. که بیشتر عبارت بود از ساخت جامه و لوازم جنگی (زره و...)
«و علمناه صنعه لبوس لکم لتحصنکم من بأسکم» و ساختن زره را به خاطر شما به او تعلیم دادیم، تا شما را در جنگهایتان حفظ کند. (الانبیاء- 80) عطاهای بزرگ خداوند به حضرت داود(ع)
خداوند در آیات 10 و 11 سوره سبا پس از ذکر موهبت وسیع خود به داود(ع) که نشانگر مواهب بسیار معنوی و مادی به داود(ع) است، سه عطیه بزرگ الهی را نام میبرد که خداوند به حضرت داود(ع) عطا کرد:
1- خداوند به کوهها فرمان داد که با داود(ع) (هنگام تسبیح) هم صدا و هم آواز شوند.
2- به پرندگان فرمان داد که با داود(ع) (هنگام ذکر خدا) هم صدا و هم آواز گردند.
3- خداوند آهن را برای داود(ع) نرم کرد و به او دستور داد که با آهن زرههای کامل و فراخ بسازد و حلقههای آن را به اندازه و متناسب کند.
وقتی حضرت داود(ع) تسبیح خدا مینمود، کوهها و پرندگان صدای دلنشین و شیوای او را میشنیدند و با او در ذکر خدا همآهنگ میشدند.
امام صادق(ع) میفرماید: هنگامی که داود(ع) به سوی صحرا و بیابان حرکت میکرد، و آیات کتاب زبور را (که غالبا به صورت مناجات بود) میخواند، هیچ کوه و سنگ و پرندهای نبود مگر اینکه با او همصدا میشدند. آری، آنها با شعوری که داشتند تحت تاثیر مناجاتهای اثربخش آن حضرت قرار میگرفتند و همنوا با او دل به خدا میبستند.
او مناجاتهای کتاب زبور را با آن صدای خوش در محرابش میخواند، پرندگان آنچنان مجذوب آن صدا میشدند که از هوا میآمدند و بر روی داود(ع) میافتادند، و حیوانات وحشی برای شنیدن آن، پیش مردم میآمدند، و از آنها نمیترسیدند، زیرا همه حواسشان غرق در لذت صدای داود(ع) میشد. آری حضرت داود(ع) با چنین عظمتی که در عالم ملک و ملکوت داشت اما هیچگاه شیفته و فریفته قدرت نشد و دلبستگی و تعلق خاطری به قدرت عظیم خود پیدا نکرد. و همواره تسبیح و یاد خدا را سرلوحه کار خود قرار میداد.